اختصاصی/ مهمترین مسابقات تلویزیونی بعد از انقلاب کدام‌ها بودند؟

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، این روزها با شروع فصل دوم مسابقه استندآپ کمدی خندوانه با عنوان «خنداننده شو» بعد از مدت‌ها دوباره تلویزیون دارای یک مسابقه جذاب شده است. فصل اول این مسابقه سال گذشته و در حالی که تنها یک ایده بود اجرا و با آنچنان استقبالی مواجه شد که سازندگان «خندوانه» بلافاصله تصمیم گرفتند فصل دوم آن را هم برگزار کنند. اما از طرف دیگر طبق اعلام مدیر شبکه سه مسابقه بزرگ «برنده باش» با اجرای محمدرضا گلزار قرار است بعد از جام جهانی روی آنتن شبکه سه برود. به همین مناسبت در این پرونده دو قسمتی نگاهی داشته ایم به مهمترین مسابقات تلویزیونی صدا و سیما که توانسته اند مردم را با خود همراه  و مخاطبان زیادی را جذب کنند. در انتها هم سری به شرکت کنندگان دور قبلی «خنداننده شو» زدیم تا ببینیم این روزها چه می‌کنند.

مسابقه «نام‌ها و نشانه‌ها»؛ اولین پس از انقلاب

اولین مسابقه شاخص پس از انقلاب با اجرای حسین باغی که روی آنتن شبکه دو رفت و میلیون‌ها بیننده داشت. در این مسابقه سوالات مختلفی در رشته‌های گوناگون طراحی شده و هر بخش کارشناس ویژه خود را داشت. به همین خاطر هم این مسابقه از سطح کیفی بالایی برخوردار بوده و سطح معلومات عمومی مخاطبان نوجوان و جوان خود را ارتقا می‌داد. صدای به یادماندنی زنده‌یاد حسین باغی که از دوبلورهای سینما و گوینده اغلب آنونس‌های سینمایی بود، دیگر نقطه قوت این مسابقه به حساب می‌آمد. بخصوص برای آنهایی که از صدای خاص و شنیدنی وی خاطره‌هایی با طعم سینما داشتند.

مسابقه هفته؛ این منوچهر نوذری بی نظیر

اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70، مسابقه‌ای با عنوان مسابقه هفته روی آنتن شبکه یک می‌رفت که شکل پیشرفته‌تر نمونه‌های پیش از خود به حساب می‌آمد. مسابقه‌ای با سوالات مختلف در زمینه‌های گوناگون که در هر قسمت آن 15 شرکت‌کننده به رقابت می‌پرداختند.

منوچهر نوذری که از دوبلورهای قدیمی و باسابقه به حساب می‌آمد، نقش مهمی در موفقیت مسابقه هفته داشته و با شوخی‌هایش به بهترین شکل جو، سنگین حاکم بر مسابقه را می‌شکست. از طرف دیگر تکیه‌کلام‌هایی داشت که به مرور وارد فرهنگ عامیانه هم شد که برای مثال می‌توان «از کی بپرسم» گفتن‌هایش یاد کرد.

مسابقه سیمرغ و مسابقه بزرگ؛ افسوس برای از دست رفتن یک شومن طراز اول

قطعا تمام آنهایی که تلویزیون بین حرفه ای هستند مسابقه جذاب و شادی که با اجرای سید محمد حسینی روی آنتن می رفت را به یاد دارند. برنامه رقابتی جذابی که باعث شد مسابقات رسانه ملی از حالت سوال و جواب و ایستادن در یک گوشه و زنگ زدن در بیاید و شرکت کنندگان کارهای سخت و نفسگیر ورزشی و عملی هم انجام دهند. در سیمرغ برای اولین بار بانوان هم کنار آقایان به رقابت پرداختند. درست است که این روزها محمد حسینی با برنامه «ری استارت» اهداف ضد انسانی و ضد انقلابی خود را دنبال می کند، اما بی انصافی است که اگر نگوییم یکی از دلایل جذابیت مسابقه سیمرغ خود خود محمد حسینی بود که با اجرای پرشور و طنازی ها و بداهه گویی هایش کاملا در خدمت موفقیت برنامه بود.

