واکنش ها به بحث کپی و سردستی بودن پوستر+ پاسخ طراح

واکنش رئیس هیئت مدیره انجمن عکاسان

همچنین سیف‌الله صمدیان، رئیس هیئت مدیره انجمن عکاسان درباره پوستر سی و ششمین دوره از جشنواره فیلم فجر گفت: «معمولا در دوره‌های مختلف، از فرم‌های تکراری و روتین در طراحی پوستر جشنواره استفاده می‌شد اما امسال خلاقیتی در ایده دیده می‌شود که بر اساس آن، سیمرغ از اقیانوس جوشان و خروشان سینما یا فرهنگ ایرانی پر می‌کشد و به اعتقاد من، این ایده بسیار مناسبی برای پوستر این دوره از جشنواره است و حتی بال‌های سیمرغ در آن، از نظر ترکیب‌بندی و فضاسازی درست طراحی شده است.»
صمدیان با اشاره به انتقاد‌ها از پوستر جشنواره فیلم فجر گفت: «ایراد گرفتن‌ها و نقدهای ناپخته و ابتدایی راهی از پیش نمی‌برد. فضای مجازی با تمام مواهب و مزایایی که برای انسان معاصر دارد، خطراتی را در عرصه فرهنگ ایجاد کرده؛ به طوری که دیگر نمی‌توان همه چیز را در جای درست و صحیح خود دید. در گذشته اگر پوستری طراحی می‌شد، حتما متخصصان و صاحب‌نظران گرافیک و هنرهای تصویری، در مورد آثار نظر می‌دادند و در ارزیابی‌ها، به حُسن‌های اثر و اشکالات پرداخته می‌شد اما امروزه، موقعیت به گونه‌ای شده که تا پوستر یک جشنواره‌ طراحی می‌شود، همه می‌توانند فضا را سریعا علیه آن در سراسر کشور، حتی دنیا انتقال دهند، یا به نفع آن اثر فضاسازی کنند!»
رئیس هیئت مدیره انجمن عکاسان گفت: «حس می‌کنم انتقادهای اخیر درباره پوستر جشنواره ملی فیلم فجر، بیش از این که تخصصی باشد، تحت‌تأثیر بازی‌های سیاست‌زده فرهنگی است و یکسری اهداف خاص غیرحرفه‌ای پشت آن وجود دارد. البته من اصلا نمی‌دانم که چه کسی این نقد منفی را شروع کرد اما زمانی‌که شنیدم برخی اظهارنظر کردند در طراحی بال این سیمرغ از طرح آماده کامپیوتری استفاده شده، متعجب شدم! اولا باید به این دوستان نقاد بگویم که در دنیای امروز برای همه چیز در هر ایده‌ای - چه از طریق سینما و چه از طریق گرافیگ- می‌توان از افتر افکت، فتوشاپ و سایر ابزارهای گرافیکی که در دسترس است، استفاده کرد. فقط ایده و اجرای مناسب آن لازم است که گرافیست باید به این ایده و اجرا برسد. از سویی به قول عباس کیارستمی «اگر شما می‌توانید کپی کنید، کپی کنید به شرطی که یک قدم از کپی جلو بزنید.» یعنی کپی کردن، بعضی اوقات افتخار است به شرطی که یک قدم از اصل آن جلو بزنید، زیرا ایده‌ای که دارید با اصل آن اجرا، درمی‌آید.»
صمدیان تصریح کرد: «به اعتقاد من حمیدرضا بیدقی به خاطر نوع خلاقیتی که در ایده‌پردازی دارد، از استثنائات گرافیک‌ است. هیچ زمان اثر بی‌نظیر او در پاسداشت عباس کیارستمی و طراحی‌اش از آرم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را نمی‌توان فراموش کرد، زیرا مینی‌مالیستی‌ترین و تاثیرگذارترین پوستری بود که برای بزرگداشت عباس کیارستمی - که یکی از سمبل‌های درخشان سینمای کودکان و نوجوانان است- ارائه شد و در مراسم تشییع او مورد استفاده قرار گرفت.»

پاسخ طراح پوستر به این حواشی

حمیدرضا بیدقی در گفت‌وگویی درباره طراحی این پوستر اظهار کرد: طرح پوستر، طرح سیمرغ است که سمبل این جشنواره به حساب می‌آید با این تفاوت که بیان سینمایی دارد. به واسطه طیف‌های رنگ منشور هستند و از جزء به کل رسیده‌اند.

