سیمرغی برای اعتیاد!!!

در دهه ۸۰ و با پیشی گرفتن سینمای اجتماعی در ایران آثار زیادی در زمینه‌های مختلف اجتماعی ساخته شد و بازیگران در نقش‌های مختلفی خود را نشان دادند. یکی از نقش‌هایی که هنرپیشگان همواره در آن خوش درخشیدند کاراکتر «معتاد» است. کاراکتری که از دهه ۸۰ به این‌طرف سهم قابل توجهی از  سیمرغ‌های بلورین جشنواره را هم به خود اختصاص داده است. 

سارا بهرامی آخرین بازیگری است که با ایفای نقش یک معتاد توانست در جشنواره فجر ۳۶ سمیرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را کسب کند. به همین بهانه نگاهی انداخته‌ایم به تمام بازیگرانی که با بازی در نقش یک معتاد توانستند سیمرغ بلورین جشنواره را از آن خود کنند.

مریلا زارعی: سربازهای جمعه (۱۳۸۲)

مریلا زارعی با بازی در فیلم متفاوت مسعود کیمیایی یعنی «سربازان جمعه»، در سال ۸۲ برنده جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از بیست و دومین جشنواره فیلم فجر شد. زارعی جوان، اولین سیمرغش را قبل از سی‌سالگی دریافت می‌کند آن هم درست در سالی که بهترین بازیگر نقش اول مرد هم بخاطر بازی در نقش یک معتاد سیمرغ می گیرد.

بهرام رادان: شمعی در باد (۱۳۸۲)

داستان زندگی فرزین در «شمعی در باد» یک تراژدی تمام‌عیار است. او دانشجوی انصرافی دکتراست، پدر و مادرش طلاق گرفته‌اند، با مادرش زندگی می‌کند ولی مادرش می‌خواهد ازدواج کند، با یک دختر مهربان آشنا می‌شود و بعد با او ازدواج می‌کند، دخترک می‌میرد، فرزین چند بار خودکشی می‌کند، دکتر معالجش در بیمارستان او را معتاد می‌کند و فرزین برای گذراندن دوران افسردگی‌اش به قرص‌های روان‌گردان که همان دکتر تجویز کرده پناه می‌برد و داستانش اعتیاد فرزین از این‌جا آغاز می‌شود.

بهرام رادان با بازی در این فیلم توانست نظر هیئت‌داوران جشنواره بیست و دوم را به خود جلب کند و درحالی‌که همه از سیمرغ پرویز پرستویی برای «مارمولک» سخن می‌گفتند، جایزه جشنواره را برای اولین بار به خانه ببرد.

بهرام رادان: سنتوری (۱۳۸۵)
باران کوثری: خون بازی (۱۳۸۵)

سال 1385 دو اتفاق مهم و ویژه افتاده است. اتفاق اول این‌که در این‌ سال و در بیست‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر دو بازیگر جوان به خاطر ایفای نقش دو معتاد جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن را به دست آوردند. باران کوثری که با ایفای نقش سارا در «خون‌بازی» این جایزه را به خانه برد و بهرام رادان با ایفای نقش علی سنتوری در فیلم «سنتوری» و اتفاق دوم این است که رادان دومین سیمرغ بلورینش را پس از «شمعی در باد» بازهم با بازی در نقش یک معتاد به دست آورد. «سنتوری» قطعاً نقطه عطف کارنامه کاری بهرام رادان در بازیگری و البته آخرین فیلم هیجان‌انگیز داریوش مهرجویی تا امروز است.
باران کوثری نیز توانست در سن 21 سالگی برنده سیمرغ بلورین شود. سیمرغی که راه باران کوثری برای ایفای نقش اول فیلم‌ها را بیش‌ازپیش هموار کرد.

سحر دولتشاهی: عصر یخبندان (۱۳۹۳)

«عصر یخبندان» فیلمی خوش‌ساخت و مخاطب پسند است. کیایی با ساخت این فیلم نشان داد که  می‌داند مخاطب را چطور راضی نگه دارد و با گیشه آشنایی لازم را پیدا کرده است. او که از جنبه‌های تجاری سینما آگاه است، به همین دلیل از تعدد چهره‌ها استفاده کرده تا باعث توجه بیشتر بیننده و هیجان برای تماشای فیلم شود.

سحر دولتشاهی که پیش‌ازاین در «طلا و مس» نامزد بهترین نقش مکمل را در کارنامه داشت توانست اولین سیمرغ زندگی‌اش را برای بازی در یک نقش محوریِ معتاد کسب کند و این سیمرغ شروعی بر همکاری‌های متعدد وی با برادران کیایی بود.

نوید محمدزاده: ابدویک روز (۱۳۹۴)

نوید محمدزاده را می‌توان مهم‌ترین پدیده بازیگری در دهه ۹۰ لقب داد. او که برای «عصبانی نیستم» درمیشیان سیمرغ را در دستان خود می‌دید اما به دلایل سیاسی این سیمرغ به وی نرسید. محمدزاده همچنین برای بازی در فیلم «بدون تاریخ ، بدون امضا» علاوه بر کسب سیمرغ فجر به شیر طلای ونیز هم دست پیدا کرد تا عیار بازیگران ایرانی در مجامع بین‌المللی را یک درجه بالاتر ببرد. 

اما نقشی که نوید محمدزاده را بیش از پیش میان مردم محبوب ساخت، محسنِ «ابدویک روز» بود. محمدزاده برای اجرا این نقش در مدت زمان ۱ ماه بیش از ۱۰ کیلو وزن کم کرد و در بیان و بدن بسیار باورپذیر عمل کرد. او اولین سیمرغش را در جشنواره سی و چهارم برای ایفای نقش یک معتاد در ابدویک روز به دست آورد.

سارا بهرامی: دارکوب (۱۳۹۶)

سارا بهرامی آخرین معتاد سیمرغی سینما است. وی به خاطر بازی تحسین‌برانگیزش در فیلم «دارکوب» توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را در جشنواره سی و ششم کسب کند. سارا بهرامی خود درباره نقشش در این فیلم این‌گونه می‌گوید: «در ابتدا نمی‌دانستم چه قدر ماجرا وحشتناک می‌شود و روزی به‌جایی رسیدم که زندگی طبیعی‌ام را هم نمی‌توانستم داشته باشم. آخرین سکانس فیلم بسیار سخت و آزاردهنده بود و حتی آقای شعیبی هم در پشت دوربین گریه می‌کرد. روزهای آخر فیلم‌برداری بسیار بداخلاق بودم و دیگر دوست نداشتم با کسی حرف بزنم. یک‌بار آقای شعیبی گفت چرا این‌قدر تلخ شدی؟ واقعیتش این بود که دیگر نمی‌توانستم ادامه بدهم. من تا مدت‌ها بعد از فیلم‌برداری حتی نمی‌توانستم درباره‌ معتادها و کارتن‌خواب‌ها خبری بشنوم چون ذات انسانی است که احتیاج به روحیه داریم.»

البته نقش‌های معتاد زیاد دیگری نیز در سینما بوده که هرکدام پرداخت‌های متفاوتی را به‌دنبال داشته است و بسیاری از این نقش‌ها در جشنواره‌های داخلی و خارجی موردتوجه قرار گرفته است. حال جای این سؤال باقیست که چرا در جشنواره‌هایی چون فجر همواره کاراکتر معتاد موردتوجه قرار می‌گیرد و بازیگران در اجرای چالش اعتیاد تا این اندازه موفق عمل می‌کنند؟