کسی اگر کمی سواد سینمایی داشت به کاندیدایی برخی حق می داد!

بهروز افخمی در ابتدای این برنامه بیان داشت: با اتفاقاتی که شب گذشته در مناظره با آقای ایوبی رخ داد ما تا یکی دو ساعت پیش هم نمی دانستیم که موفق می شویم برنامه امشب از برج میلاد برای شما روی آنتن ببریم یا خیر. اما داوران جشنواره برخلاف وعده آقای ایوبی به هیچ وجه حاضر نشدند تا پاسخگوی شبهات مربوط به داوری باشند و لذا ما به سبک جشنواره برلین با صندلی خالی آنها به بررسی جشنواره سی و پنجم می پردازیم.

«هفت» در ادامه با حضور سعید قطبی زاده و مسعود فراستی به نقد عملکرد سی و پنجمین جشنواره فجر پرداخت و میهمانان متعددی را به صورت تلفنی روی آنتن زنده برنامه آورد.

افخمی در ابتدای این میزگرد بیان داشت: من معتقدم همچنان که داوری جشنواره سی و پنجم بی اعتبارترین داوری در سی و پنج دوره جشنواره بوده است.

فراستی با تائید این موضع گفت: این موضع ابدا به معنی دشمنی بهروز افخمی و برنامه «هفت» با سینمای ایران نیست. این یک موضع فرهنگی دلسوزانه است. من شدیدا خوشحالم که برنامه «هفت» از اصول دفاع کرد نه هیچ چیز دیگر. مخاطبان نیز معتقدند که «هفت» حرف و نظر ما را منعکس می‌کند. این بنظرم موفقیت «هفت» است و آنهایی که از این موضوع ناراحتند، کمی باید به خود برسند. 

وی در ادامه افزود: برعکس جمله و آرزوی محقق نشده آقای ایوبی که گفتند: "این جشنواره، تحقق سینمای امید بود"، آقای حیدری امروز حرف خوبی زدند و گفتند "این دعوا فرهنگی است". با این حرف به شدت موافقم.

در ادامه قطبی زاده: متاسفانه ما گاهی برای پاسخگویی سعی می کنیم از منتقد دشمن بسازیم. من در این 10-12 روزی که در برنامه «هفت» بودم متوجه برخی مسائل شدم. هرچند خود در برخی موارد منتقد «هفت» بودم و هستم اما متوجه شدم شما اتفاقا افراد صبوری هستید.

وی ادامه داد: این جشنواره‌ای که برگزار شد، هرچند در برگزاری خوب و بدون نکته بود، اما انتقاداتی در داوری و انتخاب فیلم ها داشت و مشکل این انتقادها شخص دبیر جشنواره یا رئیس سازمان سینمایی نیست. بلکه انتقاد بر چیستی و اساس جشنواره است. سینما و جشنواره چیزی است که از غرب وارد شده است. ما وقتی از مبانی سینما حرف می زنیم، از چیزی در آن سوی مرزها حرف میزنیم. وقتی از جشنواره حرف می زنیم باید ببینیم می خواهیم مثل اسکار، کن یا برلین باشد؟

این منتقد ادامه داد: امروز جشنواره فیلم فجر یک چیز شتر گاو پلنگی است که شبیه همه اینهاست. مشخص نیست الگوی جشنواره به کدام مدل شبیه است. لذا انتقاد ما بر اساس و ساختار این جشنواره است. اما ما انتقاد را به دشمنی تبدیل می کنیم!

قطبی زاده با بیان آنکه امروز سینما مثل فوتبال به امری در افکار عمومی تبدیل شده است، اشاره کرد: نتیجه این نفوذ در افکار عمومی، ایجاد پرسش درباره عملکرد هیئت داوران شده است و این اصلا بد نیست و باید بدان پاسخ داد. این فرار به جلوی خیلی بدی است که با شعارهای اخلاق مدار، امیدبخش و مهربانی و دوستی از پاسخ به این پرسش های اصلی فرار کنیم.

در ادامه سهراب پورناظری، آهنگساز فیلم «رگ خواب» روی آنتن زنده برنامه «هفت» آمد و گفت: در آئین اختتامیه فجر، موسیقی باکلام یکی از آهنگ‌های فیلم «رگ خواب» روی یک کلیپ استفاده شد که این اتفاق بدون اجازه از بنده یا آقای شجریان صورت گرفت که موجب دلخوری بنده شد!

وی درخصوص عدم نامزدی آهنگسازی این فیلم در جشنواره نیز گفت: نامزد نشدن مهم نیست اما موسیقی فیلم «رگ خواب» موسیقی قابل تامل و توجهی است. من پس از اعلام نامزدها با جناب آقای اکبر نبوی و محمدرضا هنرمند تماس گرفتم و جویای علت این تصمیم شدم تا نقاط ضعفم را بفهمم و یاد بگیرم.

