نگاهی به برترین شخصیت های مرد تلویزیونی سریال های ماه محرم

منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران:

شاید کمتر کسی بداند که اولین جرقه‌ها برای ساخت سریال محرمی قبل از ساخت «حیدر خوش‌مرام» زده شده. اولین سریال محرمی در سال ۷۸ ساخته شد. سریالی به نام «انتظار سرخ» با بازی «جهانگیر الماسی» و «سیدجواد هاشمی». اما این سریال با استقبال قابل‌توجهی مواجه نشد. شاید برای همین بود که تا سال ۸۰ هیچ سریال محرمی دیگری ساخته نشد. اما اتفاق خوب دقیقا در سال ۸۰ و زمانی افتاد که ماه محرم با نوروز مقارن شده بود و این‌بار «حسن فتحی» دست به کار ساخت سریالی برای محرم و نوروز شد. سریالی که باعث شد نقش اولش برای همیشه در تاریخ سریال‌سازی مناسبتی ما بماند. اما حیدر داستان فتحی تنها کاراکتری نبود که ماندگار شد. اگر کمی تمرکز کنید حتما «شوذب» را هم به خاطر می‌آورید. اما اگر کمی بیشتر فکر کنید می‌بینید کاراکترهای بیشتری در خاطره‌تان مانده‌اند. شخصیت‌هایی که هر کدام به نوعی در حافظه‌ها ماندند. با منظوم همراه باشید تا در دو پرونده ماندگارترین شخصیت های مرد و زن سریال های ماه محرم را با هم مرور کنیم. بعد از خواندن این مطلب می توانید در بخش نظرات نظر خود را درباره ماندگارترین شخصیت های محرمی سریال های تلویزیون با ما در میان بگذارید.

حیدر خوش مرام/ حسین یاری (شب دهم)

داستان در زمان اوایل حکومت رضاخان است فردی به نام حیدر خوش‌مرام (حسین یاری) که از اشرار و لات‌های تهران قدیم است خواهان ازدواج با دختری از تبار قاجار می‌شود و آن دختر شرط ازدواج با حیدر را اجرای تعزیه در ده شب ماه محرم قید می‌کند. قصه سریال فتحی آنقدر درست شخصیت پردازی شده بود و حسین یاری آنقدر خوب این نقش را بازی کرد که وقتی حرف از شخصیت ماندگار سریال های محرم به میان می‌آید اولین شخصیتی که به ذهنمان خطور می کند شخصیت حیدر است. حیدر یک قهرمان واقعی بود که با پرداخت و بازی درست ماندگار شد. 

مختار/ فریبرز عرب نیا (مختارنامه)

جمشید هاشم‌پور گزینه اول میرباقری برای نقش اول سریالش بود که از زمان بازی در نقش ابوعون مسافر ری چشمش را گرفته بود اما زمان طولانی سریال، دیالوگ‌های طولانی و موارد دیگر باعث شد تا هاشم‌پور نیاید و عرب‌نیا با زدن یک دهه قید بازیگری در سینما، تمام وقت مختار سریال میرباقری شود. عرب‌نیا توانست در برابر بازیگران کارکشته مقابلش مثل اصلانی و کیانیان و رشیدی بازی‌های خوبی نشان دهد و خودش را ماندگار کند.

ژوبین/ پوریا پورسرخ(وفا)

وفا تم داستانی‌اش بیشتر جاسوسی پلیسی بود تا یک سریال محرمی، اما هم در ماه محرم روی آنتن رفت و هم در قسمت های انتهایی اشاره هایی به ماه مرحم داشت. داستان اصلی در کشور لبنان شکل گرفته بود و درباره عشق ژوبین (یک جاسوس فراری) به دختری لبنانی به نام وفا بود. عشقی که باعث مسلمان شدن ژوبین یهودی می‌شود و با عشق دختر موردعلاقه‌اش کشته می‌شود. شخصیت ژوبین با بازی “پوریا پورسرخ” نقش بسیار تأثیرگذاری بود که به تدریج تحولی هم در آن شکل می گرفت. شخصیت ژوبین هم کمی مرموز بود، هم عاشق و هم شجاع. پوریا پورسرخ به عنوان یک چهره تازه بهترین بازی اش را برای این نقش ارائه داد. بطوریکه هم ژوبین ماندگار شد و هم خودش را به عنوان یک بازیگر موفق به سینما و تلویزیون معرفی کرد.

