سال 97، سال هجوم کمدی‌ها به سمت پرده‌های سینما!

فیلم‌هایی که به زعم بسیاری از تهیه‌کنندگان و سالن‌داران توانستند رونقی را به سینماها برگردانند و شاید گفتن این جمله که فیلم‌های کمدی تا حد زیادی توانسته‌‌اند از افت مخاطب سینما جلوگیری کنند، بی‌راه نباشد. شرایط اجتماعی حال حاضر ایران، تمایل مردم به دیدن فیلم‌های کمدی، تکراری‌بودن مضامین فیلم‌ها یا تلخی فیلم‌های اجتماعی و در نهایت نگاه به فروش و رونق در گیشه و دیگر دلایل رونق‌گرفتن ساخت فیلم‌های کمدی هر چه که هست، باعث شده تا سال آینده تعداد این‌گونه فیلم‌ها بیشتر از همیشه باشد و بسیاری از فیلم‌سازان به ساخت فیلم‌های کمدی فکر می‌کنند.

«خوک» مانی حقیقی، «مصادره» مهران احمدی، «لس‌آنجلس-تهران» تینا پاکروان، «هزارپا» ابوالحسن داوودی، «آینه بغل» منوچهر هادی و «لونه زنبور» برزو نیک‌نژاد از جمله فیلم‌های کمدی‌ای است که در مرحله فیلم‌برداری یا انجام مراحل فنی و نمایش هستند و بسیاری از کارگردان‌های سینما از نگارش یا ساخت فیلم‌های کمدی صحبت می‌کنند. اما دلیل گرایش فیلم‌سازان به سینمای طنز چیست؟

 

 

آنتونیا شرکا، منتقد، درباره چرایی تعدد ساخت فیلم‌های سینمایی می‌گوید: «فکر می‌کنم احتمالا مسئله فروش پیش‌فاکتور مهمی در‌این‌باره است و فیلم‌های کمدی همیشه شانس فروش بیشتری داشته‌اند، هرچند که در سال‌های اخیر فیلم‌های ملودرامی مثل «ابد و یک روز» هم توانست در گیشه به موفقیت خوبی دست پیدا کند اما به‌هرحال همیشه کمدی جایگاه خودش را دارد».

او ادامه می‌دهد: «تصور می‌کنم فیلم کمدی که بازیگر مطرح و چهره هم داشته باشد، از شانس فروش بیشتری برخوردار است و تصور می‌کنم در چنین شرایطی کارگردان‌هایی که با ساخت فیلم کمدی در گذشته موفقیت‌هایی هم داشته‌‌اند، به ساخت چنین فیلم‌هایی روی آورده‌اند. از طرفی تصور نمی‌کنم اقبال به ساخت فیلم‌های کمدی صرفا نیاز مخاطب به دیدن این‌گونه فیلم‌ها است».

یکی از آسیب‌های سینمای ایران در سال‌های اخیر این است که فیلم‌ها و سریال‌های کمدی کم‌اثر‌تر و بی‌رمق شده‌اند. وودی آلن می‌گوید که فیلم کمدی به معنای دلقک‌بازی نیست و بازیگران این‌گونه فیلم‌ها، مجاز به استفاده از لودگی برای خنداندن تماشاگر نیستند- چیزی که عکس آن در سینمای ما حاکم است- در‌حالی‌که امروزه مخاطبان تلویزیون و سینما از دیدن جُنگ‌ها و برنامه‌های شاد بی‌بهره‌اند، سازندگان فیلم‌های کمدی با استفاده از اصول خنداندن تماشاگر در جنگ‌های شادی و حتی سیرک، سعی در خنداندن تماشاگری که از پرده سینما فیلم را تماشا می‌کند، دارند.

محمدرضا هنرمند کارگردان «کاکتوس» و «زیر تیغ» پیش از این درباره  بی‌رمق‌شدن کمدی‌های ایرانی گفته بود: «از‌آنجا‌که در این سال‌ها اقبال تماشاگران به کارهای کمدی افزایش چشمگیری داشته، برخی فیلم‌سازان صرفا تحت‌تأثیر این خوش‌اقبالی و فروش درخورتوجه فیلم‌های کمدی، بدون درنظرگرفتن فهم و درک و استعدادشان در خلق موقعیت‌های در واقع کمیک، سراسیمه و بدون مطالعه خود را در میدان پرریسکِ ساختن آثار کمدی می‌اندازند. ممکن است بعضی از این همکاران من، به پول و پله‌‌ای هم رسیده باشند، ولی حتما در مقابل، اعتبار فیلم‌سازی خود را هزینه کرده‌اند و از آن بدتر باعث صدماتی جدی به اعتبار سینمای کشور و جایگاه رسانه ملی در جامعه شده‌اند».

 

شاهرخ دولکو، منتقد، از زاویه‌ای دیگر به ماجرا نگاه می‌کند. او می‌گوید: «به نظرم هر دو موضوع سودآوری فیلم‌های کمدی و نیاز مخاطب در فروش فیلم‌ها و اقبال فیلم‌سازان به ساخت چنین فیلم‌هایی دخیل است و تصور می‌کنم در این میان بخشی که به آن نیاز مخاطب می‌گویم، به نسبت سود‌آوری در اولویت دوم قرار می‌گیرد».

او ادامه می‌دهد: «از طرفی سینما در طول تاریخ به نیاز مخاطبش توجه نشان داده است اما از سوی دیگر بسیاری از کارگردان‌ها معتقدند در کشور ما با توجه به مشکلات اقتصادی و اجتماعی که وجود دارد، مردم بیش‌ازپیش به دیدن فیلم‌های کمدی علاقه‌مندند تا در همان زمان دو ساعت حضور در سالن سینما فارغ از همه‌چیز شاد باشند و طبعا وقتی مردم به دیدن فیلمی اقبال نشان دهند، وجه سودآوری هم دارد».

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش اضافه می‌کند: «می‌بینیم که سودآوری فیلم‌های کمدی در سال جاری بسیار چشمگیر بوده است و طبعا ساخت این فیلم‌ها در اولویت کار تهیه‌کنندگان سینما قرار می‌گیرد و اصلا تعجب نمی‌کنم اگر سال آینده نسبت به امسال تعداد بیشتری فیلم کمدی داشته باشیم».