نقد و بررسی فیلم اسپکتر

ساخت فیلم « اسپکتر » با حاشیه های زیادی برای کمپانی سونی همراه بود. در جریان اعتراض به اکران فیلم « مصاحبه »، کمپانی سونی مورد حمله هکرها قرار گرفت و علاوه بر انتشار ایمیل های مکاتبه ای مدیران سونی، اطلاعات برخی از پروژه های این شرکت نیز منتشر گردید که « اسپکتر » نیزیکی از این قربانیان این جریان بود. در این حادثه، نسخه ای از فیلمنامه به سرقت رفت و برخی از قراردادهای تبلیغاتی و ارقام رد و بدل شده نیز منتشر شد. کمپانی سونی در واکنش به سرقت فیلمنامه توسط هکرها، اعلام کرد که فیلمنامه دزدیده شده، نسخه اولیه این اثر بوده و جای نگرانی برای طرفداران این مجموعه نخواهد داشت. « اسپکتر » بیست و چهارمین قسمت از مجموعه فیلمهای « جیمز باند » محسوب می شود.

داستان « اسپکتر » بیش از هر زمان دیگری بی سر و ته است.جیمز باند ( دنیل کریگ ) پیغامی رمزنگاری شده دریافت می کند که کنجکاوی او را برمی انگیزد. وی برای یافتن حقیقت به مکزیکو سیتی و رم سفر می کند تا بتواند سرنخ هایی از این نامه مرموز دریافت نماید. وی پس از ملاقات با همسر بیوه یک جنایتکار مشهور به لوسیا ( مونیکا بلوچی ) متوجه می شود که یک سازمان جنایتکارانه به نام " اسپکتر » وجود دارد که می تواند امنیت جهان را برهم بزند و با نقشه هایی شوم، بر دنیا مسلط شود اما...

بسیاری معتقدند « اسکای فال » که در سال 2012 به اکران درآمد، بهترین قسمت از سری فیلمهای « جیمز باند » تا به امروز بوده است. در این قسمت تلاش هایی صورت گرفت تا تصویری فانی از قهرمان داستان ترسیم شود و جیمز باند را زمینی تر از هر زمان دیگر به تصویر کشیده شود. « اسکای فال » مشخصاً انتظارات تماشاگران را درباره این سری از فیلمها بالا برد و این انتظار نیز قابل انتظار بود. اما « اسپکتر » دقیقاً در نقطه مقابل « اسکای فال » قرار دارد و در بخش روایت، کاملا مسیری متفاوت را دنبال می کند.

« اسپکتر » بیشتر از آنکه علاقه مند به نزدیک تر کردن هرچه بیشتر شخصیت باند به یک انسان معمولی باشد، به سبک و سیاق آثار کلاسیک « جیمز باند »، این شخصیت را فانتزی تر و بسیار شاداب تر به سینما بازگردانده تا جنبه سرگرمی در « اسپکتر » برجسته ترین بخش فیلم باشد. جیمز باند در « اسپکتر » مرزها را همانند یک توریست یکی پس از دیگری پشت سر می گذارد و در هرکدام از این شهرها چندتایی دیالوگ بامزه بر زبان می آورد تا پس از شنیدن موسیقی معروف فیلم، طرفداران قدیمی « جیمز باند » به وجد بیایند.

این تغییر رویکرد البته قرار نیست نکته ای منفی درباره این اثر باشد. در 24 قسمتی که از ساخت مجموعه فیلمهای « جیمز باند » گذشته، به جز در چند سال اخیر که دنیل کریگ به پروژه پیوسته، همواره از جیمز باند شخصیتی فانتزی سراغ داشته ایم که شیک و خوشحال و البته روئین تن بوده. اما ایراد فیلم زمانی عیان می شود که بدانیم سازندگان حتی برای ساخت صحنه های اکشن فیلم نیز خلاقیتی به کار نگرفته اند و تقریبا تمامی لحظات فیلم ادای دینی است به فیلمهای مشهور این سری.

سام مندس اینبار برای به تصویر کشیدن موقعیت های هیجان انگیز، به سراغ موفق ترین لحظات جیمزباندی تاریخ این سری رفته است. مندس برای خلق موقعیت قایق تندروی جیمزباند، به سراغ « دنیا کافی نیست » پیرس برازنان در سال 1999 می رود. مندس حتی اثر کمتر دیده شده « در خدمت سرویس مخفی ملکه » در سال 1969 با بازی جورج لازنبی را نیز فراموش نکرده و موقعیتی مشابه آن اثر در فیلم گنجانده است که روی هم رفته باعث شده تماشای « اسپکتر » همانند مروری بر آثار گذشته سری فیلمهای « جیمز باند » به نظر برسد و حرف جدیدی از سازندگان این اثر شاهد نباشیم.