دنیل/ پارسا پیروزفر (سفر سبز)

یک سال بعد از «حیدر خوش‌مرام» در شب دهم، محرم سال 1381 مجموعه تلویزیونی «سفر سبز» به کارگردانی «محمدحسین لطیفی» و نویسندگی «حسین پاکدل» روی آنتن شبکه ۳ رفت. برگ برنده سریال، بازیگران آن و داستان بدیعش بود. سریال، داستان «دنیل وسپرگ» جوانی خوش‌پوش با ظاهری آراسته است که در ایران متولد شده، ولی از همان کودکی به آلمان منتقل و تحت سرپرستی خانواده‌ای آلمانی قرار می‌گیرد. او بعد از دیدن خوابی مشکوک تصمیم می‌گیرد به ایران بیاید و خانواده واقعی‌اش را پیدا کند. در طول مسیر پیدا کردن مادرش با ماجراهای فرعی زیادی روبه‌رو می‌شود تا اینکه نهایتا گذشته دنیل کشف می‌شود و معلوم می‌شود او فرزند زن و شوهری دانشجو و مبارز در زمان انقلاب بوده که توسط کسی به ساواک معرفی می‌شود و فرزندشان(که همان دنیل است) هم به آلمانی‌ها فروخته می‌شود. این سریال هم مخاطبان زیادی داشت ولی درجه کیفی‌اش از شب دهم بسیار پایین‌تر بود. اما بازی «پارسا پیروزفر» در نقش دنیل برای همیشه در یادها ماندگار شد. پیروزفر به خاطر نزدیکی چهره‌اش به آلمانی‌ها هم گزینه خوبی برای ایفای نقش بود و هم توانست با هنر خوبش نقش این جوان را به زیبایی ایفا کند.

ابن زیاد/ فرهاد اصلانی(مختارنامه)

اگر مخاطب پروپاقرص سینما و تلویزیون باشید، حتما متوجه شده اید که کمتر بازیگری وجود دارد که همه بازیهایش درخشان و خوب بوده باشد. یکی از معدود چهره هایی که این اتفاق برای او افتاده و نشان از تخصص و توان بالای بازیگری وی است فرهاد اصلانی است. برای اصلانی فرقی نمی کند سریال بازی کند یا تئاتر و فیلم سینمایی. اغلب نقش هایش بسیار باورپذیر و درخشان از آب درآمده است. او در مختارنامه هم درخشان بود و آنقدر درجه یک کوچکترین جزئیات و رفتارهای شخصیت پلیدی چون ابن زیاد را بازی کرد که این شخصیت را به عنوان یک ضدقهرمان در تاریخ تلویزیون ماندگار کرده است.

نادر/ علی مصفا(پریدخت)

علی مصفا یکی از بازیگرانی است که به سبب خصوصیات خاصش و میزان کم فعالیت هایش آنچنان در دنیای بازیگری به حق خود نرسیده است. او که اساسا کمتر در سریالی تلویزیونی حاضر می شود، در «پریدخت» سامان مقدم یکی از به یاد ماندنی ترین نقش کارنامه کاری خود را ایفا کرده است. وی در این سریال با همسرش لیلا حاتمی نیز همبازی بود و این دو توانستند در کنار کامبیز دیرباز مثلث عشقی بسیار جذابی را ایجاد کنند که باعث دیده شدن بسیار زیاد سریال شد.

