شما نظر دهید/ کدامیک از سریال‌های ماه رمضان را پسندیدید؟

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، پخش سریال‌های مناسبتی ماه رمضان که امسال نیز طبق روال گذشته از ابتدای این ماه آغاز شده بود با پایان یافتن ماه رمضان تمام شد. سریال‌هایی که در طول مدت یک ماه سعی در جذب مخاطب داشتند و تلاش کردند با روایت قصه‌هایی جذاب مخاطب را پای تماشا تلویزیون بنشانند. شبکه‌های یک، دو و سه امسال سه سریال «سر دلبران»، «بچه مهندس» و «رهایم نکن» را روی آنتن فرستادند تا نام این سه مجموعه نیز در میان تولیدات تلویزیون برای ماه رمضان قرار بگیرد. در گزارشی که در ادامه می‌خوانید نگاهی داشتیم به این سه مجموعه که هر کدام داستان متفاوتی را برای مخاطبانشان روایت می‌کردند.

«سر دلبران»، محمدحسین لطیفی، شبکه یک

لطیفی اولین بار در سال ۸۵ سریال «صاحبدلان» را برای شبکه یک ساخت، او سه سال بعد هم سریالی تاریخی به نام «نردبام آسمان» را ساخت که به زندگی غیاث الدین جمشید کاشانی ریاضیدان برجسته، منجم ،‌کاشف عدد پی و فیلسوف قرن نهم هجری می‌پرداخت و  زندگی او در دو مرحله  کودکی تا نوجوانی و بزرگسالی در زمان زمامداری مغول ها در ایران روایت می‌کرد. «صاحبدلان» هم با بازی باران کوثری، حسین محجوب، پوریا پورسرخ و... پخش شد نیز از جمله سریال‌های محبوب ماه رمضان شد که به دلیل داستان پرکشش‌اش مخاطبان زیادی را ر زمان پخش پای تلویزیون نشاند. مجموعه «دودکش» هم دیگر سریالی بود که او برای این ماه کارگردانی کرد و البته از جمله سریال‌های طنز بود. امسال اما «سر دلبران» از شبکه یک به کارگردانی لطیفی پخش شد، سریالی که لطیفی ساخت آن را در سال ۹۵ آغاز کرد و قرعه پخش آن به امسال و آن هم در ماه رمضان افتاد. این سریال ابتدا قرار بود ماه رمضان سال گذشته از تلویزیون پخش شود اما به دلیل طولانی شدن مراحل فنی و آماده نشدن پخش آن به تعویق افتاد. این مجموعه که بر اساس فیلمنامه حسین حسنی و به تهیه‌ کنندگی محمدرضا شفیعی آماده پخش شده بود داستان یک روحانی (برزو ارجمند) است که وارد محله‌ای در یزد می‌شود و در آنجا درگیر ماجراهای پیچیده‌ای می‌شود. تصویربرداری این مجموعه هم بیشتر در یزد انجام شده و گروه مدت زیادی را در این استان سپری کردند. نکته مهم درباره این سریال اما فضای نامانوس آن با شرایط کنونی جامعه بود، در واقع قصه‌ای که در «سر دلبران» دستمایه ساخت سریال قرار می‌گیرد نمی‌تواند آنطور که باید و شاید به مخاطب ارتباط برقرار کند و شاید همین بزرگترین ضعف آن باشد. روابط آدم‌های قصه نیز در این سریال حتی با وجود صممیت بین‌شان ملموس و باورپذیر در نیامده است و حتی مادر و همسر روحانی قصه نیز نتوانستند تا قسمت‌های آخر ارتباطی قابل باور از خود به نمایش بگذارند. برزرو ارجمند هم در این سریال در نقش یک روحانی ظاهر شده بود نتوانست ارتباطی درست میان خود و مخاطب خلق کند و در جلب نظر او ناتوان ماند.

«بچه مهندس»، علی غفاری، شبکه دو

سریال ماه رمضانی شبکه دو به این دلیل که جایگزین مجموعه «پدر» که پیش این قرار بود به عنوان سریال ماه رمضان از این شبکه پخش شود شد، آنطور که باید و شاید درباره‌اش تبلیغ و اطلاع‌رسانی نشد و شاید بتوان یکی از دلایل کمتر دیده شدنش را هم همین موضوع دانست. داستان سریال «بچه مهندس» که علی غفاری کارگردان آن است درباره جواد کودکی است که مادرش او را به یک پرورشگاه امانت سپرده است، سالهای کودکی را تحت حمایتهای مادرانه مربی پرورشگاه (صدیقه) به امید یافتن پدر و مادر واقعیش سپری می‌کند. او که از استعداد زیادی در ساخت وتعمیر وسایل مختلف برخوردار است مورد بی مهری مدیر پرورشگاه (جاهد) که زنی خشک و بد اخلاق است واقع می‌شود اما تلاش می‌کند با وجود مشکلات و تنبیه‌های سخت خانم مدیر تجربه‌های جدیدی در زندگی به دست آورد. اما نکته مهمی که درباره فیلمنامه این مجموعه وجود دارد عدم برخورداری از یک منطق روایی در داستان بود. این سریال که درباره نوجوانان بود در بسیاری از اتفاقات داستانی‌اش از هیچ دلیل و منطقی تبعیت نمی‌کرد و خیلی از داستان‌های آن نیز به واسطه اتفاق پیش می‌رفت، همین نکته باعث شد تا این مجموعه نیز نتواند به اقبال چندانی میان مخاطبان دست پیدا کند و در میان ناکام‌های ماه رمضان امسال قرار بگیرد.

