مینیمالی از «کاسبان تحریم»

 «ماحی» فیلم پرنشانه ای که اجتماعی نیست، این فیلم یک فضای مینیمال و استریلی از «کاسبان تحریم» نشان می دهد، فضایی از یک داستان واقعی و مشهور که در آن سعی می شود روح سرمایه داری و پشت پرده­ی کاسبان تحریم را نشان دهد، اما این نوع نگاه با تمام دیدگاه هایی که پیش از این مطرح شده متفاوت است. عمده ی فیلم هایی که به مسائل سیاسی و اجتماعی می پردازند با بیان صریح عقیده ی خود و افزودن یک درام عاشقانه سعی دارند تا از تند و تیزی اثر بکاهند. اما «ماحی» اگرچه از یک داستان واقعی و مشهور برگرفته شده اما برای تبدیل به اثر سینمایی راه دیگری را برگزیده است؛ فیلم در حالی سعی داشته روایت این انسان ها را بیان کند که بیش از توجه دلایل اجتماعی وسیاسی فساد اقتصادی، به مسائل درون گرایانه و روان شناختی می پردازد در واقع ریشه ی مفاسد را دربحران های روحی و شخصیتی جستجو کرده است.

انسان هایی که هرکدام از درآمد نجومی بهره مندند و در رده ی بزرگترین مفاسد اقتصادی قرار دارند اما همگی از «بحران روانی» رنج می برند، یکی از پدر ناخلف و زشتی صورتش، دیگری بی سرپرست بودن و به همین ترتیب مشکلات روانی در اکثر شخصیت های فیلم جریان دارد. اما فضای فیلم آن چنان ناآشناست و شخصیت ها آن چنان ناپخته اند که باورپدذیری آن امکان پذیر نیست. خالق «ماحی» سعی کرده است تا درون دنیای سرمایه داران را تخیل کند اما علیرغم کارگردانی نسبتا خوب در بازنمایی روان پریشانه ی انسان ها، مخاطب را از فهمیدن بخش عمده این فیلم شلوغ منع کرده است. این حد از ابهام و پیچیدگی در داستان و شخصیت ها به نظر بیش از غنای فیلم، راه فراری است از غیرمنطقی بودن داستان و شخصیت ها. شخصیت ها روابطی غیرقابل باورپذیر دارند که حرف های بزرگ از دهان کوچک شان فیلم را به محاق برده است، نشانه گذاری ها و دیالوگ های مبهم بدون آن که مقدمه ای برای فهم مخاطب به وجود بیاورد داستان شخصیت ها را به یک سوال بزرگ تبدیل ساخته، حربه ی دومینوی داستان های پی در پی بدون پاسخ نیز باعث می شود تا مخاطب سوال و ابهام قبلی اش را کنار گذاشته و به دنبال پاسخ سوالی جدید برود.

 اگرچه که حساسیت های روی ماحی به اشاره ی مستقیم آن به دولت پیشین و فعلی است اما در این فیلم از سخنان رئیس جمهور نیز برای بیان یک گزاره استفاده شده است: «همه چیز دست دولت نیست»؛ اگرچه که این گزاره تا حدی صحیح است اما در حالی دولتی ها سعی در مبارزه با فساد دارند که هیچ ردی از موانع قانونی و امنیتی ایرانی در فیلم حضور نداشت وکاسبان بدون هیچ گونه ترسی از دولت و نیروهای امنیتی ایرانی اخبار را مرور کرده و کار خود را ادامه می دادند. اما این ترس از دولت های فرانسه و ترکیه در دلشان راه داشت تا «ماحی» مورد وثوق جشنواره های خارجی نیز قرارگیرد. «ماحی» با فرم بدیع و البته ضعف تکنیکی خود سعی داشت تا مساله اش را غیر مستقیم بگوید، اما ابهام در شخصیت ها و پیچیدگی غیر ضروری روایت ها باعث شد که فیلم تقریبا هیچ وفاداری به داستان اصلی خود نداشته باشد و آن را دستاویز حرف هایی کند که خیلی هم به کار مخاطبان نیاید.