شخصیت منفی فیلم به نام فرانتس اوبرهاوزر با بازی کریستوف والتز نیز فاقد قدرت تاثیرگذاری لازم است. این شخصیت در ظاهر ترسناک و مخوف است و حتی مندس نورپردازی ویژه ای هم بر روی صورت او اعمال کرده تا مشاهده کریستوف والتز برای مخاطب حاوی لحظات پُر استرسی باشد. اما زمانی که به سازمان تحت هدایت اوبرهاوزر می رسیم و از تشکیلات و نحوه فعالیت او مطلع می شویم، متوجه می شویم که او خیلی هم جای ترسیدن ندارد! اوبرهاوزر حتی در مقایسه با سیلوا در « اسکای فال » نیز یک قدم عقب تر است و چنانچه بازی خوب کریستوف والتز نبود، شاید وضعیت این شخصیت می توانست به مراتب بدتر از این باشد.

اما « اسپکتر » نکات مثبتی هم دارد. فیلمبرداری اثر که همواره یکی از نکات قوت فیلم در سالهای اخیر محسوب می شده، در اینجا نیز در اوج قرار دارد با این تفاوت که اینبار به تصویر کشیده شدن زیبایی های بصری بیشتر مورد توجه سازندگان فیلم بوده است. جیمز باند در حال انجام ماموریتش به نقاط مختلف دنیا سفر می کند و این فرصت مغتنمی است که تماشاگران بتوانند قهرمان داستانشان را در بهترین شهرهای دنیا در شیک ترین حالت ممکن مشاهده نمایند! یکی از بهترین فیلمبرداری های فیلم در بخش تعقیب و گریز مکزیکوسیتی رخ می دهد که نباید تماشایش را از دست داد!

پرداخت صحنه های اکشن فیلم نیز با اینکه تکراری هستند و احتمالا مخاطبین قدیمی این مجموعه قبلا تمام آنها را مشاهده کرده اند، اما از ضرباهنگ و هیجان مناسبی برخوردار است. مندس با اینکه سازنده یکی از طولانی ترین قسمت های « جیمز باند » بوده اما به خوبی توانسته ضرباهنگ فیلم را حفظ کند و اجازه ندهد که خستگی به سراغ مخاطب فیلمش برود. « اسپکتر » احتمالا یکی از معدود اکشن های چند سال اخیر است که زمان آن بیش از 2 ساعت است اما می تواند در تمام این دو ساعت مخاطبش را سرگرم کند.

دنیل کریگ نیز در « اسپکتر » بهتر از هر زمان دیگری است. به نظر می رسد که وی به خوبی توانسته بر این شخصیت چیره شود. کریگ در لحظات اکشن پر جنب و جوش و در لحظاتی که در فیلم درام نصفه و نیمه ای بوجود می آید نیز بازی قابل توجهی دارد. مونیکا بلوچی هم در مدت زمان حضور کوتاهش در فیلم همان تصویری را از خود به مخاطب نشان می دهد که اغلب وی را با آن به خاطر می آورند. لی سیدوکس هم که پس از حضورش در فیلم « آبی گرمترین رنگ است » توانسته شهرت بین المللی بهتری کسب کند، در نقش دختر باندی فیلم به نام مادلین ، بازی قابل قبولی از خود ارائه داده است. با اینحال روی هم رفته رابطه باند و مادلین در « اسپکتر » عمقی ندارد و بر پایه کلیشه ترسیم شده اما مشاهده این دو در کنار یکدیگر ناامید کننده هم نیست.

« اسپکتر » را می توان ترکیبی از تمام باندهای تاریخ سینما عنوان کرد. از شان کانری تا پیرس برازنان، ردپای اکثر موقعیت های مشهور سری فیلمهای « جیمز باند » در « اسپکتر » پیدا می شود. سام مندس در « اسکای فال » تلاش زیادی انجام داد تا این شخصیت از طرف مخاطبین سخت پسند سینما جدی گرفته شود و تا حد زیادی نیز در این راه موفق بود. اما « اسپکتر » خیلی دوست ندارد قهرمان داستانش جدی گرفته شود. جیمز باند در این فیلم روئین تن، بامزه، اغواگر و اغوا شونده به سبک کلاسیک(!) و البته خوش مشرب است؛ شخصیتی که اغلب برای طرفداران قدیمی این فیلم آشناست اما در « اسکای فال » تا حدود زیادی از آن فاصله گرفته بود. « اسپکتر » جشن پر زرق و برقی است برای بازگشت جیمز باند به دنیای فانتزی خودش؛ بازگشتی که احتمالا بازیگر جدیدی را نیز در آینده به خود خواهد دید.