قسمت دوم/ وقتی کمدین های محبوب ایرانی با نقش های جدی شگفت زده مان می کنند!

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، این روزها فیلم «چراغ های ناتمام» به کارگردانی مصطفی سلطانی با بازی مجید صالحی روی پرده است. صالحی در این فیلم نقش کاملا متفاوتی را ایفا می کند. چند سالی است که کارگردانان مطرح با سپردن نقش های اصلی  و متفاوت آثار خود به بازیگران معروف کمدی، کلیشه ها را شکسته اند. به همین بهانه در ادامه پرونده قبل نگاهی داریم به کمدین هایی که نقش های جدی ایفا کرده اند و موفقیتشان در این نقش ها را بررسی کرده ایم. شما هم نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

سعید آقاخانی

(خداحافظی طولانی- کامیون)

از کی کمدین شد؟ 

آقاخانی از همان بروبچه هایی بود که سال 74 با مهران مدیری و ساعت خوش بازی اش را شروع کرد و در نقش سعید بین مردم شناخته شد. از آن به بعد نزدیک به 20 سال کمدین باقی ماند. او در طول این سال ها هم نقش به یاد ماندنی بازی کرد، هم سریال های خوبی ساخت و هم فیلمنامه های درخشان کمدی برای سایر کارگردانان نوشت.

محبوب ترین نقش های کمدی: سعید (ساعت خوش)، خیری(چاردیواری)، منصور (متهم گریخت)

اولین نقش جدی: 

سعید آقاخانی سال ۹۳ را سال شانس خود می‌داند. او در این سال در دو فیلم شاخص«خداحافظی طولانی» به کارگردانی فرزاد موتمن، و «من دیه‌گو مارادونا نیستم» به کارگردانی بهرام توکلی بازی کرد. وقتی فرزاد موتمن از او دعوت کرد تا در فیلم خداحافظی طولانی، یک نقش جدی و تلخ را بازی کند، هیچ کس فکرش را هم نمی کرد یک روز او را در چنین قالبی ببیند.

این دو فیلم از مهمترین فیلم‌های سال سینمای ایران بودند که «خداحافظی طولانی» با کاندیداتوری در هفت بخش و برنده شدن دو سیمرغ بلورین و «من دیه‌گو مارادونا هستم» با کاندیداتوری در ده بخش و بردن یک سیمرغ بلورین، توفیق جشنواره‌ای هم یافتند.

نکته جالب درباره آقاخانی این است که اولین بار خودش با کارگردانی «لامپ صد» و پرداختن به یک معضل اجتماعی به سمت کار جدی رفت.

بهترین نقش جدی: یحیی (خداحافظی طولانی)، راننده کامیون (کامیون)
موفقیت در نقش جدی: 

با همان اولین نقش جدی، سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد نصیبش شد و برای «کامیون» هم نامزد دریافت این جایزه شد و کامبوزیا پرتویی جایزه خودش را به آقاخانی تقدیم کرد. این فیلم ها از مهمترین فیلم‌های سینمای ایران بودند که «خداحافظی طولانی» با کاندیداتوری در هفت بخش و برنده شدن دو سیمرغ بلورین و «من دیه‌گو مارادونا هستم» با کاندیداتوری در ده بخش و بردن یک سیمرغ بلورین، توفیق جشنواره‌ای هم یافتند. البته «کامیون» هنوز اکران نشده است.

محسن تنابنده

(سنگ اول، استشهادی برای خدا، ندارها، هفت دقیقه تا پاییز، لامپ صد، فراری)

از کی کمدین شد؟

وقتی در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان نقش اصلی مجموعه «مأمور بدرقه» برای اولین بار به تلویزیون آمد، برای اکثر مخاطبین چهره‌ای غریب بود. اما بازی روان و پخته‌ای را از خود ارائه داد و این شاید نوید ظهور یک بازیگر توانمند را می‌داد. همین اتفاق هم افتاد و همان بازیگر ناآشنا یک سال بعد یعنی سال ۱۳۸۸ سیمرغ گرفت. تنابنده دست‌بردار نبود و دوست داشت بیشتر از این طعم شهرت را بچشد. سال بعدی با یک سورپرایز بزرگ، این بار به تلویزیون آمد؛ «پایتخت». محسن تنابنده هر چه در چنته داشت برای این مجموعه پرطرفدار رو کرد. او به‌عنوان خالق ایده اولیه، نویسنده، بازیگر و بازیگردان در آن مجموعه حضور داشت. مجموعه‌ای که تاکنون ۵ سری از آن ساخته شده و معمولاً در ایام نوروز یا رمضان مهمان‌خانه‌های مردم بوده است.

