نقد و بررسی فیلم بچه ناف کامپتون

گروه موسیقی N.W.A یکی از اولین گروه های سبک موسیقی هیپ هاپ بودند که در سال 1986 فعالیت خودشان را آغاز کردند و به شهرت فراوانی دست پیدا کردند. سبک موسیقی این گروه که تا آن زمان کمتر کسی آن را شنیده بود، گنگستا رپ ( gangsta rap ) نام داشت که به نوعی با فعالیت موسیقیایی گروه N.W.A به جهانیان معرفی شد. گنگستا رپ، موسیقی است که در آن بیشتر به مفاهیمی همچون استعمال مواد مخدر، کل کل های مختلف و البته مبارزه با پلیس که در این سبک موسیقی معمولا دشمن اصلی آزادی است اشاره می شود.

گروه N.W.A در سال 1986 متشکل از چند جوان سیاهپوست، این سبک از موسیقی را به شهرت جهانیان رساندند و با ارائه آلبوم های موفقی از جمله « مستقیم از کامپتون » ( البته معنی نزدیکتر این اسم چیزی شبیه به " بچه نافِ کامپتون " می شود! ) به جایگاه بالایی در صنعت موسیقی دست یافتند. اما نکته جالب درباره گروه N.W.A این بود که آثار آنها به دلیل محتوای خشونت آمیزی که چندان با عرف جامعه آن زمان منطبق نبود، از امکاناتی نظیر پخش از رادیو و تبلیغات تلویزیونی محروم بود و حتی قطعه ای از آلبوم « مستقیم از کامپتون » که با نام « لعنت به پلیس » منتشر شده بود، باعث شد تا اداره پلیس آمریکا نامه ای تهدید آمیز برای این گروه ارسال کند و به آنان با زبان تهدید بگوید که مواظب گفتارشان باشند!

با اینحال با تمام محدودیت هایی که گروه N.W.A در زمان فعالیتشان تجربه کردند و باعث شد حتی این گروه را یکی از پردردسرترین گروه های موسیقی تاریخ نیز بنامند، آنان موفق شدند بیش از 10 میلیون نسخه از آلبوم های خودشان را به فروش برسانند و به شهرت فراوانی دست پیدا کند. اما در سالهای بعد به دلیل اختلافاتی که اعضای گروه با یکدیگر پیدا کردند و مسائل جانبی دیگر، گروه N.W.A از هم پاشیده شد و اعضای آن هرکدام به تنهایی به فعالیت های موسیقیایی خود ادامه دادند و هم اکنون هرکدام از آنها جزو بزرگان موسیقی رپ جهان شناخته می شوند. اعضای این گروه موسیقی شامل : آیس کیوب، دکتر دری ، مک رن، دی جی یلا و ایزی اِی بودند.

داستان فیلم « مستقیم از کامپتون » از سال 1986 آغاز می شود. در این سال 5 دوست با نامهای دکتر دری ( کوری هاوکینز ) ، آیس کیوب ( اوشی جکسون جونیور ) ، ایزی اِی ( جیسون میچل ) ، مک رن ( آلدیس هودج ) و دی جی یلا ( نیل براون جونیور ) تصمیم به ایجاد گروه موسیقی هیپ هاپی به نام N.W.A می گیرند. هدف اعضای گروه این بود که بتوانند زندگی سخت اجتماعی شان بعلاوه محدودیت های و احساسی که نسبت به شرایط اجتماعی دارند را در قالب موسیقی رپ به تصویر بکشند. اولین آهنگ آنها به نام « بچه محل ها » باعث می شود تا جری هالر ( پُل جیاماتی ) تصمیم بگیرد مدیر این گروه باشد. هالر که ارتباط نزدیکی با ایزی اِی داشت، به گروه وارد می شود تا بتواند به رشد موسیقی این گروه کمک کند اما مشکلاتی بوجود می آید که ...

« مستقیم از کامپتون » داستان زندگی سه تن از اعضای گروه یعنی آیس کیوب ، ایزی اِی و دکتر دری را روایت می کند. فیلم با مقدمه ای که می تواند ذهنیت مخاطب برای شکل گیری اصل موسیقی رپ را شکل دهد، به سراغ زندگی سخت اعضای گروه می رود و مخاطب را با شرایط سختی که این افراد تجربه کردند آشنا می کند. اغلب در محله های پایین شهر ( در اینجا کامپتون ) عمده اتفاقاتی که رخ می دهد درگیری افراد با یکدیگر و فروش مواد مخدر است که باعث می شود پلیس همواره در آنجا حضور داشته باشد و به عنصری مبدل شود که در دنیای سیاهپوستان تنها شایسته توهین یا مرگ است! چنین دنیایی در زندگی شخصیت های اصلی داستان نیز حضور پر رنگی داشته و فیلم به خوبی آن را نمایان کرده است.

