نقد و بررسی فیلم داستان عامه پسند

کوئنتین تارانتینو، جری لوئیس سینمای امروز است. تارانتینو مانند کسی است که برایش اهمیتی ندارد با پیانو، در یک کنسرت راک، آهنگی گریه آور بنوازد . فیلم جدید او "قصه های عامه پسند" ، یک کمدی است درباره خون، جرات ،خشونت ،س ک س (از نوع عجیب و غریبش)، مواد مخدر، مبارزات متفاوت، سر به نیست کردن جسد مردگان و یک ساعت چرمی که دست به دست در بین اعضای یک نسل منتقل می شود.

در می گذشته فیلم را در جشنواره فیلم کن دیدم و از قبل می دانستم که این فیلم یا یکی از بهترین فیلم های سال است یا یکی از بد ترین های سال!

تارانتینو آنقدر با استعداد است که به سختی امکان دارد بتواند یک فیلم بد بسازد، ولی بد نیست بدانید که او هم فیلمی بد ساخته! زمانی که او فیلم "ادوارد جونیور" را ساخت به عنوان بدترین کارگردان تاریخ سینما از وی یاد شد. اما در مورد فیلم جدید این کارگردان، می گویند هر صحنه ای را که تارانتینو فیلمبرداری می کرد، عاشقش می شد و با دیدن صحنه ها فیلم برداری شده اش از خود بیخود می شد . قصه های عامه پسند دارای یک درون گرایی و هوشیاری است و از همان ابتدا سعی می کند که به ما گوشزد کند که ما با کارگردانی طرف هستیم که می خواهد در یک اسباب بازی فروشی گم شود و تمام شب را بازی کند!

"تارانتینو" و "راجر آواری " توانسته اند فیلمنامه ای بسیار ماهرانه و حرفه ای بنویسند. آنقدر ماهرانه و زیبا که شما دوست دارید گوش این فیلمنامه نویسان تازه بدوران رسیده زامبی نویس را گرفته و مجبورشان کنید تا تمام این فیلمنامه را بخوانند تا بفهمند فیلمنامه یعنی این، و نه آن مزخرفاتی که سر کلاس یاد گرفته اند. همانند فیلم "همشهری کین" ، فیلم نامه به روشی غیر خطی بیان شده است. شما ممکن است آنها را ده دوازده بار ببینید ولی قادر نباشید بیاد آورید که بعد از صحنه ای که اکنون مشغول دیدن آن هستید، چه اتفاقی خواهد افتاد. داستان فیلم درباره کاراکترهایی است که در دنیایی پر از توطئه ، دسیسه و نا امیدی زندگی می کنند . فیلم دنیایی را به تماشاگر معرفی می کند که در آن اثری از انسان های معمولی و یا حتی یک روز معمولی به چشم نمی خورد. جایی که اگر بخواهی آتشی را خاموش کنی، به داخل جهنمی از اتش می افتی .

فیلم «داستان عامه پسند» نه تنها باعث احیای مجدد بعضی ژانر های سینمایی شده، بلکه باعث احیای مجدد برخی دیگر از شغل های مرتبط با فیلمسازی هم شده است.

جان تراولتا در نقش کاراکتری با نام "وینسنت وگا" بازی می کند ، قاتلی نیمه حرفه ای که از طرف رئیس اش اجیر شده است که مردی را بکشد . برای اولین بار ما او را با شریک اش جولس (با بازی ساموئل ال جکسون) می بینیم که در حال رفتن به سوی چند دلال مواد مخدر خارجی و البته گستاخ هستند تا نمایشی پر خون و پر خشونت را اجرا کنند! در راه، انها درباره مسائلی اسرار آمیز بحث می کنند (مثلا اینکه چرا فرانسوی ها برای کوارتر پاندر (که یک نوع همبرگر آمریکایی است) نام فرانسوی انتخاب کرده اند!) این دو همکار به همان اندازه بی گناه هستند که "هاک" و "جیم" بیگناه هستند. "هاک" و "جیم" دو مقتولی هستند که به دست این دو همکار اکنون کف رودخانه می سی سی پی خوابیده اند تا فرصت داشته باشند که در مورد این موضوع که چطور امکان دارد خارجی ها بتوانند همدیگر را درک کنند فکر کنند!

شغل تراولتا بر عهده گرفتن یک سری وظایفی است که البته نمی تواند به درستی از پس آنها برآید. نه تنها او گاهی به طور تصادفی آدم می کشد (در ماشین مخ یک نفر را با شلیک یک گلوله می ترکاند!) بلکه حتی نمی داند که چطور بعد از گندی که بالا آورده، ماشین را از اثرات خون پاک کند . اما از خوش شانسی اوست که دوستانی نظیر آقای وولف ( با بازی هاروی کیتل) که متخصص پاک کردن آلودگیهای ناشی از جنایات است و یا شخصیت بازی شده توسط اریک ستولتز که داروخانه موادی را دارد و می توانند در موارد اورژانسی هوایش را داشته باشند .

