نقد و بررسی فیلم احضار روح 2

نخستین قسمت از فیلم « احضار روح » در سال 2013 اکران شد و به سرعت مورد استقبال تماشاگران ژانر وحشت قرار گرفت که مدتها بود اثری خوش ساخت در این ژانر را مشاهده نکرده بودند. یکی از ویژگی های برجسته « احضار روح » تاکید بر بکارگیری المان های اصلی ژانر وحشت یعنی ایجاد ترس بدون استفاده از خون و خونریزی بود که تحسین بسیاری را برانگیخت و نام جیمز وان را نیز به عنوان یکی از خوش فکرترین کارگردانان ژانر وحشت یک دهه ی اخیر تثبیت نمود. حال پس از گذشت 3 سال، دومین قسمت از این فیلم به روی پرده سینما رفته و اینبار نیز سوژه اش را براساس یک پرونده مستند واقعی پیش برده است. البته صحت و سقم اطلاعاتی که در ابتدای فیلم گفته می شود غیرقابل اثبات است و اصولاً کمتر ارتباطی به دنیای واقعی پیدا می کند اما بهرحال گفته شده این اتفاقات در آن دوران رخ داده است.

داستان فیلم در سال 1977 در شهر لندن رخ می دهد. خانم هادجسون ( فرانسس اوکانر ) مادر میانسالی است که به همراه فرزندانش در منزل مسکونی اش مشغول گذران زندگی است. اما به تازگی خوابگردی دختر کوچک این خانواده اسباب ناراحتی مادر را فراهم کرده و از طرف دیگر فعالیت های مشکوک و غیرطبیعی در این منزل مشاهده شده است. از این رو اِد ( پاتریک ویلسون ) و لورن ( ورا فارمیگا ) که در این زمینه مشغول پژوهش هستند وارد این پرونده می شوند و...

« احضار روح 2 » ویژگی های موفق قسمت نخست را در خود دارد و علاوه بر آن، بخشی که « احضار روح 2 » در آن پیشرفت قابل توجهی به نسبت قبل داشته، پرداخت شخصیت زن و شوهر جن گیر داستان است که در اینجا مجال بیشتری برای کند و کاو در زندگی شخصی شان به مخاطب داده می شود و ما می توانیم بیشتر از این زوج میانسال بدانیم. این روند مثبت منجر به شناخت بیشتر دو قهرمان داستان و متعاقباً اهمیت یافتن دو چندان این دو برای تماشاگری شده است که در قسمت قبل فقط ترسیده بود و کاری به آنچه که میان این دو می گذشت نداشت.

اما روی هم رفته نکته ای درباره آثار ترسناک حائز اهمیت است و آن اینکه کمتر پیش آمده قسمت دوم یک اثر ترسناک بتواند ترس و وحشت بیشتری از آنچه که مخاطبین فیلم در قسمت اول تجربه کرده اند ارائه دهد. این موضوع به خوبی درباره « احضار روح 2 » نیز صدق می کند که در مقایسه با قسمت نخست که از آثار استاندارد سبک وحشت در سالهای اخیر به شمار می رود، عقب گرد ملایمی را تجربه کرده و نمی تواند درخشان ظاهر شود.

« احضار روح 2 » با اینکه جیمز وان را به عنوان فیلمساز پشت دوربین دارد و در پرداخت موقعیت های وحشت آفرین نیز کماکان موفق است، اما با اینحال نوآوری قابل توجهی در ساخت قسمت دوم به چشم نمی خورد و کماکان جیمز وان از همان فرمول های ابداعی خودش برای ترساندن مخاطب استفاده می کند؛ فرمولی که از ایجاد ترس های لحظه ای ملقب به " جامپینگ " با ادغام افکت های صوتی گرفته تا ظهور لحظه ایِ یک موجود عجیب و غریب در صحنه، از مواردی است که در « احضار روح 2 » نیز مکررا مورد استفاده قرار گرفته و اغلب آنها هم کماکان توانایی ترساندن مخاطب را دارد. اما مشکل اصلی اینجاست که اجرای موقعیت های ترسناک فیلم، پیش از این توسط این کارگردان در آثار دیگرش بکار گرفته شده و مشاهده دوباره آن می تواند لطف تماشای اثر را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد.

به عنوان مثال اغلب موقعیت های ترسناک فیلم به مانند همیشه با یک سر و صدای نامشخص آغاز می شود که متعاقبا دویدن کودکان را به دنبال دارد! و یا باز شدن در و کوبیده شدن مجدد آن که عاملی تکرار شونده در « احضار روح 2 » است. با اینحال خوشبختانه جیمز وان کارگردانی است که در سالهای گذشته ثابت کرده به راحتی از پس مدیریت اجرای این سکانس ها بر می آید. با اینکه اغلب موقعیت های فیلم مکررا تکرار کلیشه ها می باشند، اما حفظ کیفیت اجرای آنها برای بار دوم منجر به تجربه ترس عمیق در مخاطب خواهد شد.

پاتریک ویلسون و ورا فارمیگا که در قسمت نخست یک زوج ایده آل را تشکیل داده بودند، در قسمت دوم فرصت بیشتری برای پرداخت شخصیت شان یافته اند و اندکی درام هم در مورد آنها به کار گرفته شده که تصمیم عاقلانه ای محسوب می شود. بازی این دو بازیگر برجسته نیز کمک شایانی به باورپذیر شدن شخصیت اِد و لورن نموده است. فرانسس اوکانر هم که در قسمت دوم به داستان اضافه شده، انتخاب مناسبی برای ایفای نقش پگی هاجسون بوده است.

« احضار روح 2 » در مقایسه با قسمت اول اثر ضعیف تری محسوب می شود چراکه به دام کلیشه های رایج ژانر افتاده و نوآوری مشخصی هم در خلق موقعیت ها بکار نگرفته تا مخاطبش را غافلگیر نماید و با دنیای جدیدی از ترس مواجه سازد. با اینحال خوشبختانه جیمز وان موفق شده کیفیت اجرای موقعیت های ایجاد ترس را حفظ نماید تا اثر در مقایسه با قسمت نخست، فاصله زیادی نداشته باشد. به نظر می رسد که کماکان فرمول های ترس به سبک جیمز وان، قابلیت این را داشته باشند که عده زیادی از تماشاگران را دچار وحشت نماید. « احضار روح 2 » اگرچه بیش از حد طولانی است اما در مقایسه با آثار ترسناک این روزهای سینما یک سر و گردن بالاتر است.