شوذب/ امین تارخ(معصومیت از دست رفته)

معصومیت از دست رفته» به کارگردانی «داوود میرباقری» داستانی انتزاعی داشت که مربوط به عاشورای سال 61 هجری قمری می‌شد. داستان درباره شوذب، خزانه‌دار کوفه است. همسرش ماریای نصرانی به خاطر عشق به او، مسلمان می‌شود و عاشق حسین(ع) و با شوذب ازدواج می‌کند. اما شوذب به خاطر عشق به دختری یهودی به نام حمیرا از اسلام فرار می‌کند و در آخر در آتش از دنیا می‌رود. در واقع کشمکش بین عقل و عشق و اعتقادات، محور داستانی می‌شود که 20 سال بعد به جنون شوذب می‌انجامد. میرباقری پیشتر هم ثابت کرده بود می‌داند چطور سریال بسازد که مخاطب را راضی کند. این سریال هم بسیار مورد توجه قرار گرفت. اما از همه گذشته بازی‌های خوب و ماندگار بازیگران اصلی کار، آنها را برای همیشه در تاریخ تلویزیون ماندگار کرد. مهم ترین این بازیگران هم امین تارخ بود که با بازی قدرتمند خود وزن بسیار زیادی به سریال داده بود.

تارخ آنقدر نقش شوذب را واقعی بازی کرده بود که هرکس نمی‌دانست فکر می‌کرد، تارخ همان شوذب است!

حاج رضا/ امین تارخ(سفر سبز)

ˈسفر سبزˈ داستان سفر پرفراز ونشیب جوانی ایرانی الاصل به نام ˈدنیل وسبرگˈ از آلمان به سرزمین مادری برای یافتن مادر واقعی خویش است. 
قصه ای کاملا تکراری و کلیشه ای که فقط رویه ظاهری آن با نمونه های پیشین شباهت داشته و مفاهیم مذهبی رنگ وبوی دیگری به این ملودرام ایرانی داده است. اما نقطه قوت این سریال و چیزی که باعث شد این سریال ماندگار شود قصه پردازی درست و بازیهای درخشان بود.

برای نمونه می توان از بازی امین تارخ به عنوان یکی از بهترین نقش آفرینی های وی یاد کرد که شخصیت حاج رضا را درونی کرده و با آن یکی شده است. 
انتخاب شیوه بیانی متفاوت توسط وی نیز در کیفیت والای بازی او سهم به سزایی داشته و آرامش درونی وی را کاملا به نمایش می گذارد. 

تارخ به تیپ آشنای بازاری مومن و معتقد، عمق بیشتری بخشیده و حاج رضا را به یکی از محبوب ترین شخصیت های ˈسفر سبزˈ تبدیل کرده است. 
باورپذیری غریبی در این نقش موج می زند که به عمق روح مخاطب نفوذ کرده و او را تحت تاثیر قرار می دهد. 
مواجهه وی با ˈفتاحˈ - شاگرد قدیمی اش - در تکیه واقع در حیاط منزلش در کنار دوستی قدیمی و ریشه دارش با ˈسرکیسˈ، زوایای دیگری از این شخصیت چندوجهی را به مخاطب نشان داده است. 

عمرسعد/ مهدی فخیم زاده (مختارنامه)

مهدی فخیم زاده خود یکی از اساتید ساخت آثار تاریخی در سینما و تلویزیون است و به خاطر همین تجربه بالا داوود میرباقری یکی از سخت ترین کارکترهای سریالش را به او واگذار کرد. عمر سعد یکی از ماندگارترین نقش آفرینی های فخیم زاده به شمار می رود.

فخیم‌زاده کارگردانی است با کارنامه‌ای رنگارنگ و بازیگری با کارنامه‌ای خاص! کارنامه او به عنوان یک کارگردان طیف متنوعی از آثار سینمایی و تلویزیونی را در برمی‌گیرد؛ از آثار کمدی و پلیسی گرفته تا مجموعه‌های تاریخی. البته او مدتهاست که در مقام بازیگر فقط در آثاری که خود کارگردانی کرده ظاهر می‌شود به جز یک نمونه استثنا یعنی «مختارنامه». فخیم‌زاده بعد از مدتها که فقط در آثار خودش بازی می‌کرد، پذیرفت که در مختارنامه نقش عمر سعد را بازی ‌کند؛ نقشی که فخیم‌زاده در مجموعه «تنهاترین سردار» آن را نوشته و کارگردانی کرده بود.