«رهایم نکن»، محمدمهدی عسگرپور، شبکه سه

شاید در میان سریال‌هایی که قرار بود ماه رمضان امسال از تلویزیون پخش شوند امید بیشتری به سریال محمدمهدی عسگرپور بسته بودیم اما این مجموعه نیز بعد از پخش نتوانست آنطور که انتظار می‌رفت توقع مخاطبان را برآورده کند.

«رهایم نکن» که پیش از پخش «دستت را به من بده» نام داشت سریالی خانواده محور بود که چالش‌هایی را به تصویر می‌کشید اما در چالش کشیدن همین مسائل نتوانست نمره بالایی بگیرد، البته که به دلیل روایت برخی مسائل اجتماعی مانند تجاوز گرفتار سانسور نیز شد.

این سریال نیز دومین تجربه سریال مناسبتی ماه رمضان عسگرپور بود، این کارگردان و تهیه‌کننده سال ۸۹ نیز مجموعه «جراحت» را با بازی امین تارخ و، علی عمرانی، ثریا قاسمی و ... روانه آنتن کرد و در سریال جدیدش هم همکاری دوباره‌ای با تارخ داشت. اتفاقا یکی از انتقادها به سریال همین استفاده تکراری و کلیشه‌ای از تارخ در نقشی است که پیش از این هم بازی‌اش کرده بود.

تارخ از بازیگران پرکار سریال های ماه رمضانی است که پیش از این در مجموعه‌های «اغما» و «گاهی به پشت سر نگاه کن» هم بازی کرده است و «رهایم نکن» چهارمین سریال ماه رمضانی او به حساب می‌آید.

رسول تولایی به عنوان بزرگتر، محبوب و مورد اعتماد چند خانواده است. این اعتماد به واسطه بازخوانی گذشته خدشه‌دار می‌شود. خانواده‌هایی که هر کدام با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند و در پی یافتن مقصر اصلی هستند. این داستان تکراری بود که دستمایه ساخت سریال «رهایم نکن» قرار گرفته بود و در واقع مخاطب را برای چندمین بار با قصه‌ای روبه رو کرد که پیش از این نیز بارها آنها را با روایت‌های مختلف دیده و شنیده بود. «رهایم نکن» عنصر تازه‌ای برای بیننده نداشت تا بتواند او را میخکوب خودش کند و آخر سر هم با ختم به خیر شدن ماجرا یک پایان تکراری را هم برای آن دسته از بیینده‌هایی که این مجموعه را دنبال می‌کردند رقم زد.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

«سر دلبران» نتوانست رضایت مخاطب را جلب کند

همچنین مسعود زارعیان طلبه و مستندساز با اشاره به سریال «سر دلبران» ساخته محمدحسین لطیفی که در شب های ماه مبارک رمضان روی آنتن رفت به خبرنگار مهر گفت: فضای ماه مبارک رمضان فیلمساز را به این سمت می برد که از المان های دینی استفاده کند، اما بعد از سال ها تجربه سینمایی و تلویزیونی و جلسات و کنفرانس ها فهمیده ایم فیلم دینی اثری نیست که الزامات دینی را به صورت رو و مستقیم نشان دهد.

وی ادامه داد: سریال «صاحبدلان» که آن هم ساخته لطیفی است بسیار موفق بود و از این المان های مستقیم هم استفاده نکرده بود ولی او با «سر دلبران» خواسته یک سریال مناسبتی برای ماه رمضان تولید کند که ابتدا قرار بود سال گذشته پخش شود ولی چون می خواستند کیفیت آن را بالاتر ببرند یک سال کار به تاخیر افتاد که درنهایت نتوانست رضایت مخاطب را جلب کند. با سابقه خیلی خوبی که از لطیفی وجود دارد چنین سریالی از او بعید بود و ما اثری مشاهده کردیم که شخصیت هایی رو و قصه ای کم مایه داشت.

زارعیان با اشاره به فیلمنامه این اثر اظهار کرد: ما در قصه و فیلمنامه مشکلات اساسی دیدیم و داستان غافلگیری ای برای مخاطب نداشت. همچنین شخصیت های سریال که بازیگرانی مثل جعفر دهقان، محمد کاسبی و حتی برزو ارجمند بازیگر نقش روحانی ایفاگر آنها بودند قابل پیش بینی، سطحی و نزدیک به تیپ بودند و نتوانستند مخاطب را جذب کنند که برای دیدن سریال لحظه شماری کند.

