خانه خراب‌کن

یک ملودرام نیمه‌موزیکال و مفرح که موضوعات مختلفی را با روایت اول شخص تعریف می‌کند. ایدۀ مرکزی فیلم که اعترافات یک زن و شوهر برای همدیگر در مدت قطع برق است از داستان کوتاه «موضوع موقت» نوشتۀ جومپا لاهیری اقتباس شده است، (کتاب «مترجم دردها»، ترجمۀ امیرمهدی حقیقت، نشر ماهی، 1380). هرچند که از جهتی می‌توان گفت که این اعتراف کردن‌ها، جزئی از فرهنگ مسیحیت کاتولیک است که فیلمساز به آن بخش از فرهنگ ایتالیایی نیز ارجاعاتی دارد.

بهانۀ فیلمساز برای قطع برق در ساعت مشخصی از شب، غیرمنطقی است و باورناپذیر. چرا ما باید بپذیریم که همسایه‌ها از شهرداری خواسته باشند که هر شب از ساعت 10 تا 12 برای صرفه‌جویی، برق این کوچه را قطع کنند؟ بهتر بود که نادر و برفا بعد از یک نوبت قطع برق پیش‌بینی نشده، به طور اختیاری این موضوع را در برنامۀ شبانۀ خود قرار دهند. جالب توجه اینکه گره‌افکنی و گره‌گشایی‌های فیلم نیز در همین مدت اعترافات شبانه رخ می‌دهد.

دو موضوع فرعی فیلم، عشق نادر به فرهنگ و زبان ایتالیایی است و ثانیاً مشکلات یک زن دستیار کارگردان که می‌خواهد اولین فیلم خود را بسازد. فیلم همچنین آکنده از ارجاعات فرامتنی است، ارجاعاتی به فیلم‌هایی مانند هامون و گربۀ روی شیروانی داغ، و اشخاصی همچون باران کوثری، کیانوش عیاری، علیرضا داودنژاد، محمود کلاری، روزنامۀ سینما، و همچنین کتاب تاریخ تمدن از ویل دورانت. در این فیلم، برخی از سینماگران وطنی در نقش خودشان بازی کرده‌اند از قبیل: همایون ارشادی، جهانگیر میرشکاری، دانش اقباشاوی، رضا سخایی و علی ملاقلی‌پور.

حامد کمیلی و سارا بهرامی در فیلم ایتالیا ایتالیا

در دوران غلبۀ فمینیسم و زن‌سالاری وافر، ساخت چنین فیلمی که وقاحت زنان و صبر شوهران را برای حفظ خانواده نشان می‌دهد شجاعت فراوان می‌خواهد. زنان امروز به جای آباد کردن خانه، در حال خراب کردن آن هستند و لذا شوهر است که هم باید وظایف خود را انجام دهد و هم تکالیف همسرش را. ما شخصیت این زن بی‌اخلاق را باور می‌کنیم. چون او از همان نمای اول که در نقش دستیار کارگردان ظاهر شد، به همین سبک و سیاق رفتار می‌کرد. نادر به طرز عجیبی تا آخرین نمای فیلم، برای حفظ خانواده در تلاش است. هرچند که این موضوع به نظر راقم، با عشق فرهنگ ایتالیایی موجود در فیلم سازگاری ندارد. به عبارت دیگر، باید پرسید چگونه مردی که در همه چیز خود، در فرهنگ ایتالیا هضم شده است می‌تواند همچون مردان واقعی و سخت‌کوش، به پای عشق دوران جوانی‌اش بماند و او را از خراب کردن زندگی‌اش بر حذر دارد؟

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.  [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]