نگاهی به فیلم شمال از شمال غربی

1- شمال از شمال غربی چهل و ششمین فیلم سینمایی آلفرد هیچکاک ( 1980- 1899 ) در شصتمین سال زندگی این کارگردان اسطوره ای سینمای جهان است. این فیلم را هیچکاک در حد فاصل دو شاهکار خود ساخته است. سرگیجه ( 1958 ) و روانی ( 1960 ). این فیلم در یکی از بهترین دوران فیلمسازی هیچکاک رقم خورده است .

2- شمال از شمال غربی یکی از کاملترین و ناب ترین فیلمها ی آلفرد هیچکاک است در این فیلم کارگردان به طرز شگفت ا نگیزی ما را درگیر ماجرای چند لایه و تودر تو می نماید و بدون اینکه فرصتی برای فکر کردن درباره ماجراهای فیلم به تماشاگر بدهد او را وارد ماجرای دیگری میکند. هیچکاک تاآخرین لحظه فیلم این روند سرگشتگی تماشاگر و قهرمان داستان را همزمان به کار میگیرد گویی ما هم بایستی همگام با قهرمان داستان باشیم .

3- ارنست لمن فیلمنامه نویس شمال از شمال غربی دو بار با هیچکاک همکاری داشته است. دومین همکاریش مربوط به آخرین ساخته هیچکاک : توطئه خانوادگی است که در سال 1976 ساخته شده است. او یکی از بهترین فیلمنامه نویسان آن زمان هالیوود به حساب می آمد و فیلمنامه این فیلم یکی از جذابترین و مفرح ترین فیلمنامه های او ست.

4- برنارد هرمن یکی از اسطوره های آهنگسازی فیلم تاریخ سینما محسوب میشود و همکاری درخشانش با آلفرد هیجکاک با فیلم سینمایی : مردی که زیاد می دانست در سال 1955 آغاز شد و تا سال 1964 با ساخت فیلم مارنی خاتمه یافت و هشت فیلم استاد را شامل میشود که الحق و الانصاف جزو شاهکارهای هیچکاک محسوب میشوند. برنارد هرمن در سال 1976 پس از آماده کردن موسیقی فیلم راننده تاکسی ساخته : مارتین اسکورسیزی در گذشت. موسیقی فیلم راننده تاکسی یکی از شاهکارهای این استاد مسلم موسیقی فیلم محسوب میشود. موسیقی فیلم شمال از شمال غربی آنچنان فضای پر تعلیق و پرهیجان و ماجراجویانه و مفرحی به فیلم داده که باعث شده که فیلم یک سر و گردن از فیلمهای حادثه پردازانه و ماجراجویانه تاریخ سینما بالاتر قرار گیرد.

5- کاری گرانت از آن دسته بازیگران بزرگ تاریخ سینماست که همکاری موثر و شایسته ای با آلفرد هیچکاک داشته و از بازیگران محبوب و مورد علاقه هیچکاک بوده به گونه ای که در چهار فیلم استاد حضور داشته است : سوء ظن (1941) - بد نام ( 1946)- دستگیری دزد (1955 ) و شمال از شمال غربی ( 1959 ) و از لحاظ بیشترین همکاری با جیمز استوارت دیگر بازیگر مورد علاقه هیچکاک برابری میکند. این فیلم یکی از آخرین بازیهای سینمایی کاری گرانت محسوب میشود که حقیقتا یکی از نامدارترین و بهترین و موفق ترین بازیگران تاریخ سینما محسوب میشود. کاری گرانت هرگز بازیگر محبوب اعضای آکادمی اسکار نبود ودر طول سالها فعالیت او و حضور موفق در فیلمهای مطرح تاریخ سینما تنها دوبار کاندید بهترین بازیگر مرد در فیلمهای : سرنا دیک پولی ( 1941 )و تنها قلب بیکس ( 1944)شده است. هرچند اکادمی اسکار پس از بازنشستی این بازیگر محبوب برای قدردانی و به نوعی دلجویی یک اسکار افتخاری به خاطرارائه هنرمندی بی همتا بر پرده سینما توام با محبت و احترام از سوی همکارانش در سال 1969 به او اهدا نمود.

6- فیلم سینمایی : شمال از شمال غربی ظاهرا از نظر اعضای محترم اکادمی اسکار فیلم قابل توجه ای نبود چرا که تنها سهم این فیلم از اسکار کاندیدا شدن برای بهترین تدوین فیلم توسط جورج توماسینی بود که آنرا هم به تدوینگران فیلم پر سرو صدای بن هور باخت. کلا مراسم اسکار 1959 دربست در اختیار فیلم بن هور این فیلم تاریخی ویلیام وایلر بود که تمام جوایز اصلی اسکار آن سال را درو کرده بود.

