قسمت اول/ چرا این سریال‌های تلویزیون هیچ وقت بازپخش نشدند؟

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، این روزها که صدا و سیما علنا اعلام کرده کفگیرش به ته دیگ خورده است و نمی تواند هزینه ساخت سریال های خوب و الف را تامین کند و حتی در تامین هزینه های سریال های ضعیف تر هم مانده، شاید بهترین کار مراجعه به آرشیو و پخش سریال های قدیمی و پرمخاطب این مدیوم باشد. اما نکته ای که وجود دارد این است که برخی از این سریال ها به دلیل سهل انگاری عواملش قابلیت پخش از رسانه ملی را ندارند. به عبارت دیگر رسم تلویزیون همیشه این بوده که سریال ها را وابسته به شرایط بازیگرانش روی آنتن بفرستد. یعنی سریالی که یکی از بازیگرانش، بعد از گذشت سال ها مورد منشوری برایش پیش اتفاق افتاده باشد، اجازه رفتن روی آنتن ندارد. در سال های اخیر خیلی از سریال ها بوده اند که به دلیل مشکل بازیگرانش، هیچ وقت اجازه پخش پیدا نکردند؛ مثل «نرگس»، «غریبانه»، «تاوان»، «روزهای اعتراض» و ... حالا اما ماجرا یک مقدار فرق می کند. 
  
در شرایطی که چند وقت پیش بازیگران یکی یکی بار سفر بستند و به هوای بازی در سریال های شبکه ماهواره ای «جم» ایران را ترک کردند، وضعیت بازپخش سریال ها به مقدار زیادی به خطر افتاد. مگر تلویزیون چندتا سریال خوب داشت که مردم پیگیر تکرارش باشند و صدا و سیما بخواهد بخش مهمی از آنها را هم به بهانه بازیگران منشوری، کنار بگذارد؟ 
 
با رفتن بازیگرانی مثل رامسین کبریتی، چکامه چمن ماه، پردیس افکاری، رابعه اسکویی و ... بخش مهمی از سریال ها امکان پخش پیدا نکردند. غیر از سریال های مهدی مظلومی، ۱۶ سریال هستند که به خاطر مشکلات بازیگرانش هنوز اجازه پخش پیدا نکرده‌اند؛ سریال های مهمی مثل «ستایش»، «نرگس»، «شب دهم» و

بیاید با هم مرور کنیم.
 
نرگس - سیروس مقدم 
 
زمان پخش: تابستان ۱۳۸۵ 
بازیگر منشوری: زهرا امیر ابراهیمی/ فیلمی بی پرده منتسب به او در شبکه مجازی منتشر شد. تلویزیون تصمیم گرفت او را ممنوع التصویر کند. 

اهمیت سریال: «نرگس» یکی از مهم ترین سریال های سیروس مقدم بود. هم به لحاظ داستان، هم عناصر مهم جذب مخاطب و ... از طرف دیگر «نرگس» اولین سریال داستانی ۹۰ شبی بود که در شب های تابستان روی آنتن می رفت و بخش مهمی از مخاطبان را درگیر کرده بود. هنوز هم اسم این سریال توی ذهن بیشتر مخاطبان مانده. اگر مسئله امیرابراهیمی پیش نمی آمد، قطعا «نرگس» یکی از سریال هایی بود که شبکه آی فیلم و تماشا بارها آن را روی آنتن می بردند. همین الان هم بخش مهمی از درخواست مخاطبان از شبکه آی فیلم، پخش مجدد «نرگس» است. 

 
حجم نقش: زهرا امیرابراهیمی در این سریال نقش زهره، دختر شوکت را داشت و در واقع یکی از بازیگران اصلی سریال به حساب می آمد. امیر ابراهیمی قبل از این سریال بازیگر مطرحی نبود اما اهمیت این نقش، تا جایی بود که برای همه شناخته شد. 

قابل حذف است؟ نقش زهرا امیرابراهیمی در «نرگس» آنقدر اهمیت دارد که نمی شود به هیچ عنوان نادیده اش گرفت یا آن را حذف کرد. 

 
روزهای اعتراض - حسین سهیلی زاده 
 
زمان پخش: محرم سال ۸۵ 
بازیگر منشوری: مینا لاکانی/ او سال ۹۰ از ایران رفت و بدون حجاب در صدای آمریکا حاضر شد و درباره سختی ها و محدودیت هایی که برای بازیگری داشته گفتگو کرد. 
 
اهمیت سریال: «روزهای اعتراض» از جمله سریال های موفق تلویزیون در بازنمایی تاریخ معاصر است که اتفاقا در زمان پخش با استقبال مواجه شد. داستان این سریال درباره دیوید است که پس از سال ها زندگی در انگلیس برای عیادت از پدرش به ایران سفر می کند اما در بدو ورود متوجه می شود پدرش فوت کرده و به همین دلیل مادرش از او می خواهد که خانه و زمین ها را بفروشد و به انگلیس برگردد. 