اجرای منحصر به فرد و سبک ویژه، او را در صدر مجری-بازیگران ایران قرار داد. می‌توان گفت که مسابقه بزرگ به دلیل اجرای متفاوت و جذاب سید محمد حسینی، پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی در تاریخ برنامه‌های این سبک در ایران بوده است. سبک نوین وی در اجرا، موجب شد که فضای بسیار خشک و متعصبانه سیاسی- مذهبی آن زمان شکسته شود. به همین دلیل، وی پس از اجرای برنامهٔ مسابقه بزرگ به مدت ۶ ماه ممنوع التصویر شد. توانایی و ویژگی‌های بی نظیر سید محمد حسینی، سبب شد تا پس از گذشت سالها از فریدون فرخ زاد، به وی لقب شومن دادند.

اگر چند قسمت از سیمرغ را بار دیگر ببینید، قطعا نتیجه خواهید گرفت که حسینی یکی از سرمایه های درجه یک تلویزیون بود که به راحتی تباه شد.

مردان آهنین؛ وقتی قدرت بدنی باعث حاشیه شد

یکی از پربیننده‌ترین مسابقات تلویزیونی پس از انقلاب که چند نوروز متوالی با اجرای رضا جاودانی روی آنتن شبکه سه رفته و مخاطبان پروپاقرصی برای خود دست و پا کرده بود. در اینجا برخلاف مسابقات اشاره شده در بالا، صرفا توانایی جسمانی شرکت‌کنندگان در برنده‌شدنشان ملاک بود و آیتم‌های مختلف مسابقه هم بر این اساس طراحی شده بود. با این حال جاودانی که سابقه زیادی هم در اجرای برنامه‌های ورزشی دارد، گزینه چندان مناسبی برای اجرای مردان آهنین نبود و شوخی‌هایش با شرکت‌کنندگان هم برای مخاطبان جذابیت چندانی نداشت. با وجود این «مردان آهنین» به یک مسابقه دیدنی تبدیل شده بود که جزء جدانشدنی ایام نوروز بود و مخاطبان بسیاری را با خود همراه می کرد. در ادامه اما حواشی زیادی برای برخی از شرکت کنندگان آن ایجاد شد و دو نفر از مقام آورندگان مرتکب قتل شدند و سال بعدش روح الله داداشی قهرمان این مسابقات به قتل رسید. بدین ترتیب تلویزیون کلا بیخیال این مسابقه شد تا نوروز امسال. امسال با شکل و شمایل قبلی و با یک مجری دیگر روی آنتن رفت ولی دیگر آن موفقیت قبلی را نداشت. 

سرزمین دانایی؛ خوراک کسانی که عاشق ابتکار، خلاقیت و مهندسی بودند

یکی از ویژگی مهم مستند مسابقه سرزمین دانایی ساختار مستند گونه و مسابقه ای آن بود که شرکت کنندگان اصلی آن دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های فنی و مهندسی کشور بودند که با حضور در این مستند مسابقه تلویزیونی میزان توانایی علمی و عملی خود را برای انجام کارهای سخت می سنجیدند.

سرزمین دانایی از نظر تقسیم بندی برنامه های تلویزیونی در گروه واقعییات (Reality Show) دسته بندی می شد؛ گونه ای که با ترکیب مستند، مسابقه و گاهی هم نمایش، یکی از پرطرفدارترین گونه های تلویزیونی در دنیاست که البته در ایران تاکنون ناشناخته مانده و سرزمین دانایی نخستین نمونه تجربه شده در این زمینه بود.

هفت گروه شرکت کننده در 6 روز متوالی و بدون توقف رقابت کردند. گروه های شرکت کننده در این مسابقات ترکیبی از خانواده ها، گروه های خانم ها و آقایان با تحصیلات دانشگاهی متفاوت اعم از رشته های فنی، مهندسی تا پزشکی بودند که از همان مرحله مقدماتی گروه ها در صورت پایین بودن امتیازات از دوره مسابقه حذف می شدند. ریتم بالا، تنوع تصویری و هیجان یک مسابقه عملی و علمی با وجود آیتم های ادونچر و مهیج مثل اسب سواری، فرود با راپل از ساختمان و ... از مشخصات مستند - مسابقه سرزمین دانایی بود.

