اهمیتِ فضاسازی: بازگشت به جهنم

احضار روح۲ از آن دنباله‌های کنجکاوی‌برانگیز سال ۲۰۱۶ بود که متأسفانه به سرنوشت اغلب دنباله‌های سینمایی دچار شد و فیلمی از کار درآمده است که حتی به گرد پای قسمت اولش هم نمی‌رسد. بزرگ‌ترین مشکل فیلم به ساختار فیلم‌نامه‌اش در نیمه‌ی دوم برمی‌گردد که دچار مشکل‌هایی در روابط علت‌ومعلولی و منطق روایی داستان است (اگر «بپذیریم» که اهریمن داستان قصد فریب وارن‌ها را دارد پس چرا شاهدان قبلی ناگهان به دیده‌ها و شنیده‌های‌شان شک یا آن‌ها را فراموش می‌کنند!)؛ و نشان می‌دهد که مَثَل زیاد شدن تعداد آشپزها و خراب شدن آش در مورد چهار فیلم‌نامه‌نویس این دنباله به‌خوبی صدق می‌کند.

شروع احضار روح۲ به گونه‌ی دافعه‌برانگیزی تکرار همان آغاز تأثیرگذار فیلم اول است؛ فصل افتتاحیه به همان شیوه، وارن‌ها را معرفی می‌کند و واقعی بودن فعالیت‌های این زوج و آسیب روحی و روانی شخصیت زن را به نمایش می‌گذارد و دست‌آخر با ثابت شدن تصویر و سیاه‌وسفید شدنش، اصل اتفاق به صورت نوشتاری گزارشی بر صفحه نقش می‌بندد و تصویر با همراهی موسیقی هراس‌انگیز به دل تاریکی فرو می‌رود. دوربین هم یک بار دیگر با حرکت‌های انتزاعی که برایش تعریف شده است از در و دیوار و میان شیشه‌ها عبور می‌کند تا بهتر نمای نقطه نظر روحی معلق در پیرامون خانه‌ی جن‌زده و ساکنان آن، که قرار است هدف حمله‌ی آن قرار بگیرند، حس شود.

با وجود همه‌ی این حرف‌ها، کارگردانی مؤثر جیمز وان در بخش اعظمی از داستان - که مهم‌ترین جلوه‌اش در همکاری با سایر عوامل و خلق فضایی هراس‌انگیز و وحشت‌آفرین است - در کنار بازی‌های قابل‌قبول و شیمی زوج اصلی، فیلم را قابل‌تماشا کرده است. سختی کار فیلم‌هایی که به عنوان قسمت دوم اثری موفق ساخته می‌شوند در این است که معمولاً نمی‌توانند به داستان و دنیایی تروتازه (که معمولاً عامل اصلی موفقیت فیلم اول است) دست یابند و در همان محدوده‌های قسمت نخست به دام می‌افتند. در این خصوص حقیقت را می‌توانیم از زبان راوی همین فیلم و در همان اولین جمله‌هایش بشنویم که می‌گوید: «پس از همه‌ی اتفاق‌هایی که شاهدش بودیم، دیگر چندان چیزی برای به وحشت انداختن و تضعیف روحیه‌ی ما باقی نمانده است.» برای همین است که کمی باید تحمل کنیم تا دوباره جیمز وان با هزارویک ترفند بتواند ما را وارد دنیای داستانی آشنای فیلم کند و یک بار دیگر مو بر تن‌مان سیخ شود.

اما از حواشی جالب این دنباله‌ی چهل میلیون دلاری این است که کارگردانش جیمز وان (که البته فیلم‌های جانکاه۱و۲/ Insidious را ساخته است که بر خلاف معمول، قسمت دوم از اول بهتر است) پس از کارگردانی فیلم موفق تندوتیز۷ (Furious ۷) دستمزد نامتعارف و چشم‌گیر کارگردانی تندوتیز۸ (Fast ۸) را رد کرد تا بتواند فرصت کارگردانی این فیلم را به دست بیاورد و در اینستاگرامش نوشت: «وقتی قرار شد یک بار دیگر راوی یک داستان ترسناک باشم واقعاً احساس جوانی کردم و نیروی تازه‌ای در من ایجاد شد.» این طور شد که پروژه‌ی احضار۲ کلید خورد و در روز اول فیلم‌برداری کشیشی سر صحنه حاضر شد تا لوکیشن و عوامل را تبرک کند و با دعایش آن‌ها را از بلاها و مصیبت‌های احتمالی دور کند.