7- فیلمبرداری این فیلم را یکی از بهترین فیلمبرداران سینمای هالیوود آن زمان : رابرت برکز به صورت رنگی به عهده داشته است.رابرت برکز یکی از بهترین همکاری مستمر و قابل توجه را با هیچکاک داشته است .همکاری که با فیلم : بیگانگان در ترن در سال 1951 آغاز می شود ( که برای فیلمبرداری این فیلم کاندیدای اسکار بهترین فیلمبرداری می شود ) و تا سال 1964 برای فیلمبرداری فیلم : مارنی به طول می انجامد. رابرت برکز در طول سیزده سال همکاری درخشانش با آلفرد هیچکاک دوازده فیلم از بهترین فیلمهای دوران فیلمسازی هیچکاک را فیلمبرداری یکند از آنجایی که تخصص اصلی رابرت برکز فیلمبرداری فیلمهای رنگی بود او تنها یک فیلم از ین مجموعه سیزده سال همکاریش را با استاد نبوده و آن فیلم بسیار درخشان و دلهره آور سیاه و سفید استاد: روانی ( 1960 ) بود که فیلمبرداری درخشانش به عهده جان ال.راسل بوده است. رابرت برکز فیلمهای : بیگانگان در ترن ( 1951) – اعتراف میکنم ( 1952)- حرف م را به نشانه مرگ بگیر ( 1954 ) – پنجره رو به حیاط ( 1954 )- دستگیری دزد ( 1955) که برایش تنها اسکار دور ان فعالیت سینمایش را در برداشت- مردی که زیاد می دانست ( 1955 )-دردسر هری ( 1956)- مرد عوضی (1957)- سرگیجه (1958)- شمال از شمال غربی (1959)- پرندگان ( 1963) و فیلم مارنی در سال1964 برای استادفیلمبرداری نموده است.. سینمای آلفرد هیچکاک را همیشه با صحنه پردازی ها و تصاویر اعجاب انگیزش به یاد داریم و در این معادله جایگاه رابرت برکز به عنوان خالق این تصاویر ناب سینمایی مطمئنن والا و شایسته خواهد بود و این عظمت جایگاه سینماگری چون رابرت برکز وقتی بیشتر نمایان خواهد شد که به این موضوع پی ببریم که آلفرد هیچکاک آنچنان به فیلمبرداران فیلمهایش اطمینان داشت که هرگز برای دیدن و تایید نمایی پشت ویزور نمیرفت چراکه میدانست فیلمبرداری قابلی چون رابرت برکز دقیقا همان نمای مورد نظرش را خواهد گرفت.

8- جورج توماسینی تدوینگر این فیلم نیز یکی از همکاران و یاران مورد اعتماد آلفرد هیچکاک محسوب میشود. این تدوینگر سرشناس هالیوودی همکاریش را با هیچکاک به عنوان تدوینگر با فیلم شاهکار : پنجره رو به حیاط در سال 1954 آغاز کرد و در کل در نه فیلم پی در پی با این استاد سینمای دلهره همکاری داشت( در این میان تنها یک فیلم : دردسر هری در سال 1956 توسط آلما ماکروری تدوین شد) جورج توماسینی تدوین فیلمهای پنجره رو به حیاط ( 1954)- دستگیری دزد ( 1955)- مردی که زیاد می دانست ( 1955)-مرد عوضی ( 1957) – سرگیجه ( 1958)- شمال از شمال غربی ( 1959)- روانی (1960)- پرندگان( 1963) و فیلم مارنی در سال1964 را به عهده داشته است. با نگاهی به اسامی فیلمها میتوان به این نتیجه رسید که جورج توماسینی به نوعی تدوینگر بهترین فیلمهای آلفرد هیچکاک محسوب میشود و مطمئنن او نقش بسیار مهمی در موفقیت این فیلمها داشته ا ست.

9-در شمال از شمال غربی یک سکانس درخشان هفت دقیقه ای مزرعه ذرت وجود دارد که به عنوان یکی از بهترین سکانس هالی سینمایی کارنامه هیچکاک محسوب می شود. در این سکانس ما در ابتدا راجر تورن هیل را می بینیم که مطابق فراری که داشته به مزرعه ذرتی می آید ولی پس از مدتی انتظار کسی نمی آید. در این میان حدود هفت دقیقه نماهایی بدون کمترین صدا و جنبشی را مشاهده میکنیم. نکته درخشان این سکانس جایی است که بطور ناگهانی یک هواپیمای سم پاش وارد مزرعه میشود و به طرف راجر تورن هیل حمله ور میشود و یکی از زیباترین نماهای فیلم که نمای تعقیب و گریز هواپیما ی سم پاش و قهرمان فیلم روی میدهد .تماشار همان قدر از آمدن هواپیمای سم پاش متعجب است که قهرمان فیلم در شگفت است چرا که کمی قبل تر دهقانی که می خواهد سوار اتوبوس شود با تعجب به راجر تورن هیل می گوید : این هواپیمای سم پاش را نگاه کنید! و بعد اضافه میکند: خنده دار است! ذرتی نیست که سمپاشی شود! این دیالوگها باعث می شود که تماشاگر در یک دوگانگی تصویری گرفتار شود و از این گونه دوگانگی ها در فیلم ما بسیار میبینیم. تماشاگر میداند که با فیلم عادی روبرو نیست و هر ان ممکن است یک صحنه طبیعی به یک سکانس پیچیده و خاص تبدیل شود.

10- شمال از شمال غربی درپنجاه سالگی همچنان درخشان و دیدنی است. دیدن این شاهکار را به همه توصیه میکنم.