‫شاهزاده‌ای که کودکان ایران را نجات داد

همیشه یکی از نقدهای اساسی که به سینما و تلویزیون وارد می شد این بود که وقتی کودکان ما با کارتون‌های ژاپنی بزرگ می‌شوند و بزرگسالان ما با فیلم‌های آمریکایی و فرانسوی سرگرم هستند چگونه می‌توان سبک زندگی ایرانی- اسلامی را به آن‌ها آموزش داد؟! کارتونهایی که فرهنگ اسلامی در آنها گنجانده نشده بود و برگرفته از مفاهیم و موضوعات  دینی و اعتقادی ما نبود؛ وقتی نگاه می‌کنیم در میان این این هجمه انبوه کارهای تولیدی داخلی در عرصه پویانمایی، آثار ماندگار و فاخری کمی می بینیم که در خاطر ما مانده باشد و بتوانیم بگوییم در آینده قسمت اعظمی از خاطرات نوستالوژیک کودکان امروز ما را تشکیل می‌دهند.

 

اما چند سالی می شود که هنرمندان جوان و انیماتورهای ایرانی نیز آستین همت بالا  زده اند  و آثاری در حد اکران سینمایی حتی بین المللی تولید کرده اند بی انصافی است اگر در ابتدای بحث از زحمات مرکز انیمیشن صبا به عنوان موج گردان اول این اتفاقات خوب یاد نکنیم. در این میان «تهران ۱۵۰۰» به عنوان اولین انیمیشن سینمایی ایران با تبلیغات فراوان و حضور و صداپیشگی بازیگران مشهور در عرصه تبلیغات خوش درخشید، ولی این انیمیشن بلند سینمایی که نام بزرگی مثل بهرام عظیمی خالق سری انیمیشن های راهنمایی رانندگی و شخصیت محبوب سیا ساکتی را با عنوان کارگردان و یکی از نویسندگان بر روی خود داشت با وجود سرمایه گذاری حیرت آور ۲/۲ میلیاردی خود نتوانست نظر مخاطبان را به خود جلب کند.  همین باعث شد تا کمتر کسی جرات حضور در عرصه انیمیشن سینمایی را داشته باشد هرچند منتقدان ضعف شدید محتوایی و تفکرات سازندگان این اثر که با سبک زندگی ایرانیان در مغایرت بود را یکی از مهمترین علل ناکامی آن دانستند اما حقیقت دیگری نیز در پشت پرده ناکامی «تهران ۱۵۰۰» وجود داشت و آن عدم توجه این اثر به مظلوم ترین مخاطب سینمای ایران یعنی کودکان ونوجوانان بود. چیزی که در دیگر آثار انیمیشنی بلند مثل«جمشید وخورشید» اثر بهروز یغماییان  و… نیز بسیار محسوس بوده و هست. «تهران ۱۵۰۰» نیز مانند بسیار دیگری از آثار سینمایی ایران برای کودکان ساخته نشده بود و اصلاً هیچ جذابیتی جزء انیمیشن بودن  برای این قشر خاص و بسیار مهم نداشت آن هم انیمیشنی که با تفکرات فیلمفارسی دهه ۴۰ به استقبال آینده رفته بود. در واقع باید گفت فیلم نامه و محتوای «تهران ۱۵۰۰ » برای کودکان مناسب که نبود هیچ، بلکه برای نوجوانان هم بد آموزی های متعددی داشت.

«شاهزاده روم» البته اولین انیمیشن با تم مذهبی که  به اکران در می آید نیست. چون قبل از آن نیز «خورشید مصر» به کارگردانی نادر  یغماییان و شهرام خوارزمی اکران محدودی را در کشور داشت.  اثری که در قالب داستان کودکی حضرت یوسف به صورت انیمیشن دو بعدی چند سال قبل اکران شده بود ولی ابدا قابل مقایسه با اثر فاخری همچون «شاهزاده روم» نبوده و نیست، «شاهزاده روم » اثری است که در همان ابتدای امر با وجود تبلیغات محدودی که نسبت به «تهران ۱۵۰۰» داشت توانست نظر مخاطبان و منتقدان را جلب کند، داستانی برگرفته از یک حقیقت تاریخی و بین ادیانی که در قالب داستان کودکانه همچون انیمیشنهای روز هالیوود کودک و بزرگسال را به خود جذب می کرد. تحرک طبیعی کارکترها، شخصیت پردازیهای حرفه ای و البته داستان زندگی پرماجرای نواده حواری حضرت مسیح که یک شاهزاده است و قرار است مادر آخرین منجی بشریت حضرت امام مهدی (عج) باشد. همه و همه این اثر را یک اثر شاخص کرده اند؛ اثری که البته از هر نظر قابل توجه و تمجید است.