وقتی تماس گرفتم آقای نبوی گفتند ما روز گذشته 10 بار با شما گرفتیم ولی در دسترس نبودید و چون در تیتراژ پایانی شما اسم گروه آهنگسازی آورده بودید، ما دچار تشکیک شده بودیم که آهنگساز این فیلم کیست! گویا به شماره قدیمی و خاموش من تماس می گرفتند. گفتم مگر در تیتراژ ابتدایی و پایانی این مسئله قابل فهم نیست. سکوت کردند و گفتند نفهمیدیم!

وی نهایتا گفت: این مسئله خیلی بیشتر مرا ناراحت کرد که بجای ایراد فنی، گفتند متوجه نشدیم اساسا آهنگساز کیست! چطور می توان حتی تیتراژ فیلم را نخواند؟ من شنیدم فیلمی کاندید شد که اصلا موسیقی متن نداشت! به این نتیجه رسیدم که در موقع اعلام نامزدها باید با گوشی تماما شارژ بیدار بود!

در ادامه محمدرضا شفاه، تهیه کننده فیلم سینمایی «بیست و یک روز بعد» روی آنتن زنده برنامه «هفت» آمد و گفت: فیلم ما تنها در بخشی کاندیدا شد که اساسا تنها بخش ناقص فیلم «بیست و یک روز بعد» بود. بخش جلوه های ویژه رایانه ای ما علی رغم آنکه توسط یکی از بهترین های این رشته انجام شد، اما اساسا هنوز ناقص است و نیمی از آن باقیمانده است!

وی ادامه داد: چگونه می شود دو ساعت قبل از اعلام نامزدها، خانم ساره بیات کارت کاندیداتوری جشنواره را به اسم و عنوان خود دریافت می کنند و بارها با ایشان تماس گرفته و پیامک می شود که شما نامزد شده اید، اما بعد نام ایشان در لیست نیست! اینکه گفته می شود ایشان میهان ویژه این مراسم بوده اند صحت ندارد. چون در آن مراسم هیچ میهمانی به غیر از کاندیدا حضور نداشتند! این یعنی نامزدها تغییر کرده است.

وی نهایتا گفت: من از طریق یکی از داوران مطلع هستم تا یک ساعت قبل از اعلام کاندیداها، داوران این فیلم و یکی دو فیلم دیگر را اساسا ندیده اند!

در ادامه منیر قیدی، کارگردان فیلم سینمایی «ویلایی ها» با حضور روی آنتن زنده برنامه «هفت» گفت: من فیلم بد با کارگردانی بد ساخته بودم که لایق کاندیداتوری در این بخش‌ها نبود، لذا چطور می توانستم به یک‌باره شکوفا شوم و جایزه خلق الساعه استعداد درخشان را دریافت کنم؟ لذا ترجیح دادم از این رقابت عجیب خارج شوم! بنظرم رسید هیئت داوران سعی کرد متفاوت رفتار کند. لذا طبیعی است که من این جایزه خلق الساعه را نمی پذیرم و طبیعی است تهیه کننده من نیز جایزه ملی‌ای که قرار بود به ما بدهند را نپذیرفتند!

وی نهایتا گفت: نمی‌تواند یک جایزه ملی باشد، اما کارگردانی، طراحی صحنه و فیلمش بی ارزش باشد. اینها چگونه تشخیص دادند فیلمنامه فیلمی که خود بد است، خوب است؟ انتخاب‌ها باید معیاری داشته باشد.

در ادامه سیاوش حقیقی، تهیه کننده فیلم «مادری» نیز روی آنتن زنده برنامه «هفت» آمد و درخصوص بحث داوری جشنواره امسال گفت: عزیزانی که در هیئت داوران بودند به نظر من سر فیلم های اول را به راحتی بریدند. اگر بخواهند این بهانه بکنند که فیلم «ویلایی ها» و «تابستان داغ» را کاندید کردید، صرفا برای بستن دهان هاست. کاش شیوه رسیدگی به فیلم های اول به شکل سابق بازگردد. این خیلی بد است. اضافه شدن فیلم های اول به بخش سودای سیمرغ هم به قربانی شدن فیلم های اول موجب شد و هم کاهش کیفیت داوری بخش اصلی.

وی افزود: متاسفانه به جایی رسیدیم که انگار بازگردیم به شیوه قبل بهتر باشد. همان دو سه جایزه قبل برایمان بس است. اما این چنین بی اعتنایی به فیلم ها و دادن بدترین سانس اکران و از آن طرف نامزدی 12 بخش برای یک فیلم اجحاف است.

