نقد و بررسی فیلم تقدیم به رم با عشق

وودی آلن چند سالی است که با سفر به کشورهای اروپایی و گشت و گذار در آنها ، به ساخت فیلمی درباره شهر محل اقامت اش مبادرت می کند! می توان گفت که آلن بعد از 1موفقیت فیلم « ویکی کریستینا بارسلونا / Vicky Cristina Barcelona » که در کشور اسپانیا و شهر بارسلونا اتفاق می افتاد ، تصمیم گرفت این سبک از فیلمسازی را بصورت جدی دنبال کند و تا اینجای کار هم بسیار موفق بوده بطوریکه در سال گذشته برای ساخت فیلم « نیمه شب در پاریس / Midnight in Paris » ( که این یکی درباره شهر پاریس بود ) موفق شد تا جایزه اسکار بهترین فیلمنامه ارجینال را بدست بیاورد که که افتخاری مهم برای آلن به حساب می آمد.

آلن حالا به سراغ شهر زیبای رم رفته ، شهری که در آن می توان تاریخ و آثار باستانی متعددی را مشاهده کرد ، شهری که زیبایی های معماری اش بی نظیر است و در یک کلام می توانم بگویم یکی از چند شهر زیبای دنیا برای سیاحت است. آلن در « تقدیم به رم با عشق » به مانند رویه فیلمسازی چند سال گذشته اش، چند داستان مختلف- که هیچکدام ارتباطی به یکدیگر ندارند – را در شهر رم روایت می کند. داستانهایی که قرار هست در این فیلم با آنها مواجه شویم به این شرح است :

جری ( وودی آلن ) یک کارگردان بازنشسته اُپرا ، و همسرش فیلیس ( جودی دیویس ) به منظور ملاقات با داماد آینده شان به نام میشلانجلو ( فلاویو پارتی ) وارد شهر رم می شوند اما جری از بدو آشنایی با خانواده میشلانجلو بستر توهین به آنها را محیا می کند و به این ترتیب مسئله ازدواج فرزندانشان کمی پیچیده می شود. با اینحال وقتی جری صدای زیبای پدرِ میشلانجلو به نام مکس ( فابیو آرمیلیاتو ) را به هنگام آواز خوانی در حمام! می شنود ، به این فکر می افتد که با استفاده از این صدا می تواند دوباره به دنیای اُپرا بازگردد اما...

داستان بعدی که تا حدود زیادی عجیب و غریب هست و حضورش در فیلمهای آلن کمی غیرمنتظره ، مربوط به مردی به نام لئوپولدو است. لئوپولدو فرد مشهوری است که هر جا می رود همه خبرنگارها و پاپارازی ها به دنبال او راه می افتند و دائم 2درباره مسائل خصوصی زندگی اش از او سوال می پرسند؛ اینکه کجا می رود ، از کجا می آید ، غذا چه خورده و کلا چه خبر؟ ... از جمله سوالاتی است که ظاهراً لئوپولدو هر روز باید به آنها پاسخ بدهد! این اپیزود هم درباره همین فرد مشهور و نحوه زندگی اش است که نکته خاصی برای گفتن ندارد و ظاهراً آلن خواسته با ساخت این اپیزود موقعیت افراد مشهور را به تصویر بکشد.

داستان دیگر فیلم درباره مردی به نام جان ( آلک بالدوین ) است که به تازگی به شهر رم وارد شده و با مردی به نام جک ( جسی ایزنبرگ ) آشنا می شود. جان به طور اتفاقی متوجه می شود که جک در همان محله ای زندگی می کند که او قبلا در آن زندگی می کرد به همین جهت به همراه جک به آپارتمانش می رود و در آنجا با دوست زیبای جک به نام سالی ( گرتا گرویک ) آشنا می شود. در همین حال دوست صمیمی سالی به نام مونیکا ( اِلن پیج ) که یک هنرپیشه هست نیز به زودی به آنها ملحق می شود اما زمانی که مونیکا به جمع این افراد اضافه می شود، همگی با دختری بسیار رُک و بی پروا روبرو می شوند که به راحتی هرچه را که فکر می کند بر زبان می آورد! اما جک رفته رفته علی رغم رفتار عجیب مونیکا ، به او نزدیک می شود و در این میان جان که سن و سالی ازش گذشته سعی می کند تا به جک این موضوع را تفهیم کند که عاقبت رفتارش چندان خوشایند نیست. ادامه داستان هم همانطور که می توانید حدس بزنید کشمکش های بین این چند نفر است.