مهدی فخیم زاده درباره ایفای نقش در آثار خود و کارگردانان دیگر می گوید: «بازیگری برای من همیشه در کنار کارگردانی جدی بوده و در تمام این سال‌ها هر وقت تشخیص داده‌ام در اثری که می‌سازم، نقشی برای من مناسب است آن را بازی کرده‌ام و هر جایی هم جایی برای بازی من نبوده این کار را نکرده‌ام. مثلا در «خواستگاری» و «همسر» این امکان برایم وجود داشت که بازی در یکی از نقش‌ها را برعهده بگیریم اما هیچ نقشی را برای خودم مناسب نمی‌دیدم بنابراین در این دو اثر فقط کارگردانی کرده‌ام. البته در برخی موارد شرایطی دست به دست هم می‌دهد تا خودم بازی در نقشی را برعهده بگیرم. مثلا من قصد نداشتم نقش اصغر کپک را خودم بازی کنم، به همین دلیل از هنرمندان زیادی مانند اکبر زنجان پور، رضا ژیان، حسن فتحی و حتی بهزاد فراهانی دعوت کردم تا این نقش را برعهده بگیرند اما نشد تا اینکه به جایی رسیدم که ترجیح دادم خودم آن را بازی کنم. نقش شمر در سریال تنهاترین سردار را خودم بازی کردم چون هیچ بازیگری حاضر نشد در این نقش بازی کند. اما مدتها بود عهد کرده بودم در فیلم‌ها و سریال‌هایی که خودم کارگردان نیستم بازی نکنم. چون احساس می‌کردم حضور من به عنوان بازیگری که کارگردانی هم می‌داند سر صحنه مشکل ساز می‌شود. بنابراین برای پذیرفتن نقش عمر سعد در مختارنامه من یک عهد 17 ساله را شکستم و بازی در این نقش را بعد از گفت‌وگوی مفصل با داوود میرباقری پذیرفتم. در واقع این اولین مجموعه تاریخی و مذهبی است که من در آن فقط به عنوان بازیگر حضور دارم.»

جابر بن حیان/ مرحوم حسن جوهرچی (جابر بن حیان)

سریال تاریخی «جابربن حیان»، به کارگردانی جواد افشار از جمعه بیست‌و‌هشتم آبان به روی آنتن شبکه آی‌فیلم فارسی می‌رود.

این سریال محصول سال ۱۳۸۵ است و جواد افشار کارگردانی آن را بر عهده داشته است.

این سریال به بخشی از زندگینامه «جابر بن حیان» شاگرد ایرانی و برجسته امام جعفر صادق (ع) می‌پردازد که از خراسان به سمت مدینه حرکت می‌کند تا به نزد امام برود ولی در مسیر راه رویدادهایی برای وی رخ می‌دهد. داستان این فیلم با شروع خلافت عباسیان و به قدرت رسیدن منصور دوانیقی و دور تازه‌ای از سرکوب و خفقان علیه علویان آغاز می‌شود. در این شرایط با تدبیر امام جعفر صادق (ع)، نهضت علمی شیعیان به صورت پنهانی به فعالیت خود ادامه می‌دهد و شاگردان آن حضرت در شهرهای مختلف به نشر علم و حقایق اسلام و سنت پیامبر می‌پردازند. جابربن حیان در بین این شاگردان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با اینکه سریال به پای آثار ماندگار ماه محرم نمی رسد، ولی بازی خوب و باورپذیر مرحوم جوهرچی در این نقش بسیار دیدنی از آب در آمده بود و سبب شد که همیشه در خاطره ها بماند.

... و دیگران

شاید شما هم با خواندن این پرونده اسامی دیگری از بهترین و ماندگارترین شخصیت های سریال های ماه محرم به ذهنتان خطور کند. شخصیت یاور با بازی درخشان پرویز فلاحی پور که رفیق جانی و یار غار حیدر خوش مرام در «شب دهم بود، از آن جمله است. علاوه بر آن بازی محمود پاک نیت در همین سریال در نقش مامور دولت، بازی درخشان مصطفی طاری در سریال «سفر سبز» در نقش غلام شمدی، بازی محمد فیلی در نقش شمر که رذل و پلید بودن این شخصیت را به بهترین نحو به نمایش گذاشت، بازی رضا کیانیان در مختارنامه در نقش عبدالله بن زبیر با آن گریم و فیزیک خاصش همگی از بهترین و به یاد ماندنی ترین نقش آفرینی های سریال های تلویزیون در ایام ماه محرم  هستند.

آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.