این طلبه با اشاره به محوریت یک روحانی در این سریال اظهار کرد: احتمالا هدف سفارش دهنده این بوده است که کمک کند تا قشر روحانی از طریق این سریال دیده شود و تلاش بر این بوده است که با آشنایی زدایی جذابیت ایجاد کنند. در این مسیر سراغ نهاد مسجد و سنت هایی رفتند که ما در این سال ها از آنها دور شدیم. همچنین سریال تلاش کرد که بگوید روحانیون از رسالت اصلی شان یعنی جوشیدن با مردم فاصله گرفته اند و از چهره تقدس مابانه ای که برای روحانیت بوجود آمده است فاصله بگیرد، اینها هدف های خوبی است اما سریال در انتقال آنها کاملا موفق نشده است.

وی اضافه کرد: بخشی از دلیل این اتفاق ساختاری و بخشی هم محتوایی است و اگر شخصیت های اصلی مثل روحانی بیشتر دراماتیزه می شدند باورپذیرتر بودند.

کارگردان «مدرسه حاج‌آقا» با اشاره به بعضی از فیلم و سریال ها درباره روحانیت عنوان کرد: انتقادی به بعضی از این آثار وارد است که در زندگی شخصی روحانی با همسر و خانواده اش فاصله گذاری می کنند. سیدسلیم در این سریال و یا روحانی فیلم «طلا و مس» رفتارهایی با همسر و خانواده دارند که من به عنوان طلبه در زندگی عادی خود ندارم. ما برخوردهای سفت و سخت و فاصله گذاری هایی را با خانواده می بینیم مثلا در «طلا و مس» شخصیت روحانی آقاسید خطاب می شد درحالیکه ما هم با همسران خود دوست و صمیمی هستیم.

کارگردان مستند «علی ممد» افزود: گزاره ای ثابت شده است که روحانیون «سلام علیکم» و «صبح بکم الله» می گویند و در بیرون نگاهشان به تسبیح است و بعد در منزل هم آنها را با همین گزاره ها نشان می دهند که درست نیست. سریال «پرده نشین» در نمایش جزییات زندگی و شخصیت یک روحانی خیلی موفق تر بود.

زارعیان با اشاره به کنش ها و فعالیت های روحانی سریال «سر دلبران» اظهار کرد: او در تمام مسایل مداخله دارد و روحانی به دلیل اینکه شخصیت اول سریال است مجبور شده است در سکانس هایی بی ربط و با ربط حضور داشته باشد درصورتیکه ما در همه جا اینقدر مداخله نداریم و در جایی که احساس تاثیرگذاری داریم مداخله می کنیم.

این مستندساز عنوان کرد: اگر خرده پیرنگ ها و خرده داستان ها درست ترسیم شده باشد می تواند مخاطب را همراه کند در غیر این صورت مفاهیم به سطح نزول می کند و شما فقط می توانید بگویید «دم این روحانی گرم که با دزد اینگونه رفتار کرد» ولی این رفتار روی مخاطب تاثیرگذاری ندارد و ما روحانی ای که نقش قهرمان را داشته باشد، نمی بینیم.

وی ادامه داد: البته این سریال تلاش کرد نشان دهد روحانی هم از همین مردم است و به طور مثال این روحانی به مردم می گوید که خودش به دعا نیاز دارد و اینها نقاط قوت کار است.

زارعیان با اشاره به نمایش روحانیت در فیلم و سریال ها به عنوان کنشگر اجتماعی اظهار کرد: تلویزیون و سینما نیازمند نمایش روحانی ای است که در ۲ حوزه هم تبلیغ و فراگیری دین و هم در حوزه اجتماعی موفق باشد. اکنون موجی بین طلبه ها راه افتاده است که کار اجتماعی کنند چون مردم نیاز دارند اما این همه وظیفه روحانی نیست شما زمانی می توانید یک روحانی اجتماعی باشید که رسالت اولیه یعنی تبلیغ دین را هم به خوبی انجام دهید.

کارگردان مستند «تجربه شیدایی» ادامه داد: از آنجایی که ما این خلا را در میان روحانیت داشته ایم فیلمسازان سراغ چنین روحانیونی می روند. قدیم علمایی در هر کوچه و محله بودند که مردم در تمام مشکلات و مسایلشان به آنها رجوع می کردند. ما علمایی مثل حجت الاسلام سیدمهدی طباطبایی داشتیم که ابتدای ماه رمضان از دنیا رفت و دو بار همه زندگی خود را برای ایتام بخشید البته هنوز هم چنین افرادی داریم.

وظیفه روحانی این نیست که پلیس و کلانتر محله باشد

این طلبه در پایان اظهار کرد: با این حال نباید از نقش علمی روحانیون در فیلمسازی غفلت شود. بعضی از دوستان من در قشر روحانیت بعد از تماشای این سریال می گفتند وظیفه روحانی این نیست که پلیس و کلانتر محله باشد و اگر اینقدر درگیر زندگی مردم باشد کی به مسایل علمی و تحقیق و حتی زندگی خود می رسد.

آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.