در همین راستا متوجه می شود که وصیت پدر آن بوده که مراسم دهه اول محرم در خانه اش برگزار شود و دیوید برای ادای وصیت پدر با مشکلاتی روبرو می شود. سریال به نوعی نقد خرافات در دین است که نگاهی تازه و جسورانه در این باره داشت. ضمن آن که داستانش به شکل فرضی روایت می شد و ادای دینی به انقلاب هم هست. 

حجم نقش: مینا لاکانی در نقش لیلا حضوری پررنگ در «روزهای اعتراض» دارد و از بازیگران محوری داستان است. 

قابل حذف است؟ طبعا نقش لیلا از «روزهای اعتراض» قابل حذف نیست. 

ترانه مادری - حسن سهیلی زاده 
زمان پخش: ۱۳۸۷ 
بازیگر منشوری: مینا لاکانی/ او سال ۹۰ از ایران رفت و بدون حجاب در شبکه صدای آمریکا حاضر شد و درباره سختی ها و محدودیت هایی که برای بازیگری داشته گفتگو کرد. 
 
اهمیت سریال: با نگاه سخت گیرانه «ترانه مادری» اثری متوسط به حساب می آید اما این سریال در زمان پخش خیلی ها را درگیر کرده بود و توانست با تعریف یک قصه پرکشش بیننده های زیادی را با خود همره کند. «ترانه مادری» جزو ملودرام هایی بود که فرصت پخش شبانه پیدا کرد و با برخورداری از بازیگران محبوبی مثل هما روستا، دانیال حکیمی، فاطمه گودرزی و دیگران توانست جایی میان بیننده های تلویزیون برای خود دست و پا کند. 

قابل حذف است؟ نه، نمی توان بی خیال این نقش شد چرا که در نهایت به درام لطمه می زند و آن را ابتر می کند. 

پرواز در حباب - سیروس مقدم 
 
زمان پخش: پاییز ۱۳۸۵ 
بازیگر منشوری: چکامه چمن ماه/ این بازیگر جزو اولین بازیگرانی بود که برای ادامه فعالیت بازیگری اش به کشور ترکیه سفر کرد تا در شبکه ماهواره ای جم کار کند. 
 
اهمیت سریال: پرواز در حباب یکی از پرمخاطب ترین سریال های شبکه سه است. سریالی که به موجب دیده شدنش باعث شد تا بازیگر اصلی اش حامد کمیلی که در آن سال ها بازیگر ناشناخته ای بود معروف شود و به چشم بیاید. پرواز در حباب جزو نخستین سریال هایی بود که با موضوع مواد مخدر صنعتی ساخته شد و از همین رو سریال پیش رویی است. 

حجم نقش: چکامه چمن ماه در کنار مرجان محتشم بازیگران زن اصلی سریال هستند. او نقش دختر علی نصریان را بازی می کند که حامد کمیلی او را برای نزدیک شدن به پدرش طعمه قرار می دهد. در واقع بخش عمده ای از درام قصه بر پایه کاراکتری است که چکامه چمن ماه نقش آن را بر عهده دارد. 

قابل حذف است؟ به هیچ عنوان نمی توان با حذف کاراکتری که چمن ماه نقشش را بازی می کند، سریال را پخش کرد. او همانطور که در بالا اشاره شد، نقش اصلی سریال است و در اکثر سکانس های حساس و تعیین کننده سریال حضوری پررنگ و تاثیرگذار دارد. 

در مسیر زاینده رود- حسن فتحی 
 
زمان پخش: رمضان سال ۱۳۸۹ 
بازیگر منشوری: پردیس افکاری/ او به شبکه جم پیوست و در یک سریال بازی کرد. 
 
اهمیت سریال: «در مسیر زاینده رود» با محور قرار دادن پشت پرده فوتبال و نیز وارد کردن مسئله قصاص خیلی زود مخاطبان را میخکوب کرد. در ادامه تقاضای ازدواج از سوی پیرمرد ولی دم از مادر قاتل، گره ای دو چندان به درام بخشید. در این میان اعتراض مسئولان شهر اصفهان به کیفیت لهجه باعث شد سریال لطمه ببینند و حتی خیلی از هموطنان اصفهانی از سریال تعریف کردند و سعه صدرشان را نشان دادند. 

«در مسیر زاینده رود» سریال پر بازیگری است؛ مهدی سلطانی، حسین محجوب، مهرانه مهین ترابی، اشکان خطیبی، بهنوش طباطبایی، هومن برق نورد، مسعود رایگان و مهدی باقربیگی در این سریال بازی کرده اند. فیلمنامه اش را علیرضا نادری از نویسنده های خوش فکر تلویزیون نوشته و حسن فتحی آن را کارگردانی کرده. جمع اینها یعنی «در مسیر زاینده رود» اثری مهم است. 

 
حجم نقش: حضوری نسبتا پررنگ در سریال دارد؛ از قدم اول به همراه بازیگر نقش همسرش مهرداد ضیایی که اصالتا اصفهانی است بهتر از دیگران از پس لهجه برآمد. 
 
قابل حذف است؟ افکاری نقش عروس مصیب (حسین محجوب) را بازی کرد که عقاید او و همسرش بر تصمیم پدرزنش مبنی بر اعلام رضایت یا قصاص قاتل پسرش تاثیر دارد پس از نقش قابل حذف نیست. 
 
