مردان هیولا و روان‌پریش

تهمینه میلانی فیلمسازی است که بیشتر به دلیل گرایش های فمینیسیتی اش در فیلمسازی شناخته می شود. کارگردانی که در چند فیلم آخرش همواره مردان را عامل آزار و بانوان را قهرمانان بی چون و چرای داستان هایش معرفی کرده که از جبر زمانه به ستوه آمده اند اما راه فراری برایشان مهیا نیست. رویکرد این کارگردان در جدیدترین ساخته اش اش نیز برخاسته از تفکرات سنتی اش است که طی این سالها تغییری درش ایجاد نشده.

تهمینه میلانی در پشت صحنه فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش

در « مَلی و راه های نفرفته اش » تهمینه میلانی بار دیگر داستانی را روایت کرده که در آن مردان هیولا و روان پریش می باشند و شخصیت زن اصلی داستان نیز قربانی جنون آنان معرفی می شود. البته در تمام نقاط دنیا فیلمسازان زنی حضور دارند که در آثارشان رگه های فمینیستی یافت می شود اما تفاوت بارز کارگردانان زن بین المللی و تهمینه میلانی در این است که آنها قصه جذاب و پرداخت شده ای برای روایت دارند که می توان به راحتی به تماشای آن نشست و از آن لذت برد کما اینکه بخواهند در آن وجه فمینیستی بکار ببرند.

ماهور الوند در فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش

اما در فیلمنامه میلانی نشانی از بلوغ به چشم نمی خورد و به نظر می رسد که میلانی همچنان در حال و هوای آثاری همچون « دو زن » قرار دارد. وی همچنان بر طبلی می کوبد که براساس آن، مردان بصورت اغراق شده روان پریش هستند و همواره علیه زن.  نکته عجیب آنکه در هیچکدام از آثار میلانی نمی توان این نکته را دریافت که چرا مردان در قصه های او اینچنین عجیب و غیرقابل تحمل هستند؟! آیا آنها گذشته سختی داشته اند که منجر به بروز چنین رفتارهایی از آنان می گردد؟ اگر پاسخ مثبت است، پس چرا کمترین دقایق فیلم اختصاص به پرداخت چنین موضوع مهمی یافته به حدی که تنها در یک الی دو جمله در فیلم می شنویم که سیامک گذشته تیره و تاری داشته است؟ آیا برای پرداخت یکی از شخصیت های اصلی داستان همین مقدار پرداخت حداقلی کافی به نظر می رسد؟!

ماهور الوند و میلاد کی‌مرام در فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش

نکته عجیب آنکه در دنیایی که میلانی در « مَلی و راه های نرفته اش » خلق کرده ، منطق روایی در حداقل ممکن و اما خریدن ترحم در نقطه اوج خود به سر می برد. ملیح در فیلم دختری معرفی می شود که شوهر شکاکش بی برو و برگرد به هر آنچه که از کنار ملیح می گذرد شک دارد و در طرف دیگر، مادر سیامک نیز رفتار ناخوشایندی با ملیح دارد و حتی برادرِ غیرتی ملیح نیز دنیا را به روی او تیره تار کرده تا ما شاهد دنیایی کاملاً ویران باشیم که کور سوی امیدی هم برای آن نمی توان متصور بود.

میلاد کی مرام و جمشید هاشم‌پور در فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش

نکته ناامید کننده درباره اثر جدید تهمینه میلانی این است که فیلمساز کماکان اصرار دارد که زن های داستانش همواره باید ساکت و قربانی باشند چراکه نمی توانند در مقابل رفتار مخرب مردان کاری از پیش ببرند. تفکری که احتمالاً در دوران ساخت « دو زن » می توانست کارکرد به مراتب بهتری داشته باشد اما در عصر کنونی، ترسیم دنیای یک زن ابداً به سادگی پرداخت شخصیت ملیح نیست و می توان راه حل های متفاوتی برای خروج از بحران در چنین شرایطی ارائه نمود. البته فیلم در این خصوص کارشناس خانواده ای را وارد داستان می کند که ملیح با تلفن با او در ارتباط است! به این موارد می بایست سکانس های زائد داستان نظیر تعقیب ملی در پاساژ هم را هم اضافه کرد و البته، دیالوگ های آکنده از شعار که قطعاً امروز جایگاهی در سینما ندارند و فیلمسازان برجسته کمتر به سراغ آن می روند که اندیشه هایشان را بی آنکه در فیلمنامه ای چند لایه قرار دهند، به مخاطب ارائه نمایند.

ماهور الوند در فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش

« مَلی و راه های نرفته اش » اثر ضعیفی محسوب می شود که آکنده از فریادها و کتک کاری های بی هدفی است که در مقابل دوربین می آیند تا از مخاطب احساس ترحم بخرند. قصه جدید میلانی ملال آور و بی منطق است و به نظر می رسد این فیلمساز نیازمند بازنگری اساسی در نحوه نگارش و پرداخت قصه فیلمهایش است. در روزگاری که فیلمسازان برجسته جهان آثاری با محوریت زنان روانه سینما می کنند تا ابتدا درد و رنج آنان را ترسیم کرده و سپس اوج گیری آنان و غلبه بر تمام موانع را به تصویر بکشند، « مَلی و راه های نرفته اش » تنها به زورگویی مرد و مظلومیت زن می گذرد. روندی که در طول فیلم هرگز تغییر نمی کند و بصورت شتاب زده به مخاطب ارائه می شود تا آخرین ساخته میلانی در سطح باقی مانده و بیشتر شبیه به ذکر مصیبت و مرثیه باشد که واکنش احساسی تماشاگر را به همراه دارد.

شما چقدر با این مطلب موافق هستید؟ نظر شما درباره این مطلب و اثر چیست؟ نظر خود را در پایین همین صفحه بنویسید. [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.