 

 

در واقع «شاهزاده روم» تمام فاکتورهای رایج دنیا برای یک انیمیشن سینمایی کودک را رعایت کرده است. با وجود آنکه به نظر می رسد این اثر فاخر از نظر هزینه ای، سنگین تمام شده و ممکن است در سینمای ایران نتواند آن طور که آثار متوسط سینمایی سود می کنند با توجه به هزینه اش سود داشته باشد، اما آینده و دورنمای این اثر بالاتر از یک اکران ساده ملی است و به نوعی «شاهزاده روم» برای اکران جهانی آماده می شود چرا که قابلیت  پخش بین المللی را دارد و نه تنها در مقایسه با آثار سینمایی همتراز خود در جهان هزینه بسیار پایینی داشته، بلکه حتی در مقایسه با« تهران ۱۵۰۰» که در زمان خود رقمی باور نکردنی را برای ساخت در سینمای ایران صرف کرد جالب توجه بوده و هست، به طور طبیعی با توجه به بالا رفتن ارزش دلار و گذشت زمان و بالا رفتن دستمزدها در این سطح از حرفه ای گری باید این اثر چند برابر «تهران ۱۵۰۰ »تمام می شد، ولی هزینه  این اثر فاخر حتی ۲۰۰میلیون تومان کمتر از «تهران ۱۵۰۰» هزینه برداشت که در جای خود قابل تامل است. (این ارقام وقتی بیشتر به چشم می آیند که می بینم مثلا برای انیمشین پاندای کونگفو کار ۱۳۰میلیون دلار  در سال ۲۰۰۸هزینه شده است)

انیمیشنی که این روزها در حال اکران عمومی است با تم اعتقادی پای خیلی ها را به سینمای کودک و نوجوان کشانده و به نظر کارشناسان این حوزه، سینمای کودک را از ورطه سقوط نجات داده است سینمایی که شاید تنها به اسم کودکان و نوجوانان بود ولی کمتر جایی برای بچه ها داشت، این روزها شاهد سروصدا و اشتیاق بچه هایی است که با شوق و هیجان برای دیدن  «شاهزاده روم » به سالن سینما می روند. مدیران و معلمان مدارس پس از مدتها می توانند با خیال راحت کودکان و نوجوانان را به سینما ببرند و والدین از تماشای یک فیلم با کودکان و نوجوانان خود در سینما بدون تشویش از بد آموزی یا مرتبط نبودن مباحث با سن فرزندانشان با آنها به سینما بروند.

 

هادی محمدیان کارگردان «شاهزاده روم» می گوید ما تلاش کردیم داستان عاشقانه «ملیکا» را با لطافت پیش چشم کودکان به تصویر بکشیم از همان ابتدای پروژه و در کل از ابتدای شروع فعالیت «گروه هنر پویا» هدف گذاری مان مخاطب کودک و نوجوان بوده و هست.

 

 

همان گونه که گفته شد هرچند «شاهزاده روم» را می تون یک اثر عالی در حوزه کودک و نوجوان تعریف کرد، ولی از ویژگی های منحصربه فرد دیگری نیز بهره برده که آن را متمایز کرده است شکی نیست انیمیشن  به دلیل جذابیت های بصری که دارد علاوه برکودک، والدین کودک را نیز درگیر خود می کند و« شاهزاده روم » درست روی همین نقطه دست گذاشته تا درعین تخصصی بودن برای کودکان  درعرصه گفتگوی تمدنها و ادیان نیز نقش مهمی را بازی کند. این اثر سینمایی داستان دلدادگی پرنسسی مسیحی و پاکدامن به نام ملیکا را روایت می‌کند که از تبار پدر از نوادگان یشوعا وصی حضرت عیسی و از تبار مادر نواده قیصر روم است. سرنوشت این بانوی پاکدامن به گونه‌ای رقم می‌خورد که وی نهایتا به بلاد اسلامی عزیمت می‌کند.