 
شب دهم - حسن فتحی 
 
زمان پخش: محرم سال ۱۳۸۰ 
بازیگر منشوری: رامسین کبریتی/ او به شبکه جم پیوست و البته بعد پشیمان شد.
 
اهمیت سریال: «شب دهم» از تولیدات ماندگار تلویزیون ماست؛ حسن فتحی با تزریق یک داستان عشقی به سریالش ورودی تحسین برانگیزی به علاقه مندی تاریخی مردم ایران به امام حسین (ع) و عاشورا داشت. عشق «حیدر» به دختر شاهزاده قجری او را به آستان وصل امام حسین (ع) می رساند و در این مسیر بخشی از تاریخ معاصر روایت می شود. 
«شب دهم» از سریال های تحسین شده حسن فتحی است که در زمان پخش با استقبال فراوان مواجه شد و در بازپخش هم دیده شد و هنوز طراوت و جذابیت ابتدایی از آن نرفته و مخاطب از دیدنش لذت می برد. 

حجم نقش: نقش رامسین کبریتی در «شب دهم» اهمیت ندارد؛ او دستیار مفتش است و به اقتضای نقش بدون دیالوگ! فقط هست که کاراکتر مفتش فرصت بیشتری برای عرض اندام داشته باشد. حضورش جلوی قاب زیاد است اما کیفیتش نه. 

قابل حذف است؟ نقش رامسین کبریتی هیچ تاثیری در درام ندارد و قابل حذف است، منتهی مشکل به حضور دائم او در کنار مفتش برمی گردد. هر جا مفتش هست دستیارش هم هست و در نتیجه نمی توان آن را از سریال «شب دهم» کنار گذاشت. 

کمکم کن - قاسم جعفری 
 
زمان پخش: رمضان ۱۳۸۵ 
بازیگر منشوری: زهرا امیرابراهیمی/ این سریال هم به دلیل حضور این بازیگر برای همیشه به آرشیو تلویزیون رفته و غیرقابل پخش است. 
 
اهمیت سریال: کمکم کن از چند جهت سریال مهمی است. نخست اینکه کارگردانی آن را قاسم جعفری برعهده داشت که در آن سال ها در اوج دوران کاری اش در تلویزیون قرار داشت و هر سریالی می ساخت مورد توجه قرار می گرفت. از سوی دیگر این سریال جزو اولین کارهای تلویزیون با تم ماورایی بود که برای پخش در ماه رمضان تولید شد و به همین دلیل حسابی مورد توجه قرار گرفت و به چشم آمد. 

حجم نقش: نقش اصلی زن این سریال است، نقش دختری که حمید گودرزی در کما با او مواجه می شود و زمانی که هر دو از کما خارج می شوند، همدیگر را پیدا می کنند تا ماموریتی که دنبالش هستند را به سرانجام برسانند. 

 
قابل حذف است؟ اگر درصدی از سریال با حذف صحنه های مربوط به او قابل پخش می شد، تلویزیون تا الان صد بار آن را انجام داده بود اما نقش کلیدی امیرابراهیمی در این سریال و حضورش در اکثر سکانس ها موجب شده تا سریال عملا غیرقابل اصلاح باشد. از همین رو «کمکم کن» با وجود بضاعت بالایی که در جذب مخاطب دارد به دلیل حضور این بازیگر به محاق رفته است. 
 
غریبانه - قاسم جعفری 
 
زمان پخش: محرم ۱۳۸۳ 
بازیگر منشوری: زهرا امیرابراهیمی 
 
اهمیت سریال: بعد از موفقیت سریال شب دهم که محرم سال ۸۰ روی آنتن رفت، تلویزیون درصدد این برآمد که سریال سازی برای این مناسبت را ادامه دهد. «غریبانه» در راستای همین سیاست، برای پخش از شبکه تهران سابق تولید شد. قاسم جعفری که در آن سال ها برگ برنده تلویزیون محسوب می شد و حضورش در هر پروژه ای موفقیت آن را تضمین می کرد، این سریال را کارگردانی کرد. 
  
پرداختن به موضوع آقازاده ها و به چالش کشیدن آنها و مواضع تندی که قاسم جعفری در قبال آنها اتخاذ کرده بود موجب شد تا سریال خیلی زود در کانون توجه قرار بگیرد و به اثری قابل بحث تبدیل شود. 

حجم نقش: امیرابراهیمی نقش نامزد بازیگر اصلی سریال یعنی سعید شیخ زاده را برعهده دارد. از آنجایی که داستان روی روابط دو کاراکتر اصلی یعنی جوهرچی و اسدی و پسرهای آنها مهدی سلوکی و سعید شیخ زاده می چرخد، امیرابراهیمی نقش کم رنگی در درام قصه دارد و نقشش زیاد پررنگ نیست. 

 
قابل حذف است؟ چند وقت پیش شبکه پنج نسخه ای ۹۰ دقیقه ای از این سریال را روی آنتن فرستاد. این نسخه به گونه ای تدوین شده بود که حتی یک پلان هم از امیرابراهیمی در آن استفاده نشده بود. 
 
آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.