نگاهی به فیلم ارباب حلقه ها: یاران حلقه

نیوزیلند، دهکده‏ای در شایر. فرودوبگینز در صد و یازدهمین سالروز تولد عمرش بیلبو و پس از ناپدید شدن او، صاحب حلقه‏ای می‏شود که بیلبو آن‏ را طی ماجرایی طولانی نصاحب کرده است. بنابر اعلام گاندالف جادوگر، این حلقه قرن‏ها پیش و به‏ دست سارون ساخته شده و برای حکومت بر بخش‏ وسیعی از سرزمین او به کار می‏رفته است. حالل سارون با دانستن جای حلقه، 9 نفر از سواران سیاه‏ و شرور خود را برای بازپس گرفتن آن فرستاده که‏ اگر حلقه به دست سارون بیفتد، مردم آزاد منطقه‏ به هلاکت و نیستی دچار می‏شوند.

گاندالف ضمن ترغیب فرودو از او می‏خواهد که حلقه‏ را به خارج از منطقه شایر و دهکده بری ببرد. در آن‏جا، آنها مورد حمله سه سوار سیاه قرار می‏گیرند، اما فردی به نام استرایدر به آنها پیناه می‏دهد و از آن‏ پس رهبری گروه را به عهده می‏گیرد. حمله مجدد سواران در تپه‏ای در همان حوالی به لطف قدرت‏ حلقه با شکست مواجه می‏شود. فرودو که به سختی‏ مجروح شده، توسط زنی به نام ارون و نامزدش به‏ منطقه امن ریوندل منتقل می‏شود و در انجا به‏ عمویش بیلبو و گاندالف می‏پیوندد که به تازگی از چنگال سارومن جادوگر و نیروهای سارون گریخته است. در جلسه‏ای این سه نفر تصمیم می‏گیرند حلقه را به‏ سرزمین موردور که محل ساخته شدن آن است، برگردانند. فرودو که خود داوطلب انجام این مأموریت‏ خطرناک شده به همراه 8 نفر دیگر از دوستانش شامل‏ سام، مری و پییپین، لگولاس، آراگرن، بورومیر و گاندالف‏ پای در راه می‏گذارد. این عده در کوه‏های مه گرفته و در قلمرو مردان سارون پیش می‏روند.

گاندالف درگیر جنگی با روح شیطانی بالروگ می‏شود و سایرین به همراه حلقه گریخته و وارد قلمرو ملکه‏ گالادریل می‏شوند. سپس سوار پرقایق شده و بر روی‏ رودخانه بزرگ به سوی جنوب می‏روند. بورومیر می‏خواهد حلقه را از فرودو بگیرد و آن‏را برای رهایی مردم منطقه‏اش‏ از شر سارون ببرد، امّا فرودو می‏گریزد و همراه سام به‏ سمت موردور می‏رود. مری و پیپین که توسط نیروهای‏ شرور محاصره شده‏اند، توسط بورومیر نجات می‏یابند و بورومیر در این راه جان خود را از دست می‏دهد. آراگرن، لگولاس و گیملی بر آن می‏شوند تا با سرگرم کردن‏ تعقیب‏کنندگان، به فرودو و سام این امکان را بدهند که‏ راحت‏تر به مقصد خود در شرق برسند.

فیلم «ارباب حلقه ها» بر اساس مجموعه کتاب های «جی. ار. ام. تالکین» ساخته و عرضه شده است. تالکین در سال ۱۹۷۳ در و اجل به او اجازه نداده که شیرینی، تصویری شدن آثارش را بچشد و موفقیتی این چنینی را درک کند. اما کتاب های مذکور برای خود مشتريان و طرفداران تقريباً ثابتی پيدا کرده اند. هاليوود و سينما تا پيش ار اين به سراغ اين منبع عظيم فانتزی و ماجرايی نرفته بود. البته رالف باکشی، انيماتور معروف، 24 سال پيش يک نسخه انيميشن بر اساس نيمی از افسانه ارباب حلقه ها ساخت و ارائه کرد.

ارباب حلقه ها رويکرد کاملاً متفاوتی را در برخورد با مقوله جلوه های ويژه اتخاذ کرده است. اين فيلم به رغم بهره گيری گسترده اش از انواع جلوه های ويژه رايانه ای و ديجيتالی، هرگز مقهور و مرعوب اين جلوه های ويژه پيشرفته اش نمی شود. در کمال تعجب شاهديم که جلوه های ويژه به رغم تمامی اعجاب برانگيز بودنش، نه تنها به خط داستانی قوی فيلم و مايه های غنی دراماتيک آن، هيچ لطمه ای وارد نکرده است بلکه سبب تقويت آن نيز شده است.

اين ويژگی، مهم ترين و قابل ستايش ترين ويژگی فيلم ارباب حلقه ها به شمار می رود. فيلم در عين حال که چشمان تماشاگر را به سوی خود خيره می کند و او را در دنيايی از اکشن و ماجرا و فانتزی غرق می کند، همچنين ارتباط مداوم و بسيار نزديک تماشاگر را با کاراکتر های متنوعش حفظ می کند، و اين دستاورد کمی برای فيلمی در ژانر فوق، نيست.

این فیلم از معدود فیلم هایی است که سرسپردگی عمیق کارگردانش را به رمان اصلی نشان می دهد «پیتر جکسون» تمام توانایی اش را برای ادای دین و احترام به کار گرفته و نتیجه ای جذاب از فیلم ساز و نویسنده خلق کرده است. یکی از نکات قابل توجه سه گانه «ارباب حلقه ها» حس تشویش و نگرانی است که در بیننده ایجاد می شود، در این حماسه زیبا همان حس تعلیقی که در شخصیت های فیلم موجود است، بدون کم و کاست به مخاطب القا می شود.

یکی ديگر از ويژگی های فيلم، سکانس های اکشن آن است که بدون اينکه از خون و خون ريزی در آن ها نشانی باشد، تماشاگر را به سر حد هيجان می رساند. ضرباهنگ استادانه فيلم که ثمره کار خلاقه پيتر جکسون نيوزيلندی است نيز عامل بسيار مهمی است تا تماشاگر از تماشاي اين فيلم طولانی سه ساعته دچار خستگی و کسالت نشود. «ارباب حلقه ها» از معدود فیلم هایی است که هر چه جلوتر می رود جذاب تر و تماشایی تر می شود و این موکد قدرت و توانایی کارگردان است.

موسيقی متن هاوارد شور، فيلمبرداری اندرو لزنی، تدوين جان گيلبرت، طراحی توليد گرانت ميجر، و نيز کار طراحان لباس و گريم، همگی در سطح بسيار بالايی است.

اما ارباب حلقه ها از عيب و ايراد مبری نيست. رگه ها و مايه های رمانتيک فيلم، درست از کار در نيامده است. علاوه بر اين برخی از کاراکتر ها به درستی پرداخته نشده اند. نکته ديگر، از کف رفتن غنای ادبی کتاب تالکين است. در کتاب، ما با «هابيت» هايی رو به روييم که می نوازند و شعر می خوانند. به نظر برخی از طرفداران کتاب، اين بخش از کتاب اهميت بسياری داشته که از سوی فيلمنامه نويسان و کارگردان حذف شده است. همچنين بسياری از کاراکتر های کوچک و حاشيه ای – اما جذاب – که در کتاب وجود دارند، از فيلم حذف شده اند. البته بايد به اين نکته توجه داشت که برگرداندن يک کتاب 1000 صفحه ای به يک فيلم سينمايی، به خودی خود سبب حذف بسياری از بخش های کتاب می شود.