با اینکه تنابنده سال ها در تئاتر و سینما در زمینه بازیگری و نویسندگی فعال بود، اما هیچ وقت نتوانست و نخواهد توانست درخشش و محبوبیتی که با نقی معمولی بدست آورد را تکرار کند. او با «پایتخت» و نقش نقی جوری به محبوبیت رسید و کمدین شناخته شد که حالا حالا باید نقش جدی بازی کند تا تعادل برقرار شود.

محبوب ترین نقش های کمدی: نقی (سری مجموعه پایتخت)، کارکتر ابی (شاهگوش)، کریم (سن پترزبورگ)

اولین نقش جدی:

تنابنده قبل از «سن پترزبورگ» فیلمنامه های کمدی می نوشت و فیلمنامه سریالهای مهم طنز را برای تلویزیون به نگارش در اورده است. اما وقتی نوبت به بازیگری می رسید، نقش جدی بازی میکرد. اولین نقش جدی محسن تنابنده به فیلم «استشهادی برای خدا» بر می گردد، اما اولین نقش جدی که از او به خوبی دیده شد به فیلم «هفت دقیقه تا پاییز» بر می گردد.

بهترین نقش جدی:تمام کارکترهای جدی که تنابنده ایفا کرده تحسین مردم و منتقدان را برانگیخته اند و اغلب برنده جایزه شده اند. 

موفقیت در نقش جدی:

تنابنده موفق ترین بازیگر این لیست است. او برای تمام نقش های خوب و مهمش در سینما یا برنده سیمرغ بلورین شده و یا حداقل کاندید دریافت جایزه. اولین بار در سال 86 برای فیلم «استشهادی برای خدا»، دومین بار در سال 88 برای «سنگ اول» و «هفت دقیقه تا پاییز» و سال 95 هم برای «فراری» برنده سیمرغ بلورین شده است. در سال 89 هم برای نقش عجیب و غریبش در «ندارها» برنده دیپلم افتخار شد.

احمد مهرانفر

(درباره الی، عاشقانه ای برای سرباز وظیفه رحمت، هیچ، اسب حیوان نجیبی است، ماجرای نیمروز، دربند)

از کی کمدین شد؟

احمد مهران‌فر بدون شک یکی از تکنیکی‌ترین بازیگران ایرانی است. بارها او را با لهجه‌ها و تیپ‌هایی مختلف در آثار سینمایی و تلویزیونی دیده‌ایم. او این انعطاف‌پذیری را مدیون پرورش تئاتری خود است. مهران‌فر سال‌ها در صحنه‌های تئاتر زحمت‌کشید تا به‌تدریج با نقش‌های کوتاه و فرعی در عرصه تصویر پیشرفت کند. این زحمات بالاخره در سال 89 در سینما و در سال 90 با «پایتخت» به طرز درخشانی نتیجه داد و نقش ارسطو عاملتبدیل به یکی از شخصیت‌های محبوب سریالی شد و تا مدت‌ها تکیه‌کلام‌هایش بر سر زبان‌ها بود و هنوز هم هست.

محبوب ترین نقش های کمدی:ارسطو عامل (سری مجموعه پایتخت)، سرباز خنجری(شاهگوش)

اولین نقش جدی:شاید کسانی که آثار سینما و تلویزیون ایران را دنبال می کنند، فکر کنند که اولین نقش آفرینی مهران فر به فیلم «آتش بس» تهمینه میلانی بر می گردد، در حالی که او کار تصویری‌اش را در سال 80 با «نان و عشق و موتور هزار» ابوالحسن داوودی شروع کرد. اما به طور حتم اولین نقش جدی که از مهران فر دیده شد، نقشش در فیلم سینمایی «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی بود. بعد از آن نقش های جدی کوتاهی ایفا کرد تا اینکه در فیلم محمدحسین مهدویان و در حالی که همه او را با شکل و شمایل ارسطو می شناختند، در نقش یک مامور اطلاعاتی کارکشته تحسین همگان را برانگیخت.