ایمان کریمیان، رییس انجمن جلوه های ویژه میدانی نیز روی آنتن زنده برنامه «هفت» آمد و گفت: صنف ما مظلوم واقع شده است. سال گذشته جلوه های ویژه میدانی و بصری را ادغام کردند. سال گذشته فیلم «بادیگارد» که واقعا درخور کاندیداتوری بود، را کاندید نکردند. حالا امسال به چینش نامزدها نگاه کنید. بعد نامه میزنیم حتی پاسخ نامه را نمی دهند! زحمت یک سال ما برای دیده شدن در جشنواره نادیده گرفته می شود. چه کسی باید پاسخ ما را بدهد؟

سیروس الوند، کارگردان سینمای ایران نیز در ادامه روی آنتن زنده برنامه «هفت» آمد و گفت: بنظرم برنامه «هفت» نادیده گرفته شده است. حقیقتا برنامه شما جشنواره فجر را به میان مردم برده است. قد و قواره این جشنواره اینقدر نبوده و این برنامه به رسوخ سینما و طرح و جدی شدن آن میان مردم کمک کرده و این متاسفانه نادیده گرفته شده است.

وی ادامه داد: اما بنظرم شما داوران را به عنوان متهم دعوت کرده اید. من نیز بودم نمی آمدم. نمکش کمتر از زخمش است. به هرحال به فیلم پرت و بی ربط جایزه داده نشد و این جای شکرش باقی ست. درمجموع خسته نباشید برای آنکه جشنواره فجر را به میان مردم بردید. برخلاف دوست خوبم علیرضا داودنژاد اصلا فکر نمی کنم عناد دارید و ادامه دهید.

در ادامه شاهرخ دولکو، منتقد سینما نیز روی آنتن زنده برنامه «هفت» آمد و گفت: من درباره کسانی که نامزد شدند صحبت نمی‌کنم و به همه این عزیزان احترام می‌گذارم. سخن از کسانی می زنم که نامزد نشدند. آقای سلامی یا فرشاد محمدی یکی از درخشان‌ترین فیلمبرداری‌ها را در جشنواره امسال ارائه کردند.

وی افزود: کسی اگر اندکی سواد و تجربه سینمایی داشته باشد، می فهمید این‌ها را نباید نادیده می‌گرفتند. در کارگردانی، حمید نعمت اله انتهای کارگردانی‌اش را در این فیلم به نمایش گذاشت. یا کارگردانی فریدون جیرانی برای «خفه‌گی» یا حتی کیمیایی. ممکن است فیلمش را دوست نداشته باشیم، اما نمی توان این تکنیک های فنی را نادیده گرفت! این مسائل کمی قابل بحث است.

در ادامه سعید قطبی زاده بیان داشت: امروز جوایز داده شد اما زمان مشخص می کند مردم چه قضاوتی درباره جوایز خواهند کرد. این هیاهوها می خوابد و طبیعی است هرکسی تلاش می کند خود را توجیه کند. من در برنامه «هفت» از ظهور ژانر نکبت حرف زدم اما بعد آمدند و گفتند امسال، سال امید و تحقق سینمای امید بود! اینها حرف های گذرا برای توجیهات سیاسی مسئولین است که بگویند موفق بوده اند.

این منتقد ادامه داد: جالب است که اختلاف نظر میان مردم آنقدر زیاد نیست اما عملکرد داوران برای همه تعجب برانگیز است. فیلمی مثل «او» را نادیده می گیرند و کارگردان شهرستانی این فیلم مثل دیگران رسانه ندارد تا روی سن از هیئت داوران تشکر کند. هنر آن نیست که جایزه بگیرید و سیمرغ به دست از داوران تشکر کنید!

وی ادامه داد: به گونه ای برخورد نکنیم که گویا منتقدان حسود هستند! امروز به گونه ای شده است که منتقدان برجسته سینمای ایران نقد منفی درباره فیلمسازان بزرگ ما نمی نویسند و این آفت است. به من نیز می گویند تو مگر سرت درد می کند که به سراغ این فیلمساز می روی. امروزه نقد به مجیزگویی تبدیل شده است.

قطبی زاده نهایتا گفت: هیچ فیلم بی نقصی در تاریخ سینما نیست و هیچ فیلم فاجعه ای نیست که هیچ ایده خوبی نداشته باشد. بنابراین از قطعیت و خشم و خروش دست برداریم. سینما اگر از ما آدم های بهتری نسازد، هنر نیست و ما اگر از دیدن فیلم ها، انسانیت را نیاموزیم فایده ای ندارد.

فراستی نیز در انتها بیان داشت: آقای جلیلوند با فیلم بدون زمان و مکان و هویتش، «بدون تاریخ بدون امضاء» روی سن حرف‌هایی زد. یک کلام و آن اینکه ما فیلم‌های بد را تحمل می‌کنیم. شما نیز نقد ما را تحمل کنید!