دنیایی کاملاً ویران

« پل خواب » که نخستین تجربه سینمایی اکتای براهنی به شمار می رود، اقتباس آزادی است از داستان « جنایت و مکافات » نوشته یکی از مشهورترین نویسندگان تاریخ ادبیات یعنی فئودور داستایوسکی. در « جنایات و مکافات » خواننده به راحتی توان این را می یابد که به ذهن شخصیت اصلی داستان نفوذ کرده و از دریچه ذهن او به اتفاقات بنگرد. داستایوفسکی توانسته با تسلطی بی نظیر دنیایی قابل لمس و واقعی را برای خواننده بسازد. اما « پل خواب » در این خصوص تنها به نام اثر بسنده کرده.

فیلمساز برای روایت داستان زندگی شهاب ، دنیایی کاملاً ویران را به تصویر می کشد که از هر نقطه آن مشکلات بر سر افراد خراب می شود. شراکتی که به کلاهبرداری و دزدی منجر می شود و از آن سو موانع برای آغاز زندگی مشترک افزایش می باید تا فیلم در این دنیای بی رحم، شهاب را به سوی جنایتی سوق دهد که پس از آن قرار است مکافات را تجربه نماید. اما هرچه بیشتر در داستان پیش می رویم، متاسفانه فیلم درمانده تر از مقدمه اش می گردد.

ساعد سهیلی و آناهیتا افشار در فیلم سینمایی پل خواب

براهنی برای رسیدن به نقطه اوج داستان ساده ترین راه ممکن را سپری می کند و شخصیت محوری داستان را در تقابل با معضلاتی که با آن گریبانگیر شده، درگیر مواد مخدر و شیشه می کند تا بتواند از این طریق هر تصمیم نابخردانه ای را به آن متصل نماید. تصمیمی که به تبعیت از شرایط جامعه ایرانی در این اقتباس آزاد گنجانده شده تا شاید در این مکافات روزگار تلنگری به مخاطب خود بزند. اما چنین تصمیمی در فیلم منجر به خلق موقعیت نمی شود و به نظر می رسد براهنی پس از آنکه جنایت در داستان رخ می دهد، توان قصه گویی اش را از دست می دهد و فیلم به سراشیبی سقوط می افتد.

فیلم آشکارا پس از قتل، نمی داند که قصد دارد چه مسیری را برای روایت داستان برگزیند. شهاب تحت تاثیر مواد مخدر چنین اقدامی انجام داده یا مشکلات اجتماعی که با آن گریبانگیر هست و یا حتی از فرط عصبانیت؟ پاسخ به این سه پرسش می تواند " همه گزینه ها " باشد اما همین گنگ بودن باعث شده داستان دچار چندپارگی شود و حتی در انتهای فیلم نیز نتواند آنچه را که شرح داده ، سرانجامی ببخشد.

ساعد سهیلی و هومن سیدی در فیلم سینمایی پل خواب

شخصیت های منفعل در « پل خواب » بسیار هستند. از پدرِ ساده و فرهنگی شهاب که تنها قادر به ایجاد یک تیپ شعاری در قصه است تا نامزد شهاب که کوچکترین تاثیری در پیشبرد داستان و گسترش دنیای شهاب ندارد، نمی توانند بصورت مستقل تعریف شخصیت در فیلم را معنا ببخشند. به همین جهت فیلم خیلی زود ضرباهنگ اش را از دست می دهد و تماشاگر هم برای تماشای داستان از رمق می افتد.

در میان بازیگران فیلم ساعد سهیلی در نقش شهاب، انتخاب چندان مناسبی به نظر نمی رسد. خشونت و کشمکش درونی شهاب نیازمند حضور بازیگری بود که بتواند از پس ارائه آن در تصویر برآید اما ساعد سهیلی در ارائه چنین تصویری موفق نبوده است و تنها به بازگویی دیالوگ های نوشته شده مبادرت می ورزد. هومن سیدی هم که به نظر می رسد بطور مستقیم از سریال محبوب « عاشقانه » به این اثر منتقل شده، بازی تکراری را از خود به نمایش گذاشته و آناهیتا افشار نیز فرصتی برای درخشیدن نداشته.

اکبر زنجان پور در فیلم پل خواب

هنوز سینمای جهان موفق نشده اقتباس معقولی از داستان « جنایت و مکافات » را بر پرده عریض سینما تجربه نماید. اما براهنی در نخستین تجربه کارگردانی اش قصد داشته این قاعده را بشکند و اقتباسی آزاد که محصول تفکر و کلیت جامعه ایرانی باشد را به سینما بیاورد تا ادای دینی به دنیای ادبیات داشته باشد اما به نظر می رسد که تصمیم چندان معقولی نبوده است.

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.