تراولتا و اوما تورمن سکانسی را با هم دارند که هم جالب است و هم عجیب و غریب . تورمن زن رئیس تراولتا با نام "موب" ( و با بازی وینگ رازر) است . کسی که به تراولتا دستور می دهد که زنش را برای گردشی شبانه به بیرون ببرد. جان تراولتا در اثر مواد مخدر کاملا از خود بیخود می شود. آنها به رستورانی دهه پنجاهی "جک رابیت اسمیت" می روند ، جایی که اد سالیوان مدیر تشریفات آنجا وبادی هولی گارسون است. آنجا تراولتا و ترومن درگیر مسابقه رقص عجیب و غریبی می شوند که البته در آن پیروز هم می شوند. (صحنه های مربوط به این رقص استثنایی و از بهترین های تاریخ سینما هستند) . بعد از آن، تورمن (زن رئیس) به دلیل زیاده روی در مصرف مواد ، حالش خراب می شود و تراولتا برای نجات وی فورا او را پیش "استولز" می برد تا به او آدرنالین تزریق کنند . استولز هم به دلیل ترس از شوهر تورمن (و رئیس بیرحم تراولتا) سر تراولتا داد می زند و می گوید " تو اونو اینجا آوردی خودت هم باید سرنگ را به سینه اش بزنی ، وقتی من کسی را به خانه تو میارم خودم هم سرنگ را تزریق می کنم".

"بروس ویلیس" و "ماریا د مدریوس" نقش های یک زوج دیگر را بازی می کنند . ویلیس بوکسوری است به نام "بوچ" که از او خواسته شده است مسابقه ای را ببازد ولی اینطور نمی شود و او مسابقه را برنده می شود (این امر باعث می شود که رئیس تراولتا با نام "موب" مبلغ هنگفتی پول را ببازد و قصد جان "بوچ" را بکند) . ماریا نقش دوست دختر ساده و شیرین او را بازی می کند. بعد از این اتفاق (که بروس مسابقه بکس را می برد) ، بروس می گوید که آنها مجبورند برای نجات جان خودشان فورا شهر را ترک کنند اما ماریای ساده نمی فهمد که چرا!؟ اما بوچ باید قبل از هر چیز سفری بسیار خطرناک به آپارتمانش ، برای برداشتن یک ساعت مچی بی ارزش خانوادگی داشته باشد . داستان سرگذشت این ساعت در یک فلاش بک توضیح داده می شود : کهنه سربازی (کریتوفر واکن) به بوچ (هنگامی که بچه بود) می گوید که چطور پدربزرگش ساعت را خریداری نموده است و اینکه چطور نسل به نسل این ساعت در میان تمام خطرات به بوچ جوان رسیده است . مونولوگ های کریستوفر واکن خنده دارترین صحنه فیلم را می سازد .

متد فیلم روایی فیلم این است: شخصیت های داستان در شرایطی سخت و پیچیده قرار می گیرند. فیلم هم به کاراکتر ها اجازه می دهد که برای نجات جان خود، از این شرایط، به شرایط سخت تر و بحرانی تری فرار کنند! مثلا ببینید که چطور بوکسور و رئیس موب در زیر زمین یک اسلحه فروشی اسیر و گرفتار می شوند یا کاراکتر های دزد ابتدایی فیلم که نقش آنها را تیم راث و آماندا پلامر بازی می کنند، خود را وارد بازی خطرناکی که بهای آن، جان آنهاست می کنند. بیشتر صحنه های اکشن فیلم، ناشی از وقایعی است که کاراکتر های فیلم، برای کنترل بحرانی که در آن گرفتار شده اند انجام می دهند.

همانقدر که اتفاقات درون فیلم و موقعیت هایی که کاراکتر ها در آن گیر افتاده اند مبتکرانه و اورجینال هستند، دیالوگ های فیلم هم به همان اندازه مبتکرانه و اورجینال هستند . بسیاری از فیلم های این روزها از دیالوگ هایی بسیار سطحی برخوردارند. دیالوگ های این گونه فیلم ها، تنها به این دلیل از سوی کاراکتر ها ادا می شوند تا داستان فیلم پیش برود و ارزش دیگری ندارند . اما مردم درون "قصه های عامه پسند" عاشق کلمه های به کاربرده خودشان هستند . (چه برسد به تماشاگران) دیالوگ هایی که توسط تارانتینو و آواری نوشته شده است اگرچه بعضی وقتها غیر معمول می باشند اما همیشه جالب و جذاب هستند. این دیالوگ ها این نکته را به ما یاد آوری می کنند که شخصیت های فیلم، با هم متفاوت هستند (و کلا شخصیت پردازی فیلم در سطحی فوق العاده عالی قرار می گیرد) مثلا تراولتا شخصیتی کم حرف دارد، جکسون شخصیتی دقیق، پلامر و تیم راث عاشق و معشوقی هایی احمق ، هاروی کیتل به مانند یک حرفه ای پرکار تند گو است و .........

شیوه ای که تارانتینو در ساخت فیلم اش به کار برده، الهام گرفته از فیلم های قدیمی و کلاسیک سینماست (که او در دورانی که به عنوان کارمند یک ویدئو کلوپ مشغول به کار بوده دیده) و نه زندگی واقعی . فیلم او مانند گشت و گذاری است در میان عکس های قدیمی و رنگ و رو رفته ای که معمولا هر کسی در آلبوم خاطراتش دارد. یکبار تارانتینو مجله های عامه پسند قدیمی را تفریحاتی ارزان و یکبار مصرف توصیف کرده بود که شما آنها را به صورت لوله کرده در داخل جیب خود نگه می دارید، یا از آنها برای خواراندن خود و یا کشتن مگس استفاده می کنید، اما هر بار که بازشان می کنید به سختی میتوانید جلوی خود را برای خواندن مطالب آن (که انگار هیچ گاه پایان ندارند) بگیرید!