‏جرمی آیرونز‏
Jeremy Irons

جرمی جان آیرونز (به انگلیسی: Jeremy John Irons) بازیگر انگلیسی تبار سینمای انگلستان و آمریکا است. او در کُو در جزیره وایت انگلستان به دنیا آمده است و برندهٔ جایزه امی، جایزه گلدن گلوب، جایزه اسکار، جایزه تونی و جایزه گیلد شده است. در آغاز قصد داشت دام پزشک شود. پس از ترک دانشگاه شربورن، وارد مدرسه هنرهای نمایشی اولد ویک بریستول شد و پس از دو سال آموزش، به این گروه تآتری پیوست. از هم دوره های آن زمانش می توان به دانیل دی لوییس اشاره کرد.در نمایش موزیکال جذبه الهی با ایفای نقش «یحیای تعمید دهنده»، مورد ستایش قرار گرفت. در سال های بعد فعالیتش را در دو حیطه تآتر و تلویزیون به طور موازی ادامه داد. نخستین حضور سینمایی او ایفای نقش فرعی یک طراح رقص در نیژینسکی بود. پس از آن در مجموعه ای از اقتباس های ادبی-تآتری (عمدتاً در نقش های رمانتیک) ظاهر شد. زن ستوان فرانسوی، از رمان جان فاولز)، خیانت (از هارولد پینتر)، اردک وحشی (از نمایش نامه مارسل پروست). در این زمان به عقیده منتقدان، هنوز در آثارش از قالب یک بازیگر تآتر خارج نشده بود. با این وجود نخستین حضورش در برودوی در ۱۹۸۴ در اجرایی از نمایش نامه چیز واقعی اثر تام استوپارد در کنار گلن کلوز بود، حضوری که یک جایزه تونی هم برای او به ارمغان آورد. ایفای نقش «گابریل» در ماموریت (فیلم) یک کشیش ژزوییت در اواخر قرن هجدهم در جنگل های پرت و دور افتاده برزیل، آغاز دوره تازه ای در کارنامه بازیگری او به شمار می آید. در همین سال هم راه همسر دوم بازیگرش سینید کیوساک (از ۱۹۷۸)، در نقش اصلی چند نمایش شکسپیری از جمله ریچارد دوم برای گروه نمایشی معتبر سلطنتی شکسپیر در لندن ظاهر شد. این فعالیت ها در سال بعد (۱۹۸۷)، با حضور او در نقش «پروفسور هنری هیگینز» در نمایش بانوی زیبای من، ادامه یافت. در سال ۱۹۹۰ با ایفای نقش «کلاوس فون بولو» در برگشت خوردن بخت، جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را به خود اختصاص داد. . در فیلم کافکا، نقش «فرانتس کافکا» را به عهده داشت که وارد فضای گوتیک رمان های خودش شده. در واقع او در این جا نه نقش خود «کافکا» بلکه نقش شخصیتی دیرجوش و منزوی، با دل شوره ها و پریشانی های درونی و تفکرات کافکایی را به عهده داشت. صدای بم، آمرانه، عمیق و متمایزش که (مثل سایر بازیگرانی که از تآتر به سینما آمده اند) از عوامل تشخیص او به شمار می آید، در فیلم نقاشی متحرک بلند شیر شاه به شخصیت «اسکار»، شیر خبیث فیلم جان می بخشید. او به لحاظ ویژگی های فیزیکی اش، مثل چهره سرد و بی حالت و صدای نافذ، برای ایفای نقش شخصیتی خبیث، انتخابی ایده آل می نمود. جان مک تیرنان، در فیلم جان سخت با تمام نیرو، با سپردن نقش شخصیتی منفی فوق العاده با هوش و باوقار ولی شیطان صفت فیلم به او، از این امکان بالقوه وی به خوبی استفاده کرد. آیرونز در این فیلم نقش «سیمون»، برادر شخصیت خبیث اولین فیلم از این سری یعنی «هانس» (با بازی آلن ریکس) را به عهده داشت. در لولیتا گر چه موفق به زدودن خاطره بازی درخشان جیمز میسن در نسخه ۱۹۶۲ استنلی کوبریک از اذهان نشد، اما به نوبه خود و به ویژه با بهره گیری از طنز سیاهی که آن را در ارائه شخصیت «کلاوس فون بولو» نیز به گونه ای دیگر نمایانده بود، توانست تصویری متفاوت از این عاشق پریشان حال و سرگشته زمان ولادیمر ناباکوف ارائه دهد. سبک بازیگری آیرونز، به همان اندازه که تحسین فراوان برانگیخته، انتقاداتی را نیز به دنبال داشته است. بعضی او را بازیگری متکی به «گفتگو» می دانند که هنوز از پس زمینه تآتری خود جدا نشده است، برخی خرده گیران نیز او را بازیگری می دانند که به تنهایی قادر به پیش بردن فیلم نیست و همواره نیازمند حضور بازیگری پرتوان در کنارش (مثل رابرت دنیرو در ماموریت (فیلم) و گلن کلوز در برگشت خوردن بخت) است. اما مسلماً حضور او در نقش هایی درونی و پیچیده مثل شباهت کامل و کافکا، که در آن ها با بازیگرانی برجسته ای نیز هم راه نبوده را می توان خط بطلانی بر این گونه ادعاها دانست.