حماسه یک استقلال طلب ضد انگلیسی

قصه فیلم در کشور اسکاتلند در اواخر سپری شدن قرن سیزدهم میلادی روی می دهد ارثیه شوم تاج و تخت پادشاهی اینک کشور اسکاتلند را با مشکل بزرگ و مرگ آفرینی روبه رو کرده است شاه انگلستان ادوارد چشم طمع به تاج حکمرانی و تخت سلطنتی و اراضی اسکاتلند دوخته است.خانواده "ویلیام والاس " کوچولو، در حین مقاومت در برابر یورش ناجوانمردانه عموی خود از زادگاهش دور می شود و اینک پس از گذشت سالها به عنوان مردی با تجربه و شایسته بازمی گردد او با "مارون " دوست دوران کودکی اش ازدواج می کند دیری از این وصلت نمی گذرد که همسر "والاس " به وسیله سربازان انگلیسی به طرز وحشیانه ای کشته می شود"والاس " به خونخواهی همسر مظلومش قیام می کند او قاتلان مارون را گیر می اندازد و آنها را به روش قانون خود می کشد والاس که از شدت ظلم و سلطه جویی انگلیسی ها به تنگ آمده است ، به نهضت مقاومت که با دشمنان وطن خود به مبارزه ایستاده اند ملحق می شود و به عنوان یک مبارز با همقطارانش به جنگ با غارتگران شیطان صفت می شتابد والاس ، رفته رفته صاحب چنان قدرتی می گردد که به شهرهای شمالی انگلستان حمله ور می شود ادوارد که موقعیتش را در خطر نابودی می یابد، تصمیم می گیرد به وسیله فرستادن ایزابل که یک شاهزاده نجیب فرانسوی است او را تحت کنترل خویش درآورد شاهزاده که به حقیقت ماجرا پی می برد، بشدت تحت تاثیر کارهای بحق "والاس " قرار می گیرد؛ به طوری که راز نقشه "ادوارد" را صادقانه برای او فاش می سازد "والاس " به مخمصه می افتد و گرفتار می شود؛ اما با کمکهای "بروس " که یک بریتانیایی ناراضی از جور و ستم "ادوارد" است موفق به گریز از بند می شود اینک نبردی سهمگین درمی گیرد "والاس " توسط گروهی از یاران خیانتکارش به دام اسارت می افتد او به وحشیانه ترین گونه ممکن مجازات می گردد و به دست جوخه اعدام سپرده می شود اکنون پس از گذشت سالها از این واقعه هولناک ، "بروس " با یاد، نام پاک و تاثیرگذار "والاس " به نبرد علیه نیروهای انگلیسی به پا می خیزد و استقلال اسکاتلند را برای این کشور به ارمغان می آورد

فیلم سینمایی شجاع دل که به "دلاور" نیز معروف است ، با دویست و پنجاهمین سال استقلال اسکاتلند در سال 1745 میلادی مقارن است.در هنگام ساخت این فیلم تاریخی حماسی ، تلاش بی حدی شد که از تمامی رویدادها و وقایع تاریخی آن زمان استفاده شایسته ای صورت گیرد. "شجاع دل " از نظر بیان قصه گویی و سینمایی ، شباهت های فراوانی به ماجراهای فیلم سینمایی "رابین هود" (با بازی ارول فلین) دارداز سویی دیگر نیز می توان نشانه هایی از زندگی خصوصی "هنری هشتم " (اثر الکساندر کوردا) را در آن جست . البته می توان به انواعی دیگر تاثیر و نشانه های آشنای فیلمهایی چون "روز خشم " (اثر درایر)، "مهر هفتم " و "چشمه باکره " (اینگمار برگمان ) و حتی "وایکینگ ها" ساخته ریچارد فیلیشر را نیز در آن بخوبی حس کرد نشانه های فیلمهای مذکور و مشهور شاهد و بازگوکننده آن است که با وجود استفاده از وقایع تاریخی و حقیقی ، "شجاع دل " چنان دچار آشفتگی و پراکندگی در ارائه و نیز لکنت در روایت داستانی خود شده است که این نقایص به کیفیت اثر لطمه های جبران ناپذیری وارد کرده است ؛ اما با این وصف نمی توان منکر مهارت "گیبسون " در ارائه دومین کار سینمایی اش در مقام کارگردان (منهای حضور در مقام بازیگر نقش نخست ) در به وجود آوردن فیلمی تماشایی ، جذاب و روان ، بویژه از کار درآوردن فصلهای جنگی و حادثه ای فیلم شد.