او درباره مفهوم این طرح ادامه داد: لایه‌های مختلف قطرات آب روی هم قرار گرفته و تشکیل سیمرغ را داده است. در مضامین عرفانی داریم که عقل و عشق و منطق با سه رنگ تلفیق می‌شوند یعنی ارغوانی و قرمز و سبز با این فرم سیمرغ پرواز می‌کند؛ نظر عرفا روی اوج گرفتن انسان است اما سمبلیک می‌گویند سیمرغ پرواز می‌کند. او هرچقدر اوج می‌گیرد از تعلق جدا می‌شود و به بی‌رنگی می‌رسد و به مرکز وجود (خداوند) ذوب می‌شود.

بیدقی اضافه کرد: این مفهومی بود که ما روز اول درباره آن بحث‌های زیادی کردیم و بعد متوجه شدیم این رنگ‌ها با رنگ‌های تفکیک نور منشور هماهنگ است. ما از لحظه‌ای که شروع به زدن اتودهای مختلف کردیم تا به نتیجه رسیدیم یک ماه تا یک ماه و نیم طول کشید و اجرای کار یک هفته زمان برد. همیشه نسبت به کار آوانگارد انتقاد وجود دارد؛ ما جاده صاف کن هستیم تا خیلی از دوستان در مسیر حرکت کنند.

این طراح گفت: این پوستر جزئیات زیادی دارد و شاید از آن دسته پوسترهایی باشد که سهل ممتنع هستند یعنی در نگاه اول آسان می‌آیند اما اجرای آن کار سختی است. یعنی با یک حرکت کوچک در قطرات آب می‌توانی معنی آن را عوض کنی؛ حتی رنگ‌آمیزی آن‌ها پیچیده است.

او با اشاره به انتقادهایی که به این پوستر شده است، بیان کرد: الان دوستانی که انتقاد دارند کاش انتقاد علمی و مفهومی بود اما اینکه بگویند این با قطرات آب آماده در اینترنت استفاده شده است. گرافیست برای پیشبرد هدفش می‌تواند از هر وسیله‌ای استفاده کند. آقای کیارستمی می‌گفتند می‌تواند کپی کند؛ اما کپی را به شکل بهتری ارائه دهد البته خدا را شکر کار ما کپی نبوده است.

بیدقی اضافه کرد: چیزی که ناراحت‌کننده است، جنس انتقادهای منفی است. نقد کوچه‌بازاری جای نقد آگاهانه را گرفته است. ما کجا هستیم؟ وقتی چند هزار نفر زیر پست یک فوتبالیست معروف فحش می‌دهند من چه انتظاری دارم پوسترم خوب نقد شود؟ انتقادها آنقدر برایم مهم نیست که دغدغه فرهنگی دارم.

او ادامه داد: البته ما هر پوستر دیگری را طراحی می‌کردیم همین بود؛ این انتقادها به اختلاف‌های جناحی بر می‌گردد که راه ورود آن پوستر است. البته واکنش‌های مثبت نسبت به واکنش‌های منفی بیشتر بوده است. امیدوارم از دید مردم هم پوستر خوبی باشد.

این طراح پوستر گفت: من سعی کردم همیشه کار پیشرو و مولفانه انجام دهم؛ این کارها همیشه سنگ زیاد می‌خورد و من نیز سنگ زیاد خوردم گرچه در تکنیک‌های جدید ممکن است کم و کاستی‌هایی داشته باشید. من خودم شخصا اعتقاد دارم اشکال ندارد ما سنگ بخوریم و حرکت کنیم گرافیک هم حرکت کند.

بیدقی در پاسخ به این پرسش که چرا مانند دوره‌های اخیر از چهره یک سینماگر معروف یا سکانس یک فیلم در طراحی پوستر استفاده نشده است؟ اظهار کرد: این به سیاست‌های هر دوره برمی‌گردد. طراحی پوستر فیلم فجر از ابتدا به تنهایی کار طراح نیست و سیاست جشنواره دخیل است. امسال دوست داشتند پوستر سیمرغ متفاوت با همه جشنواره کار کنند بنابراین من پیشنهاد بافت قطرات آب را دادم.

او تاکید کرد: در هیچ‌جای دنیا پوستر یک جشنواره ثابت نیست. بستگی به حال و هوای جشنواره دارد. در جشنواره «کن» نیز همینگونه است و درباره کشور ما نیز صادق است.

آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.