حتی سرگرم هم نمی‌شوید!

اگر «اکسیدان»‌ها را به عنوان فعال‌کننده‎هایی برای روشن‎تر کردن بدانیم؛ نمی‌دانم «حامد محمدی» در جست‌وجوی کدام نقطه‌ی تاریک از نویسندگی آثاری چون طلا و مس، فرشته‌ها با هم می‎آیند و یا حتی حوض نقاشی خود، بوده‌ است؛ که با اکسیدان سعی در روشن‌تر کردن آن داشته است! نویسنده و کارگردان آثار مختلف و جانشین تهیه‎کننده‌ی فیلم مارمولک پس از عدم حضور فیلمش در جشنواره فجر ۹۵ با اکران عید فطر همراه با چرخشی ژانری_محتوایی نسبت به آثار قبلی خود با اثری کمدی_اجتماعی سعی در محکم‌کردن جایگاه کارگردانی خود یا بیش از پیش شناساندن خود، به آنانکه باید، داشته‌است. او که در آثار قبلی خود از نداشتن حوصله تماشاگر برای شنیدن نصیحت و نسخه پیچیدن خبر داده بود، با انتخاب سوژه‌ای قدیمی به نام مهاجرت و البته انتخاب عامدانه‌ی روشی هنجارشکن، از قبل از اکران، خود را درگیر حواشی مختلفی از جمله عدم اکران حوزه هنری نمود که برای فیلمی با توان اکسیدان چندان اتفاقی ناخوشایند نبوده و با هنرمندی بوقچی‎ها و هواداران ِ این صنفِ همیشه طلبکار، حتی قادر خواهد بود این تحریم را به برگ‎برنده‎ی خود در زمان اکران، بدل نماید.

امیرجعفری و جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان

محمدی برای اکسیدانش از ترکیب تازه‌ کشف ‎شده‎ی عزتی_جعفری استفاده کرده تا شاید ریسک کمتری را به نسبت نیک‌نژاد در زاپاس، متحمل بشود. در خلاصه یک خطی فیلم آمده: «اصلان اگر می‌دانست، گرفتن ویزا اینهمه دردسر داره، اصلا عاشق نمی‌شد.» با توجه به خلاصه داستان، پوستر و تیزر فیلم باید توقع فیلمی در ژانر کمدی_اجتماعی داشته باشیم که تنها چند ثانیه بعد از شروع فیلم و با صدای بوسیدن و رفتارهای خلاف عرف و حیا توسط «نگار» (نامزد اصلان؛ با بازی لینداکیانی) کم‌کم، علت عدم اکران حوزه هنری نمایان شده و متوجه می‌شویم که مدل کمدی فیلم  بی‌پروا و حیازدا  است و با خط قرمزهای مذهبی و عرفی جامعه، بازی می‌کند.

جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان

اصلان که با کارگری سعی در تهیه وام مسکن و تشکیل خانواده دارد اما نامزدش با رویای مهاجرت زندگی می‌کند؛ این رویا و علاقه از دوستی غایب در فیلم، به نام «شبنم»، نشأت گرفته‌است. دوستی نگار و شبنم، باعث فرار او به اروپا شده و حالا اصلان در جست‌وجوی راهی برای بازگشت همسر خود است؛ تلاشی که فقط از طرف اصلان بوده و نقش خانواده نگار در آن فقط، چهره‌ای‌گریان، از پدری شرمنده است که رابطه پدر و دختری را در حالت مغلوبه بودن پدر، نشان‌می‎دهد.

شبنم مقدمی در فیلم سینمایی اکسیدان

کارگردان بدون طرح چراییِ منطقی، برای عدم کارآمدی قوانین برای اخذ ویزا یا راهکارهای قانونی برای بازگرداندنِ همسرش، تلاش‌های قانونی احتمالی اصلان را نشان نمی‌دهد؛ _بخوانید حتی حاضر نبوده برای نگارش فیلمنامه‌ی این قسمت؛ قوانین را بخواند و ولو چند دیالوگ کوتاه برای این موضوع اختصاص دهد_. اما به سرعت، راه‌میان‌بر را پیش پای او و مخاطبان می‌گشاید. «بهمن» به عنوان مشاور غیرقانونی مهاجرت، سرِ راهِ اصلان قرار می‌گیرد. اصلانِ منفعل، که فرمانِ زندگیش را به دست بهمن سپرده، گام به گام، توسط ایده‌های نامناسب بهمن، که فصل‌مشترک همه‎شان، تابوشکنی است، پیش می‌رود. عکس‌العمل اصلان در تمام موارد مذکور، مقاومت‌های شکننده‌ای است که به جای کارآمدی، عملا تلاش نویسنده یا اجباری بر او را تداعی می‎کند که بگوید، اینطور نبوده که اصلان هیچ‌کاری هم انجام نداده‌باشد.

جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان

قطعا نشان دادن حضور دو مسلمان در آیین و مکان‌های مقدس دین الهی مسیحیت چالشی بزرگ بوده که با حسن نیت نویسنده و با ارفاق می‌توان خطاهای موجود در فیلم را حاصل کم‌تجربگی و دانش کمِ محمدی در حوزه ادیان دانست. در اولین حضور این ۲ نفر در کلیسا شاهد نماها و موسیقی با شکوهی از کلیسا هستیم که ذهن مخاطب را به سمت شکوه و جلال در مسیحیت می‌برد؛ شکوهی که تنها چند لحظه دوام می‌آورد و این تصویرسازی با تمسخرِ دعاها و مراسم بخشش گناه توسط شوخی‌های کلامی و اروتیک نابود می‌شود. اتفاقاتی مانند سرقت از کلیسا و بخشش توسط پدر روحانی نه تنها به روند داستان کمکی نمی‎کند، بلکه این کپی‌کاری، ضعف در فیلمنامه را عیان کرده و اثبات می‎کند که  شاکله اصلی داستان، بر پایه طنزی اروتیک و تا حدی همجنسگرایانه است؛ به قدری که نه تنها تماشاگر را به خنده وا نمی‌دارد؛ بلکه پیش‌بینی حرکات بعدی در فیلم، کاری سخت و پیچیده نخواهد بود.

امیرجعفری و جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان

محمدی در اکسیدان به تمسخر یک دین نپرداخته و به نوعی وارد عرضه‌ی مقایسه‌ی مسیحیت و اسلام شده ‌است. هر چند که در دیالوگ‌ها، از این رویکرد به عنوان تقریب مذاهب یاد می‌شود! اما نهایتا کفه‌ی ترازوی فیلم این مقایسه‌ی معوج را، به نفع مسیحیت سنگین‎نموده. در شرایطی که ما هیچگاه بینه‌ای روشن گر و دقیق از مسلمانان درون فیلم برای اثبات حقانیت اسلام نمی‌بینیم. از تبلیغ حمایت همجسنگرایان و ترنس‌ها توسط سفارت بریتانیا که بگذریم نکات ارشادپسندی مانند اشاره به حمله به سفارت بریتانیا می‌تواند از علل مجوز اکران چنین فیلمی با این حجم از بی‌اخلاقی باشد.

جواد عزتی در فیلم سینمایی اکسیدان

روش‌های سه‌گانه‌ی بهمن در ایستگاه سیاسی، توقفی طولانی ندارد و به چند جمله و طعنه سیاسی درباره ممنوعیت تصویر بعضی از روسای‌جمهور سابق کشور اشاره ‌کرده و به سرعت می‎گذرد. ناگزیر باید در دقایق پایانی فیلم به انتظار راه‌حلی منطقی‌تر و اخلاق‌مدارانه‌تر به نسبت روش‌های دیگر ارائه شده باشیم که با پیشنهاد ادعای همجسنگرایی و ازدواج (اصلان و بهمن) در هلند کور سوی امیدی برایمان باقی نمی‌ماند. در کل اکسیدان نه تنها فیلمی بی‌اخلاق و ضدخانواده است؛ بلکه حتی شما را سرگرم نمی‌کند. توصیه‌ی ما به نویسندگان و کارگردانان چنین فیلم‌های این است که نظرات و اندیشه‎های خود را از سرچشمه و کتاب‌ها بگیرند؛ به‌جای تقلیدی از الگوی جدید نادانی، به نام متقن دانستنِ شبه‌اطلاعاتِ شبکه‌هایِ اجتماعی.

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.