همه چیز درباره ایو؛ شیطان یک زن است

ایو هرینگتون یکی از طرفداران مارگو چنینگ (Margo Channing) بازیگر و ستاره ­ی تئاتر برادوی نیویورک است. او توسط کارن ریچاردز (Karen Richards) همسر لوید ریچاردز، نمایشنامه نویس معروف، به مارگو معرفی می­شود. مارگو از سادگی و معصومیت ایو خوشش می ­آید و او را مورد حمایت خودش قرار می­دهد. کم­کم ایو به عنصر ثابت زندگی مارگو تبدیل می­شود تا جایی که بعد از حامله شدن بازیگر جایگزین مارگو در تئاتر، ایو جای او را می­گیرد. روزی به دلیل دیر آمدن مارگو، ایو به جای او بازی و چشمها را خیره می­کند. ایو یک شبه ره صدساله را طی می­کند، حال او همه را در اختیار خود دارد تهیه­ کننده، کارگردان، نمایشنامه­ نویس و حتی منتقد تئاتر. این داستان درباره­ی ایو است، دختری که از هیچ به همه چیز رسید.

مسلما یکی از نقاط قوت اصلی فیلم، داستان آن است. داستان که توسط سه نفر و به صورت متناوب روایت می­شود. اول کارن ریچاردز کسی که ایو را وارد داستان می­کند، کارن دوست صمیمی مارگو چانینگ و زنی خوش­ قلب است. دوم مارگو که ایو را زیر بال و پر خود می­گیرد و او را پرورش می­دهد، مارگو زن مغرور و پا به سن گذاشته­ ای است که هیچکدام از اینها را کتمان نمی­کند، او همینطور که بر روی صحنه تئاتر همه را مجذوب خود می­کند، در زندگی نیز، تا قبل از حضور ایو، این کار را به خوبی انجام می­دهد و سوم مهمترین شخصیت مذکر داستان ادیسون دووایت (Addison Dewitt) با بازی زیبای جورج ساندرز (George Sanders). آقای دووایت منتقد تئاتر است ، او به قول خودش هیچ زحمتی برای تئاتر نمی­کشد، اما از آن امرار معاش می­کند. ادیسون کسی است که ایو را به قله­ ی شهرت و افتخار می­رساند. شاید تنها اسکار زندگی جورج ساندرز برای صحنه ­ایست که وقتی ایو به او می­خندد با سیلی به صورتش می زند و می­گوید: «هیچ وقت به من نخند» و در یک سخنرانی 5 دقیقه ­ای ایو را نابود می­کند.

شاید برای به وجود آمدن یک شاهکار سینمایی یک نابغه کافی باشد، اما وقتی تعداد نابغه ­ها به 3 برسد، موفقیت بسیار نزدیک خواهد بود. وقتی داریل اف. زانوک (Darryl F. Zanuck)، جوزف ال. منکیه­ویچ (Joseph L. Mankiewicz) و بت دیویس (Bette Davis) در نهایت قدرت و شکوفایی در کنار هم قرار می­گیرند، شاهکاری به نام «همه چیز درباره ایو» خلق می­شود.

داریل اف. زانوک تهیه ­کننده­ ای که به بی­رحمی معروف بود. زانوک را نمی­توان به عنوان تهیه­ کننده اسم برد­، بلکه او خالق آثار خود بود. زانوک آن تهیه کننده­ ی دیکتاتوری بود که به کارگردان کمترین اجازه دخالت را می­داد و از بازیگران همچون برده استفاده می­کرد. او یکی از سلاطین دوران طلایی هالیوود و سلطه­ ی استودیوها است. او خالق آثاری مانند خوشه ­های خشم (The Grapes Of Wrath, 1940)، دره من چه سرسبز بود (How Green Was My Valley, 1941) و برفهای کلیمانجارو (The Snows Of Kilimanjaro, 1952 ) است.