بهترین نقش جدی:مامور اطلاعاتی (ماجرای نیمروز)

موفقیت در نقش جدی:او برای تنها نقش اول جدی که در «ماجرای نیمروز» بازی کرد، تندیس جشن انجمن منتقدان  و همچنین تندیس جشن خانه سینما را گرفت. همچنین مهران فر برای فیلم «عاشقانه ای برای سرباز وظیفه رحمت» موفق به دریافت دیپلم افتخار شد.

علیرضا خمسه

(چشم شیطان، بیست، روز هشتم، یک مشت پر عقاب، میکائیل، مرد هزارچهره)

از کی کمدین شد؟ 

با برنامه «هشیار و بیدار» به عنوان یک کمدین به مردم معرفی شد و از آن به بعد به عنوان یکی از بازیکنان ثابت کارهای کمدی در دهه های 60 و 70 شناخته می شد. علیرضا خمسه و اکبر عبدی به همراه یکدیگر بازیگری کمدی در ایران را متحول کردند. با اینکه این روزها کم کارتر از گذشته شده اند، اما هنوز هم با نقش هایشان خنده را بر لب مخاطبان می آورند. باباپنجعلی سریال پایتخت یکی از بدوست داشتنی ترین و  ماندگارترین کارکترهای تاریخ تلویزیون است.

محبوب ترین نقش های کمدی: بابا پنجعلی(سری مجموعه پایتخت)، نصرت( مهمانان ویژه)

اولین نقش جدی: 

سال 72 در فیلم «چشم شیطان» حسن هدایت یک نقش بسیار جدی بازی کرد. در طول این سال ها خیلی کم به سمت آثار جدی رفته است، اما هر بار رفته به خوبی از پس آن برآمده است. علیرضا خمسه در سریال «مرد هزارچهره» مهران مدیری هم نقشی کاملا جدی و متفاوت ایفا کرده بود. او در این سریال نقش شخصی مشابه پدرخوانده را بازی کرد.

بهترین نقش جدی:کارگر تالار (بیست)، آقاخان(میکائیل)، قزاقه مندیان(مرد هزار چهره)
موفقیت در نقش جدی: برای نقش جدی اش در فیلم «چشم شیطان» نامزد دریافت سیمرغ شد و برای «بیست» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر را دشت کرد.

اکبر عبدی

(مادر، دلشدگان، پنجه در خاک، رسوایی)

از کی کمدین شد؟ ذاتا کمدین است. از سال 60 که با محله برو و بیا و مثل آباد به عرصه کمدی وارد شد تا همین حالا هیچ وقت خودش را غیر از این ندانسته.

محبوب ترین نقش کمدی: اغلب نقش های کمدی اکبر عبدی محبوبیت زیادی دارند

اولین نقش جدی: بازی اش در نقش یک عقب مانده ذهنی در فیلم «مادر» علی حاتمی، اولین حضور او در نقش های جدی بود.

بهترین نقش جدی: عقب مانده ذهنی(مادر)، حاج آقا (رسوایی)

موفقیت در نقش جدی: عبدی سال 68 برای فیلم مادر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را گرفت.

یوسف تیموری

( گوهر، آمین)

از کی کمدین شد؟ از اولین کارش یعنی «سیب خنده» به عنوان کمدین شناخته شد و بعد از آن تمام مدت در همین عرصه بازی کرد.

اولین نقش جدی: از جمله کمدین هایی است که اصولا نقش جدی بازی نمی کند و مثل حمید لولایی یا رضا شفیعی جم امضای کمدین بودنش را حفظ کرده. با این حال در فیلم تلویزیونی «گوهر» منوچهر هادی، نقشی جدی داشت که بسیار به چشم آمد.

موفقیت در نقش جدی: در اولین جشنواره جام جم، برای بازی در فیلم گوهر بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شناخته شد و برای تنها نقش جدی اش جایزه گرفت.

سیامک انصاری

(بی پولی، جرم، نسل سوخته)

از کی کمدین شد؟ انصاری از سال 81 و از وقتی نقش سپهر را برای مدیری در «پاورچین» بازی کرد به یک کمدین شناخته شده تبدیل شد.

