یک ماجرا با سوژه‌ای تکراری

فیلم آذر روایتی است زنانه از یک ماجرا با سوژه ای تکراری. روایت زن و شوهری که ارتباط خوبی دارند اما یک اتفاق آرامش آنها را بهم می ریزد. مرد با بازی حمیدرضا آذرنگ ناخواسته پسر عموی خود را می کشد و به زندان می رود. عمویش ارتباط خوبی با زن او با بازی نیکی کریمی ندارد و رضایت نمی دهد.

شاید خیلی موضوع فیلم مهم نباشد چرا که فیلم دقیقا به دنبال روایتی از یک زن است که در جامعه مورد بی مهری های مردان قرار می گیرد. و برای نشان دادن جزییات و آوردن نشانه های این بی مهری داستانی را نیز برای آن تعریف می کند. اینکه جامعه مردانه هیچ گاه نخواسته است که توانایی های زنان را به رسمیت بشمارد.
بر خلاف نظر عوامل فیلم که مدعی هستند هدف فیلم فمینیستی نبوده است، این فیلم کاملا رنگ و بویی فمینیستی دارد. در سراسر فیلم کسی که مظلوم واقع می شود آذر است. کسی که بار مشکلات را به دوش می کشد آذر است. کسی که نمی تواند همچون مردان آزاد باشد آذر است و در نهایت کسی که قربانی اشتباهات مردان می شود باز هم آذر است.
عموما ماهیت سینما به گونه ای است که از چنان تاثیر گذاری بصری در ذهن مخاطب برخوردار است که قدرت آن را دارد که آنچه را که می خواهد در جامعه صورت پذیرد، ابتدا بر روی پرده سینما نشان می دهد و از آن قبح زدایی می کند. دقیقا اولین تهاجمات فرهنگی از سینماها شروع شد اولین تغییرات پوششی زمانی بود که زنان بازیگر پوشش هایی را به زنان جامعه خود معرفی کردند که خیلی زود بر تن زنان جامعه دیدیم! و امروز پرده ای دیگر از این خط شکنی ها توسط این فیلم در حال نشان دادن است. اینکه فیلم ادعا می کند که یک زن توانایی نشستن بر موتور را دارد تنها کافی است که توانایی های او را باور کنیم. عموی امیر، مردیست متعصب است که با چنین رخ نمایی های آذر در جامعه مخالف است و زمانی که آذر را سوار بر موتور می بیند او را زنی نادرست می شمارد. در این بین امیر برای گرفتن رضایت به هر قیمت، ادعا می کند که مقتول یعنی پسر عمویش به همسرش آذر چشم داشته و ارتباطی بین آنها وجود داشته است، عموی امیر با شنیدن این موضوع قول می دهد که به شرط آنکه امیر همسرش آذر را طلاق دهد، رضایت می دهد. و در اینجاست که انواع و اقسام تهمت ها به سوی آذر نشانه می رود با این هدف که جامعه مردان را بی رحم نشان دهد تا جایی که برای نجات خویش حاضرند که زنان را قربانی خویش گردانند و پاکی آنها را زیر سوال ببرند.

فیلم با مظلوم نشان دادن قهرمان زن و توانایی او در موتوسواری این ادعا را دارد که هنوز هم در جامعه ما زنان مورد بی مهری های فراوانند اما نکته اصلی اینجاست که آیا عدم انجام برخی اعمال توسط زنان به معنای آن است که زنان توانایی آن را ندارند و در واقع مقوله تفاوت های جسمی و روحی زن و مرد یک مقوله بی اساس است?
از نگاه فیلم مردانی مرد هستند که آزادیهای مطلق را در اختیار زنان قرار می دهند مانند امیر که نه تنها با موتور سواری آذر مخالفتی نمی کند بلکه او را تشویق هم می نماید اما از آنجا که فیلم ادعا دارد ذات مردان قابل تغییر نیست در ادمه نشان می دهد که همین امیر با چنین خصوصیاتی باز هم برای نجات خویش همسرش را سپر بلای خود می کند و از تهمت زدن به او ابایی ندارد.
عموی امیر که مردی زن ستیز در فیلم معرفی می شود از قضا نماد دین در جامعه است مردی ریش دار و تسبیح به دست که نه عقلی دارد و نه منطقی! نه مهربانی در صورت او دیده می شود و نه رحم و مروتی. بی مهری های سینمای امروز و قضاوت های بی حصر و حد آن درباره تیپ های مختلف جامعه از آن ادعاهای سینمای رئالیسم اجتماعیست که هر کارگردانی برای بالا کشیدن خود از آن استفاده می کند.

شما نیز می‌توانید نقدها و یادداشت‌های خود درباره آثار سینما و تلویزیون را با نام خودتان در منظوم (معتبرترین مرجع نقد سینما و تلویزیون ایران) منتشر کنید. هم‌اکنون مطالب خود را به آدرس ایمیل Admin@Manzoom.ir برای ما ارسال کنید.

نقد، یادداشت، تحلیل، بررسی و معرفی منتقدین از فیلم‌های سینمایی، سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ایرانی را در صفحه نقد فیلم سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران بخوانید.  [منظوم تنها ناشر نقدها است و این به معنای تایید دیدگاه منتقدان نیست.]