فیلم پس از معرفی شخصیت ها ، به سراغ حضور آنان در دنیای موسیقی و نحوه شکل گیری گروه N.W.A می رود و مشکلاتشان را در هنگام ورود به این عرصه را به تصویر می کشد. به نظر می رسد که آندری برلوف و جاناتان هرمن برای ترسیم زندگی موسقیایی این گروه زمان زیادی را صرف کرده اند چراکه مهمترین مسائل دوران حرفه ای این گروه در فیلم « مستقیم از کامپتون » با جزئیات به تصویر کشیده شده است. تقابل میان گروه N.W.A و پلیس ، یکی از جذاب ترین بخش های فیلم را تشکیل می دهد که گری گِری ، تهیه کننده و کارگردان فیلم، تاکید بسیاری بر روی آن داشته است.

در فیلم ما با پلیس هایی مواجه هستیم که موسیقی رپ را هنر نمی دانند و در جواب جری هالر که می گوید این افراد هنرمند هستند می گویند : « رپ یک هنر نیست ». فیلم علاوه بر انتقادی که به جامعه سفیدپوست به جهت برخورد با دنیای رپ و مشخصا سیاهپوستان دارد، در مجموعه چهره ای خشن از پلیس سالهای دهه ی 80 و 90 نیز ترسیم کرده اما با اینکار روی یک شمشیر دو لبه حرکت کرده است. گروه N.W.A در زمان فعالیت همواره با برخورد خشن پلیس مواجه بود که از هر فرصتی برای برهم زدن کنسرت های این گروه به دلیل پیامهای اجتماعی آنارشیست گونه انا استفاده می کرد، اما سازندگان از این نکته تا حدود زیادی نیز غافل شده اند که بخشی از این اقدامات به دلیل فعالیت های غیرقانونی اعضای این گروه و برخی از طرفدارانشان بوده است و صرفا همه این اتفاقات فقط و فقط به دلیل سیاهپوست بودن و رپر بودن آنان رخ نداده است.

اما در بخش درام و اتفاقات مستند زندگی اعضای گروه « مستقیم از کامپتون » ، گری گِری و نویسندگان به بهترین شکل ممکن عمل کرده اند. همه طرفداران گروه N.W.A به خوبی می دانند که چه مشکلات عجیب و غریبی بر سر راه این گروه تا رسیدن به اوج وجود داشت و حالا گری گِری از این فرصت استفاده کرده تا پیام تلاش برای رسیدن به اهداف را در فیلم بگنجاند و مخاطبش را به ترغیب برای مبارزه با آنچه که می خواهد به آن دست پیدا کند تشویق نماید. دکتر دری و رفقایش در « مستقیم از کامپتون » بارها دستگیر و مورد تحقیر و حتی ضرب و شتم قرار میگیرند اما آنچه که در نهایت باقی ماند اشتیاق و اراده آنان برای مبارزه با جامعه ای بود که در زمان مذکور حتی علاقه ای به تجمع سیاهپوستان در یک منطقه برای شنیدن موسیقی که از درد اجتماعی آنان سخن می گفت نداشتند.

بخش های اجرای موسیقی در « مستقیم از کامپتون » نیز یکی از نقاط قوت فیلم محسوب می شود که نحوه اجرا و طراحی صحنه در این سکانس ها چشمگیر و تماشایی از آب درآمده است. سکانس اجرای کنسرت در شهر دیترویت یکی از درخشان ترین فصل های فیلم به شمار می رود که با اجرای بسیار عالی بازیگران فیلم جذاب و تماشایی است و مخصوصا برای طرفداران موسیقی این گروه می تواند لحظاتی رویایی باشد.

بازیگران فیلم همگی بازیهای کنترل شده و خوبی در نقشهای خود داشته اند. گری گِری به خوبی موفق شده بازیهای کنترل شده ای از بازیگران بگیرد. کوری هاوکینز و جیسون میچل مخصوصا در بخش درام فیلم بازیهای قدرتمندی از خودشان به نمایش گذاشته اند و اوشی جکسون جونیور که پسرِ واقعی آیس کیوب است، در نقش پدرش بازی خوبی از خود به نمایش گذاشته است. اوشی از لحاظ ظاهری شباهت بسیاری به دوران جوانی پدرش دارد.

« مستقیم از کامپتون » اثر بیوگرافی قابل توجهی است که به خوبی حق مطلب را درباره گروه N.W.A ادا کرده است. فیلم تازه گری گِری به تمامی زوایای زندگی شخصی و موسیقیایی اعضای گروه N.W.A پرداخته و دنیای عجیب و غریب و پر حاشیه این گروه گنگستایی را به تصویر کشیده است. البته فیلم گاهی هم زیاده روی می کند و از کنار اشتباهات اعضای گروه رد می شود و آن را به جامعه خشن پیرامونشان نسبت می دهد. همچنین به نظر می رسد که فیلم علاقه نداشته درباره برخی حقایق گروه N.W.A از جمله شرکت نکردن اعضای گروه به جز دی جی یلا در مراسم دفن ایزی اِی صحبت کند. با اینحال « مستقیم از کامپتون » یکی از بهترین فیلمهایی است که تابحال درباره موسیقی رپ و اعضای یک گروه موسیقی در این سبک ساخته شده است.