 

 

این پرنسس مسیحی نهایتاً پس از آن که به همسری امام یازدهم شیعیان درمی‌آید، مادر منجی بشریت می‌گردد. درنتیجه«شاهزاده روم» می تواند پل ارتباطی فرهنگ غرب و شرق مخصوصا در زمینه آخرالزمانی، موعود و منجی بشریت باشد براین اساس که مادر امام زمان(عج) یا بهتر بگوییم مادر منجی بشریت نواده یکی از حواریون حضرت مسیح و از شاهزادگان امپراتوری روم است. این خود به جهانی بودن حرکت عظیم «شاهزاده روم» بهای بیشتری می‌دهد و می‌تواند در مباحث تبلیغی و مبارزه با اسلام‌ستیزان و همچنین گفت‌وگوی ادیان مؤثر واقع شود. یک خوراک سالم فرهنگی برای کودکان و نوجوانان در داخل کشور و حتی خارج از کشور باشد. چندی پیش مهدی طباطبایی مسئول سایت سلام کامیکس salamcomics.com در گفتگویی که با ما داشت می گفت اصولا چون محتوا و موضوع انیمیشن ها در غرب سالم  و خالی از صحنه های بی اخلاقی وابتذال نیست کشورهای عربی اسلامی کمتر زیربار آنها می روند و تمایلی به خرید و پخش آنها ندارند. این درحالی است که یکی از ویژگی های انیمشین «شاهزاده روم»، محتوای پاک و سالم آن است به طوری که به غیر از جذابیت  موضوع برای کودکان و نوجوانان،  خانواده ها با آسودگی خیال و امنیت روانی به همراه فرزندانشان سینما می روند و انیمیشن می بینند. به همین خاطردر کشورهایی چون لبنان، عراق، کویت، ساحل عاج،عربستان و بحرین با استقبال خوب مواجه شده است و بنا به گفته مدیر تبلیغات «شاهزاده روم» قرار است تا در کشور هند، پاکستان، ارمنستان، روسیه وچین هم  اکران شود.

 

اما انیمیشن با توجه به نوع کار وتاثیرگذاری که دارد، نیازمند حمایت بیشتری از سوی مدیران ومسئولان ماست چه آنکه در لابلای اخبار اکران این انیمیشن شاهد گلایه هایی از عدم همکاری برخی نهادها و سازمانها در بحث اکران این اثر فاخر بوده ایم.

 

فراموش نکنیم از منظر روانشناسی رسانه تاثیری که انیمیشن جذاب و دیدنی می‌تواند برذهن کودکان بگذارد به مراتب بیشتر از آموزه‌های گفتاری و کلامی است به همین خاطر توسعه پویانمایی کشور حتی  درحد بین‌المللی و جهانی کاری است که نیاز به سرمایه گذاری درست و حسابی دارد و البته  مدیریتی که به آرمان‌های انقلاب و هویت ایران اسلامی پایبندی کامل داشته باشد تا بتواند به خوبی آن‌ها را ارایه دهد. اگر انیمیشن‌های با کیفیت بسیار بالا و محتوای مناسب تولید شود، ما نیز می‌توانیم تاریخ عقاید و انقلاب‌مان را با این ابزار اثرگذار نه تنها به کودکان و نوجوانان‌مان خودمان منتقل کنیم، بلکه به جهان صادر کنیم؛ چنانچه حضرت امام، زمانی فرمودند انقلاب ما فرهنگی است و باید به جهان صادر شود و چه ابزاری بهتر از سینما  به خصوص در حوزه تولیدات فاخر انیمیشن که دست تولیدکنندگان به مراتب بازتر است و بهتر می توانند مفاهیم و مضامین بکر را  تولید و ارائه کنند. ولی  نیاز داریم تا هویت‌های ملی و دینی مان را به شکل پویانمایی تولید کنیم تا بچه‌ها از همان کودکی تاریخ اسلامی و ملی خود را بشناسند و «شاهزاده روم» نشان داد، می توانیم  موضوعات  بکر دینی را در قالبی زیبا و جذاب به کودکان ونوجوانان تزریق کنیم و ذهن آنها را بهتر و بیشتر با این مفاهیم آشنا سازیم.