اجتماعی ساده و صمیمی

عبدالرضا کاهانی در هشتمین فیلم بلند خود به سراغ یک رئالیسم اجتماعی رفته، ژانری که تجربیات قبلی وی نشان داده است در آن مهارت کافی دارد و به نوعی امضای شخصی در آثارش رسیده است. استراحت مطلق داستان زن بیوه‌ای است که به تهران می‌آید تا با همراهی یکی از دوستان شوهرش خرید و فروش رسیور کند تا بتواند سروسامانی به وضعیت زندگی خود بدهد اما در این میان با مانع تراشی‌های همسر سابق خود مواجه می‌شود.

استراحت مطلق را شاید نتوان بهترین فیلم کاهانی دانست اما بی‌شک می‌بایست آن را یکی از بهترین فیلم‌های اجتماعی سال سینمای ایران برشمرد. کاهانی در آثار گذشته خود و همچنین در استراحت مطلق نشان داده است که تصویر بسیار واضحی از طبقه‌ی متوسط ایرانی دارد، روابط آنها را می‌شناسد و به معضلات و گرفتاری‌های آنها به خوبی واقف است.

اولین نقطه‌ی قوت فیلم آخر کاهانی که در فیلم‌های قبلی وی نیز وجود داشته است اما در این فیلم به نقطه‌ی کمال خود رسیده است درک درست وی از شیوه‌ی گفتار و رفتار طبقه‌ی متوسط می‌باشد. دیالوگ‌های فیلم کاهانی روان، واقعی و صمیمی است هرچند که ممکن است این مسئله تا حد زیادی به دلیل شیوه‌ی انتخاب بازیگر و روابط این افراد در دنیای واقعی با یکدیگر باشد.

مزیت دیگر فیلم استراحت مطلق مختصر بودن داستان فیلم است، کاهانی فیلم را برپایه‌ی یک کشمکش بنیان می‌کند و اوج تنش ایجاد شده در فیلم نیز کاملا منطبق با دلیل ایجاد آن و شخصیت ایجاد کننده‌اش می‌باشد به گونه‌ای که انتظار مخاطب از بابک حمیدیان کاملا برآورده می‌شود و برای شخصیتی که کاهانی از وی خلق کرده است همین میزان از تلاش را می‌توان متصور شد، در واقع کاهانی فیلم خود را براساس یک موقعیت بنیان نهاده است و بدون آن‌که بخواهد در ماجرا اغراق کند آن را بیان نموده است.

نقطه‌ی قوت دیگر فیلم کاهانی را اما می‌بایست در نوع نگاه وی به آدم‌های استراحت مطلق دانست، کاهانی بی‌آنکه شخصیت‌های خود را قضاوت کند آنها را ترسیم نموده است. کاهانی حتی تا به این حد موفق بوده است که شخصیت‌هایش را به مخاطب بر حسب نیاز داستان بشناساند ولی اجازه‌ی قضاوت کردن را به تماشاگر ندهد. تماشاگر فیلم تنبل بودن بابک حمیدیان و شیوه ی رفتار او را با همسر سابقش می‌بیند، نحوه‌ی مدیریت کردن زندگی توسط ترانه علیدوستی را می‌بیند  روابط عطاران و همسرش را می‌بیند اما هیچکدام را قضاوت نمی‌کند، کاهانی آمال و آرزوهای شخصیت‌هایش را می‌شناسد و آن را نشان می‌دهد ولی آن را نه به تمسخر گرفته و نه به حال آن تاسف می‌خورد، کاهانی شخصیت‌های فیلم خود را که آیینه‌ای از مردم واقعی جامعه می‌باشند را همان‌گونه که هستند پذیرفته و آنها را قضاوت نمی‌کند و این مهمترین نقطه‌ی قوت فیلم کاهانی است.

نکته‌ی مهم دیگر در فیلم استراحت مطلق شیوه‌ی نگاه کاهانی به طبقه ی متوسط جامعه در فیلمش می‌باشد، کاهانی نه از زاویه‌ی بالا جامعه را می‌بیند که بخواهد مشکلات و روابط آنها را ریشه‌یابی کرده و راهکار دهد نه از زاویه پایین می‌بیند که بخواهد مظلوم‌نمایی کرده و به حال آنها دل بسوزاند، کاهانی به جامعه‌ای که قصد دارد برشی از زندگی آنها را نشان دهد رودرو نگاه می‌کند و هیچ‌گاه قصد نمی‌کند که به مخاطب خود درس اخلاق دهد، کاهانی حتی به جای آنکه دست به سیاه‌نمایی مرسوم در این ژانر ببرد تلاش می‌کند با طنازی ظریف خود از میزان تلخی داستان بکاهد.

با وجود تمامی این نقاط قوت فیلم استراحت مطلق دارای یک نقطه ضعف اساسی می‌باشد و آن ریتم کند و در جاهایی کسل کننده‌ی فیلم است شاید کاهانی اگر کمی خرده داستان فرعی برای فیلم خود تعریف می‌کرد و بیشتر از نمایش سرگردانی ترانه علیدوستی درباره‌ی گذشته‌ی روابط شخصیت‌های فیلم خود سخن می‌گفت می‌توانست این کندی را رفع کرده و فیلم یک دست‌تری داشته باشد ولی با این حال هم کاهانی به خوبی توانسته است یک فیلم اجتماعی بسازد.

فیلم استراحت مطلق شاید از آن دسته فیلم‌هایی نباشد که تاثیر عاطفی بر تماشاگر خود بگذارد و باعث شود تا مدت‌ها تماشاگر به آن فکر کرده و در موردش صحبت کند ولی باعث می‌شود که تماشاگران ساعتی در کمال آرامش نمایی از زندگی واقعی طبقه‌ی متوسط جامعه را ببینند.