نقد و بررسی فیلم چراغ خاموش

ترس از تاریکی یکی از قدیمی ترین معضلات روانی انسانها بوده که اغلب ریشه در دوران کودکی آنها دارد. در این بیماری، فرد از تاریکی می ترسد چراکه احساس می کند هر لحظه امکان دارد از دل تاریکی موجودی بیرون آمده و به او حمله کند! در حال حاضر ترس از تاریکی یکی از شایع ترین اختلالات روانی افراد است که هر ساله مراجعین زیادی را به مطب های روانشناسی شامل می شود. « چراغ ها خاموش » نیز اثری درباره ترس از تاریکی و همان هیولای وهم و خیال است که از دل تاریکی خارج شده و به آزار روح و روان افراد می پردازد. داستان فیلم از این قرار است :

ربکا ( ترسا پالمر ) در دوران کودکی ترس بزرگی را در مقابل خود می دید و آن زمانی بود که چراغ ها خاموش می شدند. اما بعدها ترس مشابهی گریبانگیر برادر کوچکتر ربکا به نام مارتین ( گابرین بیتمن ) می گردد که با ایجاد مزاحمت از جانب یک نیروی ناشناخته در تاریکی مطلق همراه است. بزودی مشخص می شود که این موجود ناشناخته ارتباطی به مادر آنها ( ماریا بلو ) و گذشته او دارد اما...

دیوید اف سندبرگ کارگردان این اثر، ایده ساخت اثری بر مبنای ترس انسان از تاریکی را نخستین بار در اثری کوتاه به نمایش گذاشت و آن را در شبکه های اجتماعی منتشر کرد که با بازخورد مثبت فراوانی همراه بود و از این جهت که ایده او بسیار کم هزینه هم بود، پیشنهاد ساخت یک اثر بلند سینمایی به او داده شد و نتیجه آن فیلم « چراغ ها خاموش » است که به تازگی به اکران درآمده و همانند اثر کوتاه آقای سندبرگ، با واکنش های مثبتی مواجه شده است.

« چراغ ها خاموش » خوشبختانه در روایت داستان ترسناک خود از جلوه های ویژه کامپیوتری بهره نگرفته است و بیشترین زحمت سازندگان در بخش تدوین و ادغام تصاویر بوده که با در کنار هم قرار گرفتن آن ترس قابل توجهی بر مخاطب وارد می شود. سندبرگ برای ترساندن مخاطبش به آب و آتش نمی زند و عجله ای هم برای عیان کردن غافلگیری های داستان ندارد که همین عوامل باعث شده اند تماشای « چراغ ها خاموش » متفاوت از آثاری باشد که هر لحظه با افکت های صوتی در پی پراندن مخاطب خود می باشند !

می توان اذعان کرد که « چراغ ها خاموش » ایده مرکزی جذابی دارد که به راحتی خواهد توانست در ژانر " ترسناک " به یک انتخاب مناسب برای علاقه مندان مبدل شود. اجتناب سندبرگ از حاشیه نگاری و البته دوری از فاکتور خشونت، باعث شده تا « چراغ ها خاموش » اثری کاملاً منطبق با سینمای وحشت باشد و درش خبری از ادغام مفاهیم ژانر با سبک اسلشر به چشم نخورد که یک مزیت چشمگیر و مثبت است.

البته کیفیت داستان چنگی به دل نمی زند و حتی در مقایسه با نسخه کوتاه نیز از قوانین استودیویی تبعیت می کند که نمی توان خرده چندانی به آن گرفت. در نسخه کوتاه عامل ناشناخته ترسناک به جهت ناشناخته بودنش می توانست ترس فراوانی ایجاد نماید اما در نسخه سینمایی به این قدرت مرموز هویت داده می شود تا مخاطب بداند که این فرد برای چه در تاریکی هست و به چه دلیل عاشق خاموش کردن چراغ هاست. خوشبختانه مدت زمان کوتاه فیلم اجازه نداده تا هویت فرد در تاریکی چنان گسترش پیدا کند که علناً صاحب یک شخصیت مستقل شود!

با اینحال فیلم جنبه های مثبتی هم در داستان دارد و آن توجه به روابط روانشناختی میان اعضای خانواده است که باعث می شود آنان تنها یک قربانی ساده که قرار هست تاریکی بر آنها چیره شود نباشند و دارای کمی شخصیت هم باشند. توجه به اختلالات روانی مادر و همچنین پسر کوچک خانواده اگرچه در فیلم بصورت نصفه و نیمه مورد توجه قرار می گیرد اما وجود همین مقدار کم اهمیت به شخصیت پردازی باعث می شود ارزش « چراغ ها خاموش » بیشتر از یک اثر ترسناک کم هزینه باشد.

بازیهای خوب بازیگران یکی از عوامل جذابیت اثر را تشکیل می دهد که در راس آنها ماریو بلو قرار دارد. پیچیدگی رفتار بلو و درگیری های روحی اش به خوبی می تواند مخاطب را دچار اضطراب کرده و دجار ترس نماید. زمانی که بلو در تاریکی قرار می گیرد وحشت تماشاگر دوچندان می گردد و خونسردی وی، این وضعیت را به مراتب بغرنج تر نیز می نماید! ترسا پالمر به همراه بازیگر خردسال فیلم گابریل بیتمن، نیز در نقشهای خود به خوبی ظاهر شده اند. کمتر پیش می آید که در یک اثر ترسناک ترکیب بازیگران بتواند خروجی خوبی در بخش بازیگری داشته باشد اما در « چراغ ها خاموش » فیلمساز بخشی هم برای هنرنمایی بازیگران در نظر گرفته که در نوع خود جالب است.

« چراغ ها خاموش » ابداً با خون و خونریزی میانه ای نداشته و مخاطب را با ترس عمیق تری مواجه می سازد که " ترس از تاریکی " است. طرفداران ژانر ترسناک که این روزها چند اثر قرص و محکم همانند « احضار روح 2 » را برای تماشا دارند، می توانند مطمئن باشند که در « چراغ ها خاموش » خلاقیت های اجرایی به مراتب بیشتری در انتظارشان است که با توجه به کارگردانی و تسلط سندبرگ به محتوای اثرش، این داستان می تواند هر طرفدار سینمای ترسناکی را به هیجان آورده و البته باعث شود هنگام تماشای فیلم چراغ ها را روشن نماید!