نقد فیلم «دختر دانمارکی»/ دو نقش‌آفرینی خارق العاده

بسیار این جمله را شنیده‌ایم که برخی از مردم در بیشتر مواقع زندگی‌اشان احساس می‌کنند که در درون یک کالبد دیگری زندگی می‌کنند. این به واقع تعریف حسب و حال آن دسته از افرادی در جوامع کنونی ما است که با صفت تراجنسیتی خطاب می‌شوند. اینار وگنر هنرمندی بود که در دهه‌ی 1920 میلادی در کپنهاگن دانمارک گرفتار چنین احساسی شد. یعنی به واقع در زمانی که این چنین احساسی کاملاً برای جوامع اروپایی بیگانه و دافعه برانگیز بود. همچنین اینکه عمل جراحی نیز برای چنین تغییری بسیار مخاطره‌آمیز و جدید قلمداد می‌شد. اما شاید تنها شانسی که اینار در آن وضعیت آورد همراهی صمیمانه‌ی همسرش؛ گردا بود که او را در ادامه‌ی این مسیر خطیر تنها نگذاشت.

در هر صورت فیلم جدید تام هوپر؛ دختر دانمارکی قصد داشته که تا روایت‌گر توامان دگردیسی جسمی و ذهنی اینار وگنر به لیلی البه بشاد. اما بیشتر از آن درامی است درباره‌ی رابطه‌ی عاشقانه‌ی دو انسان خارق‌العاده که به شدت مراقب همدیگر هستند. جای هیچگونه تعجبی نیست که ادی ردماین توانسته است مختصات رفتاری شخصیت غریبی همچون اینار وگنر را کاملاً باور پذیر بازی کند. او بازیگری است که که در چند سال اخیر بهترین گزینه برای بازی کردن در نقش‌های پیچیده بوده است. همچنان که سال گذشته برای بازی در نقش استیون هاوکینگ؛ فیزیکدان مشهور بریتانیایی اسکار نقش اول مرد را در مقابل کسانی چون استیو کارل، مایکل کیتون و بندیکت کامبربچ ربود.

به واقع مهمترین دستاورد هوپر در این فیلم توانایی او در مچ کردن دو بازیگر اصلی خود با همدیگر است. ادی ردماین در نقش لیلی البه‌ی شگفت انگیز و آلیسیا لیکاندر در نقش گردا همسر وفادار او. لیکاندر نیز البته همپای ردماین در دختر دانمارکی درخشیده است. از او قبل‌تر آنا کارنینا و اکس ماشینا را دیده‌ایم. گردا نیز همپای شوهرش در دختر دانمارکی و صد البته در زندگی واقعی نقاش است. او زمانی که متوجه مشکل جنسیتی اینار می‌شود سعی می‌کند که همچنان مطیع عشق او باشد. هر چند که جز این نیز کاری نمی‌تواند انجام دهد. به واقع کلید بازی شخصیت گردا نیز همین است. اینکه چون عاشق همسرش است باید با وضعیت پیچیده‌ی کنونی او نیز کنار بیاید.

فیلمنامه‌ی لوسیندا کاکسون به واقع اقتباسی است از رمانی به همین نام از دیوید اوبرشاف که با توجه به زندگی واقعی اینار و گردا نگاشته است. این شاید دلیلی هم باشد بر واقعیت پذیر بودن هر چه بیشتر فیلمی که تام هوپر ساخته است. فیلم اثری صادقانه است که بدون قضاوت در باب چند و چون عمل اینار وگنر سعی داشته است که تا در نهایت رابطه‌ی پیچیده‌ی یک زوج خارق العاده را روایت کند. زنی که به یکباره و پس از چندین سال زندگی مشترک با همسر نقاشش متوجه می‌شود که او در واقع یک تراجنسیتی است و ترجیح می‌دهد که دیگر از قالب مردانگی خود بیرون بیاید و لباس زنانه بپوشد. این در واقع تنش اصلی فیلم تام هوپر است که به اشتباه در رسانه‌های جهان صرفاً به عنوان یک فیلم بیوگرافیکال خوانده شده است. هر چند که باید اذعان کرد فیلم جدید هوپر از لحاظ کارگردانی هرگز نمی‌تواند موفقیت‌های پیشین او در بینوایان و سخنرانی پادشاه را تکرار کند.

در هر صورت به نظر من فیلم دختر دانمارکی نه فیلم تام هوپر که اوج هنرنمایی ادی ردماین و آلیسیا لیکاندر است. این دو به زعم من بهترین بازیگران سال هستند.