اولین نقش جدی: قبل از «پاورچین» در نقش های جدی بازی می کرد، اما بعد از اینکه پایش به کارهای مدیری باز شد و مهر کمدین روی پیشانی اش خورد تا چند سال دور بازی در نقش های جدی را خط کشید. بی پولی اولین فیلمی بود که در آن نقش جدی بازی کرد که البته آن هم آن قدر که باید جدی نبود.

موفقیت در نقش جدی: با اینکه نقش ها را به اندازه کارهای کمدی خوب بازی می کرد، اما موفقیت خاصی نداشت.

زنده یاد عارف لرستانی

(ته خط، یه تکه زمین)

از کی کمدین شد؟ 

او هم مثل سروش صحت با «جنگ 77» مهران مدیری، بازی اش به عنوان کمدین به چشم آمد و از آن به بعد در بیشتر کارهای مدیری بازی کرد.

اولین نقش جدی: مثل مجید صالحی اولین بار در تله فیلم «ته خط» منوچهر هادی در نقش جدی یک پلیس بازی کرد. بعد از آن بود که مهدی کرم پور، از او خواست تا در «یک تکه زمین» هم جدی بازی کند.

موفقیت در نقش جدی: موفقیت خاصی نداشته.

دیگران

علاوه بر موارد ذکر شده، کمدین های دیگری هم هستند که هرچند کم اما در برخی از آثار سسینما و تلویزیون نقش جدی و متفاوت بازی کرده اند و اتفاقا موفق هم بوده اند. برای نمونه رامبد جوان در فیلم سینمایی «گناهکاران» به کارگردانی فرامرز قریبیان نقش یک مامور پلیس را ایفا می کرد. او برای این نقش سیمرغ بلورین جشنواره را از آن خود کرد.

یکی دیگر از موارد این لیست بهنام تشکر و هومن برق نورد هستند. این دو بازیگر که اغلب فعالیت های کمدی‌شان با یکدیگر بوده است، در هر و حوزه جدی و کمدی ایفای نقش کرده اند و در هر دو هم تا حدودی موفق بوده اند. برق نورد بعد از کمدی های مختلف تلویزیونی، سریال «شهرزاد» را داشته و تشکر هم فیلم «لاک قرمز» و «جشن دلتنگی» را. باید بببنیم این دو نفر می توانند در نقش های جدی به موفقیت خاصی برسند یا نه.

موارد ویژه

1- از موارد خاص این گزارش می توان به حضور کم بازیگران زن در این دسته بندی اشاره کرد. درست است که دست بازیگران کمدی خانم برای ایفای نقش های متفاوت بسته است، اما نمی توان تلاش های بهنوش بختیاری و شقایق دهقان را در این زمینه نادیده گرفت. بهنوش بختیاری در فیلم «من» کاملا کلیشه هایی که در آثار کمدی به دامشان افتاده بود را کنار گذاشت و شمایل جدیدی از خود ارائه کرد. او برای این فیلم نامزد درسافت سیمرغ بلورین هم شد.

2- این لیست یک مورد عجیب دارد. مهران غفوریان کمدین دوست داشتنی و مطرح که همه به واسطه فیزیک و شیرینی ذاتی شخصیتش از او به عنوان یکی از عجایب کمدی ایران یاد می کنند، در اولین تجربه ایفای نقش جدی خود در فیلم «ارادتمند نازنین بهاره تینا» عبدالرضا کاهانی بازی کرد، ولی از شانس بدش این فیلم توقیف شد و هنوز هم خبری از اکران آن نیست. کسانی که فیلم را دیده اند و سر صحنه بوده اند اذعان دارند که غفوریان در این مجموعه نقش بسیار متفاوتی را ایفا کرده و بیننده از تماشای او شگفت زده خواهد شد. اما باید دید که آیا می توانیم هنرنمایی این کمدین مطرح را در نقشی متفاوت در این فیلم بببینیم یا نه؟

 3- برخی از بازیگران کمدی با وجود سال ها فعالیت در حوزه کمدی، هنوز نقش جدی آنچنانی را بازی نکرده اند. حمید لولایی، رضا شفیعی جم، جواد رضویان، علی صادقی از مهم ترین بازیگران کمدی هستند که باید منتظر ایفای نقش جدی آنها باشیم.

آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.