جوزف ال. منکیه­ویچ با نوشتن فیلمنامه­ ی «همه چیز در مورد ایو» با اقتباس از روی داستان کوتاه خانم ماری اور (Mary Orr) توانست به عنوان نویسنده و کارگردان سلطه­ ی زانوک را بر فیلم کم کند. بدون وجود منکیه­ویچ مسلما سینما چیزی کم داشت. شاید بتوان این فیلم را بهترین اثر او به عنوان کارگردان دانست، اما شاهکارهای دیگری هم در کارنامه او وجود دارند، فیلمهایی مانند ژولیوس سزار (Julius Caesar, 1953 )، کنتس پابرهنه (The Barefoot Contessa, 1954)، ناگهان، تابستان گذشته (Suddenly, Last Summer, 1959) و بازرس (Sleuth, 1972). یکی از عجیب­ترین و بزرگترین فیلم­های ساخته شده در هالیوود را منکیه­ویچ کارگردانی کرد، فیلم کلئوپاترا (Cleopatra, 1963) ، پرخرج­ترین فیلم تاریخ سینما تا آن زمان، فیلمی که استودیوی تهیه ­کننده ­ی آن، فاکس قرن بیستم، را به خاک سیاه نشاند. هنوز هم از کلئوپاترا به عنوان بزرگترین شکست تاریخ سینما یاد می­کنند.

شاید بیشتر از دیگران «همه چیز در مورد ایو» فیلم بت دیویس است. دیویس 42ساله که سال­های جوانی را پشت سر گذاشته و به قول معروف الکش را آویخته بود، دوباره با این فیلم به اوج بازمی­گردد. او نه تنها به روزهای خوبش بازمی­گردد، بلکه پرده را به آتش می­کشد. صحنه­ای در فیلم وجود ندارد که او در آن بازی کند و شما بتوانید چشم از او بردارید. قطعا من (و هیچکس دیگر) تمام فیلم­های تاریخ سینما را ندیده­ام، اما بدون هیچ تردیدی بازی بت دیویس در این فیلم را یکی از بزرگترین نقش ­آفرینی ­های تاریخ سینما می­دانم.

منتقدان بازی بت دیویس میانسال را با بازی گلوریا سوانسون (Gloria Swanson) در فیلم سانست بولوار (Sunset Blvd, 1950) که همان سال اکران شده بود، مقایسه می­کردند، هرچند که اسکار بهترین بازیگر به هیچکدام نرسید. شاید دلیل اسکار نگرفتن بت دیویس این بود که آن بکستر (Ann Baxter) بازیگر نقش «ایو هرینگتون» هم کاندید دریافت اسکار بهترین بازیگر زن شده بود و زمانی که دو هنرپیشه از یک فیلم برای یک جایزه کاندید می­شوند، رای اعضای آکادمی بین آن دو نفر تقسیم می­شود. البته دوستان اروپایی به سادگی آمریکایی­ها از نقش آفرینی دیویس نگذشتند و جشنواره کن جایزه بهترین بازیگر زن را به او تقدیم کرد.

«همه چیز درباره ایو» با شاهکارهایی همچون سانست بولوار ، ساخته­ی بیلی وایلدر کبیر (Billy Wilder)، هاروی (Harvey, 1950) هنری کاستر (Henry koster)، جنگل آسفالت (The Asphalt Jungle, 1950) جان هیوستون (John Huston) و مرد سوم (The Third Man, 1950) کارول رید (Carol Reed) وارد مراسم اسکار شد. این فیلم توانست شش اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین نقش دوم مرد، بهترین طراحی صحنه فیلم سیاه و سفید و بهترین صدا را کسب کند و هشت اسکار بازیگر نقش اول زن هم برای بت دیویس و هم آن بکستر، بازیگر دوم زن، فیلمبرداری سیاه و سفید، کارگردانی هنری سیاه و سفید، تدوین و موسیقی را از دست داد.

پانوشت 1: مرلین مونرو

پانوشت 2: در سال 1983 بت دیویس 75 ساله به دلیل بیماری از سریال Hotel کناره­گیری می­کند و جای خود را به بازیگر جایگزینش آن باکستر می­دهد.

پانوشت 3 : به انتخاب انیستیتو فیلم آمریکا (AFI) «همه چیز درباره ایو» در سال 1998 به عنوان 16امین فیلم برتر تاریخ آمریکا برگزیده شد و همچنین بر اساس نظر مردم در سایت IMDB این فیلم عنوان 91امین فیلم تاریخ سینما را کسب کرده است.

پانوشت4: به طراحی لباس در فیلم دقت کنید، دلیل گرفتن اسکار لباس­های پر زرق و برق و باشکوه نیست. برای مثال هیچوقت برای لباس شب زنانه جیب گذاشته نمی­شود، در بهترین سکانس بازی بت دیویس در مهمانی تولد، جیب­های لباس او تاثیر بازی او را چند برابر کرده­اند. همین نکات کوچک فیلم­های بزرگ، را بزرگ می­کنند.