از سوی دیگر این مستند مسابقه تلویزیونی کردنِ فرآیند تفکر و نمایش زیبا ، هوشمندانه و خلاقانه از کشف و حل مساله و ماموریت های پیش روی گروه های شرکت کننده را به علاقمندان تصویر می کشید.

فرمانده؛ اگر عاشق تکاوری هستی بیا!

شبکه افق نیز در یک اقدام جالب توجه، مسابقه «فرمانده» را با آیتم‌هایی جذاب روی آنتن برد که طی آن دو گروه به رقابت با یکدیگر زیرنظر فرمانده و دستیارش می‌پرداختند. آیتم‌های فرمانده نیز شباهت‌های زیادی به دوران آموزشی خدمت سربازی داشت و قوای جسمانی شرکت‌کنندگان را به چالش می‌کشید. فرمانده دومین مستند- مسابقه تلویزیون بود که به خوبی دیده شد.

آقای گزارشگر؛ چه میکنن این جواد خیابانی و سرهنگ علیفر!

شاید بیشتر از خود مسابقه و رقابت شرکت کنندگان، ایرادهای جواد خیابانی و سرهنگ علیفر به گزارشگری شرکت کنندگان باعث شد که این برنامه در همان سال اول دیده شود. برنامه ضعف های زیادی داشت، اما قرار بود استعدادیابی کند و گزارشگران جدیدی به تلویزیون معرفی شوند که این اتفاق هنوز آنچنان که باید و شاید نیفتاده است و حتی خبری از قهرمانان دوره های مختلف در باکس گزارشگری ویژه تلویزیون برای جام جهانی هم نیست. چند سال پیاپی در ایام نوروز روی آنتن رفته، اما بعید است کسی که فوتبال و گزارشگری را دوست ندارد، بیننده پروپاقرصش شده باشد.

«هوش برتر» و«کودک شو» برای نسیم تلویزیون

شبکه نسیم برای عقب نماندن از کورس با دیگر شبکه‌ها، اقدام به تولید مسابقه هوش برتر در چند فصل کرده که مورد توجه طیف خاصی از دوستداران مسابقات اینچنینی قرار گرفته است. نکته مهم درباره هوش برتر، تفاوت آن با نمونه‌های مشابه قدیمی است که چالشی سخت و پیچیده پیش‌روی شرکت‌کنندگانش قرار داده و آنها را در پنج مرحله به رقابت با یکدیگر وامی‌دارد.

در حقیقت طراحان برنامه در هر یک از این پنج مرحله، بخشی از هوش شرکت‌کنندگان را هدف قرار داده‌اند؛ از هوش دیداری و شنیداری تا هوش عملی و تخصصی. در سری نخست هوش برتر، امیرحسین مدرس در مقام مجری قرار گرفته و اجرای خوبی را از او شاهد بودیم. در سری‌های بعدی، افشین زی‌نوری که سابقه خوبی هم در هنر دوبله دارد در مقام مجری قرار گرفت و اجرای گرم و راحتی داشت. هوش برتر از آن دسته مسابقه‌هایی است که مخاطبان نیز می‌توانند سطح هوش پنجگانه خود را محک بزنند.

در کنار این برنامه باید از مسابقه‌ای مثل «کودک‌شو» هم نام برد که توانست با استفاده از بازیگری مثل پژمان بازغی در قامت یک مجری، برنامه موفقی در میان مسابقات تلویزیون تدارک ببیند. مسابقه‌ای که در آن به نوعی خانواده در مرکز توجه قرار دارد و سعی شده به وجوه مختلف آن در قالب یک برنامه تلویزیونی سرگرم‌کننده بپردازد.

پنج ستاره؛ اشکان خطیبی یک هنر دیگر را امتحان می کند!

از مسابقه «پنج ستاره» بعنوان یکی از بزرگترین مسابقات تلویزیون یاد می‌شد و به نظر می رسید با اجرای اشکان خطیبی به موفقیت برسد. درست است که این مسابقه استانداردهای لازم را دارد، اما هنوز که هنوز است به آن چیزی که انتظار می رفت نرسیده است. البته وقفه های مختلفی هم بین قسمت های این مسابقه ایجاد شده که باعث شده کمتر دیده شود.

ادامه دارد.....

آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.