نقد و بررسی فیلم فراتر از پیشتازان فضا

با جمله ی معروف " زنده و موفق باد"پیشتازان فضا " نه تنها یک فیلم پرفروش بلکه تبدیل به امپراتوری در فرهنگ عامه شده است. در آستانه ی پنجاه سالگی ،استار ترک سیزده فیلم ، شش سریال تلویزیونی و فروش بیش از صدمیلیون کتاب و مجله و کامیک بوک را در کارنامه خود دارد و به چنان جایگاهی رسیده که رئیس بزرگ آمازون جف بزوس خواستار نقشی در " فراتر از پیشتازان فضا " شده است.

"فراتر از پیشتازان فضا"سومین اپیزود از بازسازی های جی جی آبرامز از مجموعه ی تلوزیونی جین رودنبری درباره ماجراجویی خدمه ی سفینه به مکان هایی است که هیچکس تابحال بدانجا پانگذاشته است. آبرامز که دو فیلم قبلی را کارگردانی کرد ، این فیلم را به همکارتجاری ساز خود جاستین لین که برای چهار قسمت "سریع و خشن " معروف است ، واگذار نموده.

باتوجه به سرمایه گذاری که برموفقیت این فیلم شده بود ،جدای از تعداد کثیر حامیانی که باید راضی میشدند، میزان رضایتی که ازتماشای این فیلم برای طرفداران حاصل شد بمیزان قابل اتتظار بود. و از آنجایی که فیلم های "سریع و خشن" جاستین لین هنوز هم انتظارات را براورده میکنند، جای شگفتی نیست که بخش های اکشن فیلم و کلیت فیلم "فراتر از پیشتازان فضا " درمیان بهترین هاست. نه تنها جاستین لین و همکاران ( شامل فیلمبردار ستفان ویندون ،طراحی صحنه تام سندرز ) بیش از پنجاه مسابقه از بیگانگان را طراحی کرده اند بلکه دنیای بیگانگان را هم بخوبی ساخته اند ، بخصوص ایستگاه فضایی بزرگ یورکتون که خیابان هایش را در دوبی فیلمبرداری کرده اند. از آنجایی که لین از زمان جوانی اش طرفدار "پیشتازان فضا" بوده ، او از ویژگی اصلی مجموعه ی پیشتازان فضا که جدی بودن آنهاست ، آگاهی دارد. این جدیت تبدیل به ادای احترامی میشود به اسپاک اصیل ، لئونارد نیموی فقید.

همانطور که سیمون پگ( که در فیلم "شان میمیرد" حضور داشته و با نقش سرمهندس مونتگمری اسکات" به پیشتازان فضا باز میگردد" و داگ جانگ نوشته اند ، "فراتر از پیشتازان فضا " زمان قابل توجهی را به شخصیت ها و صحبت های آن ها اختصاص میدهد. این شخصیت ها عبارتند از کاپیتان جیمز تی کرک (کریس پاین) ، فرمانده اسپاک ( زاکاری کوینتو) ، ستوان نیوتا اوهارا (زویی سالدانا )، هیکارو سولو ( جان چو )، دکتر "بونز " مک کوی ( کارل اوربان ) و پاول چخوف ( آنتون ، بازیگر جوان که در نوزده ژوئن بر اثر تصادف فوت کرد ).

با اینکه همه شخصیت ها بازگشته اند، الزاما چندان توجهی را بخود جلب نمیکنند، و همینطور که لحظات پردیالوگ فیلم درجریان اند فیلم بخصوص در بخش های میانی بسیار کند میشود .درحقیقت پر رنگ ترین نقش ها در این فیلم را شخصیت های جدید برعهده دارند بخصوص شخصیت پرهیاهو و بدجنس کرال با بازی ادریس آلبا که زیر گریم سنگینش ناشناس شده است. جالبتر از همه شخصیتی است بنام جیلاح که سوفیا بوتلا به سبک بازهایی تئاتر کوباکی آن را بازی میکند که بزودی هم درفیلم مومیایی در مقابل تام کروز بازی خواهد کرد. بوتلا بطرز خاصی در استفاده ی جدی و بامزه جیلاح از زبان انگلیسی جذاب مینماید .مثلا ،زمانی که کاپیتان کرک را "حیمز تی " و مهندس اسکاتی را "مونتوگمری اسکاتی" مینامد بامزه است.

طرح داستانی این فیلم، بمانند شخصیت هایش بگیر نگیر است. این چیزی است که فیلمنامه هم در زمانی که کرک , گزارش کاپیتان را میخواند و میگوید "همه چیز اپیزودیک بنظر میرسد"بطرز بامزه ای بدان اشاره میکند .

ما درطی سه سال ، با ماموریت پنج ساله ی خدمه ی سفینه فضایی،در نهصد و شصت و ششمین روز همراه هستیم.پس از مواجه ی پر زدوخوردی با گروهی از بیگانگان کندذهن ، سفینه برای کارهای روتین به یورکتون میرود. وقتی که اقدام برای نجات یکی از خدمه های گیرافتاده در سفینه ای در یکی از توده های گازی بین ستاره ای لازم بود خدمه های اصلی هنوز نرسیده بودند.اما همانطور که کاپیتان میگوید، و احتمالا از سریال پیشتازان فضا نقل قول میکند، " چیزی بنام ناشناخته وجود ندارد ، فقط بعضی چیزها موقتا مخفی هستند"

اما هیچ چیز در اعماق فضا آنطور که بنظر میرسد نیست. و خدمه ای که برای امدادرسانی آمده بودند سرآخر در سیاره ی آلتامید گیر می افتند و هنگام مواجهه با دسیسه ها و غارتگری های کرال، که برای رسیدن به اهداف شنیع خود از هیچ کاری چشم پوشی نمیکند ، به یکدیگر نیازمند میشوند.

با اینکه چنین مقدمه چینی هایی کارساز است اما ،اینگونه بنظر میرسد که بخاطر مسئله ی فرم است که فیلم "فراتر از پیشتازان فضا " توجه زیادی به جزئیات مینماید. فیلم مفرح است و بطریق محتاطانه ای دوساعت طول میکشد. با اینحال بسیار طولانی تر از این مینماید.

مترجم: حسین ملاشاهی زارع