اما احمقانه ترین داستان فیلم که به راحتی می توان آن را با فیلمهای شونه تخم مرغی خودمان هم مقایسه کرد، مربوط به فردی به نام آنتونیو ( الساندرو تیبری ) است. همسرِ آنتونیو به نام میلی ( آلساندرا ماستروناردی ) برای یافتن یک آرایشگاه از محل اقامتش در هتل خارج می شود اما بعد از خروج او ، یک زن بدکار به نام آنا ( پنه لوپه کروز ) نزد شوهر میلی می رود تا کمی با او تسویه کند اما ظاهراً فرد مورد نظرش را اشتباه گرفته چراکه آنتونیو اصلا او را نمی شناسد. اما از بد روزگار، ناگهان سر و کله اقوام آنتونیو در همان لحظه پیدا می شود و آنتونیو برای اینکه گند کار بالا نیاید، به همه اعلام می کند که این خانم همسرش هست! اما مشکل اینجاست که تقریباً تمام اقوام مردِ آنتونیو ،3 قبلا با سرکار خانم آنا آشنایی داشته اند و...!

متاسفانه داستانهای وودی آلن در « تقدیم به رم با عشق» کاملاً بی رمق و خسته کننده هستند. اینکه خودِ آلن بعد از 5 سال مقابل دوربین رفته و نقش یک کارگردان اُپرا را هم برعهده گرفته ( نقشی که چندان با او بیگانه نیست ) خود به خود انتظارات طرفداران را از این فیلم بالا برده اما یکی از بی رمق ترین اپیزودهای فیلم مربوط به همین بخش اُپرا است. ظاهراً فضای رمانتیک و بی نهایت زیبای رم چنان آلن را غرق خود کرده که وی فراموش کرده پرداخت جزییات داستان مهمترین اصلی فیلمهای " آلنی " از سالها قبل تا به امروز است. « تقدیم به رم با عشق » دقیقاً از همین بخش عدم تمرکز آلن بر جزییات داستان ضربه می خورد یعنی جایی که همگان انتظار داشتند تا بتوانند رد پای وسواس آلن در پرداخت داستان را به چشم ببینند اما نتیجه کار بسیار عجولانه از آب درآمده.

با اینحال اپیزود مربوط به جک و جان ، بهتر از دیگر داستانها کار شده و آن هم به دلیل تسلط کامل آلن بر ساخت این نوع داستانها است ( با تمرکز یا بی تمرکز,؛ آلن استاد ساخت داستانهایی است که در آن چند رابطه مونث و مذکر به هم گره می خورد!). بازی بالدوین با تجربه در کنار جسی ایزنبرگ طراوت خاصی به این اپیزود داده و رفتارهای آشنای الین پیج گستاخ در نقش مونیکا، بهتر از همیشه است. شخصاً فکر می کنم اگر دلیلی برای تماشای « تقدیم به رم با عشق » وجود داشته باشد، همین اپیزود است.

اما اوج نزول فیلمنامه آلن زمانی رخ می دهد که ما شاهد داستانی سراسر بی منطق در قالب یک مراسم عروسی هستیم که در آن تقریباً همه چیز بی منطق روایت می شود و موقعیت های کمد4ی هم که در این شرایط رخ می دهد اصلاً تماشاگر را نمی خنداند. اینکه به چه دلیل آنتونیو عنوان نمی کند که آنا همسرش نیست و باعث می شود تا ما چند ده دقیقه ادامه رفتارهای حماقت آمیز آنتونیو را تحمل کنیم، یکی از سوالاتی است که باید از خودِ آلن درباره اش پرسید. این اپیزود بدون شک عجیب ترین و " غیر آلنی ترین " داستانی است که تابحال در فیلمهای وودی آلن مشاهده خواهید کرد.

البته خوشبختانه هنوز بخش های ثابت فیلمهای اروپایی آلن یعنی به تصویر کشیدن زیبایی های شهر، کماکان به چشم می خورد. آلن شهر رم را با تمام زیبایی هایش بهتر از هر مستند دیگری به تصویر کشیده و دلایل بسیاری به شما ارائه می کند تا عاشق این شهر باشید. فیلمبرداری زیبای داریوش خنجی نیز زیبایی های کار را دوچندان کرده و فکر می کنم بخشی از زیبایی های شهر رم باقی نمانده که خنجی از آن تصویر نگرفته باشد. شهر رم بی نهایت زیباست و مطمئن هستم که شما هم با تماشای این فیلم بیش از پیش عاشق این شهر تاریخی خواهید شد.

در نهایت باید بگویم که « تقدیم به رم با عشق » یکی از ضعیف ترین فیلمهای آلن در چند سال اخیر است. البته شهر رم زیباست و هنوز دلیل خوبی برای تماشای این فیلم است اما اگر انتظار یک فیلم " آلنی " را دارید ، بهتر است اگر ساخته های قبلی این کارگردان را مشاهده نکرده اید به سراغ آنها بروید چراکه « تقدیم به رم با عشق » نمی تواند برای شما خوشایند باشد.