نگاهی به فیلم نابخشوده

نابخشوده-فیلمی بود که‏ برای سازنده‏اش مقداری احترام و چند اسکار به همراه‏ آورد.سینما دوستان درباره آن می‏گویند که تنها فیلم‏ بزرگی است که تاکنون اسکار گرفته است،البته به جز چقدر دره‏ام سرسبز بود،ساخته جان فورد در 1941.آنان‏ این فیلم را فیلمی می‏دانند که گرچه خشونت را صریحا محکوم می‏کند اما انتقام خونین را به اوج رسانیده است. مشخص است که ایستوود با تماشاگرانش بازی می‏کند؛ در پایان نابخشوده مرد بدون نام زنده می‏شود،اما مسیری را که برای رسیدن به این پایان برگزیده‏است‏ این زنده ساختن را توجیه نمی‏کند؟بدون این فیلم که خواسته‏ باشم از خروج از شهر شخصیتی یاد کنیم که در مقابل‏ همه می‏گوید چقدر خطرناک است اگر کسی ادعا کند که‏ زنان و کودکان زیادی را کشته است.این درست است که‏ پل‏های مدیسون کانتی به سبک ملو-رمانتیک تعالی‏ نمی‏بخشد،سبکی که بدون آن،فیلم نمی‏توانست وجود داشته باشد.

با این همه فیلم روی این سبک کار می‏کند و آن را به اندیشه‏ای عمیق درباره زمان تبدیل می‏سازد.(آیا کارگردان دیگری وجود دارد که چنین با سادگی احساس‏ گذر زمان را در آدمی ایجاد کند؟) در دنیایی کامل، صحنه‏های مبتذل اتوبوس به پای صحنه‏های کاستنر و بچه نیست،اما آیا می‏توان گفت که این صحنه‏ها تمام‏ فیلم را خراب کرده است؟و آیا این صحنه‏ها برای روشن‏ کردن تحلیل اساسی خشونت لازم نبود؟نابخشوده و دنیایی کامل تنها فیلم‏های آمریکایی هستند که به این‏ موضوع پرداخته‏اند و آن،در یکی از بدتری لحظات‏ تاریخی معاصر آمریکاا،یعنی در زمان بازتاب محاکمه‏ رادنی کینگ. (نابخشوده در زمانی که رای اعلام شد بر پرده رفت) حتی اگر سناریوی دنیای کامل از سناریوی‏ نابخشوده بیش‏تر هم پرداخت شده باشد باز من فیلم اول‏ را ترجیح می‏دهم:تعادلی که ایستوود بین دوستی و خشونت ایجاد می‏کند نه تنها عجیب است، بلکه عمیقا درست هم هست.

در تلویزیون،اکنون بیست دقیقه آخر فیلم برد جریان دارد:فیلم به نظرم همان قدر تاریک و جدی است که در اکران اول دیدم،حدود ده سال پیش. چه کسی جز ایستوود می‏توانست مرگ برد را با چنان‏ سادگی و شکوهی فیلمبرداری کند؟ در آپارتمان گرم و راحت نیکاکونیگسوانر،برد،که تشنگی‏اش در کنار تلویزیون روشن فرونشانده است،نمی‏تواند جلوی‏ خنده‏اش را در برابر نمایشی که همیشه می‏خواست از آن‏ پیشی جوید،بگیرد،و تنها می‏میرد.زمان دقیقا حساب‏ شده این سکانس و سکانس‏های دیگر فیلم است که به‏ بارون امکان می‏دهد تا گفته پزشک قانونی را تصحیح‏ کند و بگوید:او سی و چهار سال داشت.و این گفته طنینی‏ عمیق و سیاه بیابد و من نمی‏توانم ستایش بزرگ‏تری‏ برای ایستوود هنرمند بیابم.