آیا «سریال»، معجزه «محمد رسول‌الله» می‌شود؟

اکران فیلم سینمایی «محمدرسول الله (ص)» تازه ترین اثر سینماییمجید مجیدیاز اوایل شهریورماه امسال شروع شد و حالا روزهای پایانی خود را پشت سر می‌گذارد. این فیلم با داشتن دو سرگروه سینمایی روی پرده رفت و قرارداد اکرانش بدون سقف زمانی و بدون لحاظ کردن کف فروش تنظیم شده بود. قیمت بلیط این فیلم هم با رقمی بالاتر نسبت به بلیطهای سایر فیلم ها درنظر گرفته شده است.

طبق آخرین آماری که از فروش این فیلم اعلام شده است با رقمی نزدیک به 15 میلیارد تومان، عنوان پرفروش ترین فیلم سینمای ایران را کسب کرده است. اما آیا این فیلم پرمخاطب ترین فیلم تاریخ سینمای ایران هم بوده است؟ با در نظر گرفتن متوسط قیمت بلیط برای هر نفر مخاطب، پیش بینی می‌شود در 25 هفته اکران فیلم، تنها  2 میلیون و 30 هزار نفر از مردم ایران، این اثر را تماشا کنند.

فیلم «محمدرسول الله» پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران حالا عناوینی چون طولانی ترین زمان اکران عمومی و پرفروش‌ترین فیلم را به دست آورده است ولی به لحاظ کسب سهمیه مخاطبان سینمای ایران جایگاه مناسبی ندارد. بر اساس آماری که روزنامه «سینما» ارائه داده است، این فیلم رتبه هفتادم جدول پرمخاطب‌ترین فیلمهای بعد از انقلاب اسلامی را از آن خود کرده است. این در حالی است که فیلمهایی چون «ورود آقایان ممنوع»، «شهر موشها2»، «اخراجیها2»و «اخراجیها3» به لحاظ تعداد مخاطب در جایگاهی بالاتر از این فیلم قرار گرفتند.

اکران خارجی «محمدرسول الله» چه شد؟ترکیه، دانمارک و بازارهای شرق آسیا چه شد؟

مجیدی و تیم طراح پخش بین الملل فیلم پس از اینکه در اولین تلاش برای رونمایی این اثر در جشنواره فیلم کن، ناکام ماندند، سراغ اکران خارجی فیلم، در جشنواره فیلم مونترال رفتند. جشنواره‌ای که جزء جشنواره‌های درجه یک بین‌المللی محسوب نمی‌شود و معمولا سروصدا و هیاهوی رسانه‌ای زیادی هم در اطرافش به وجود نمی‌آید. فیلم «محمد رسول‌الله(ص)» در این جشنواره به نمایش درآمد و گزارش‌‌های جالبی هم از نحوه واکنش تماشاچیان و صف‌بستن مخاطبان برای دیدن فیلم در رسانه‌ها پخش شد. اما ماجرا اینجا بود که همه آن چیزی که توسط عوامل مرتبط با نمایش فیلم در کانادا منتشر شد نشان می‌داد که بیشتر واکنش‌ها، ایرانیان پرتعداد مقیم کانادا بودند و کارکرد فیلم به یک نمایش محفلی برای ایرانیان کانادایی در رایزنی فرهنگی نداشته ایران در کانادا تقلیل یافته بود.

تلاش ناکام دیگر برای جلب توجه نگاه بین المللی به فیلم «محمدرسول الله (ص)»، انتخاب این اثر برای حضور در اسکار بود. از همان ابتدا فیلم مجیدی از اسکار حذف شد. ماجرایی که البته حدس زده می‌شد که «محمد رسول‌الله(ص)» واضحا فیلم اسکار‌پسندی نبود.

تنها گزینه برای فرار از انتقادات نسبت به وضعیت اکران بین‌المللی این فیلم پناه بردن به کشور همسایه و اکران سراسری در کشور ترکیه بود. بنا به اعلام مجیدی، بنا بر این شد در اکرانی گسترده از 17 ربیع‌الاول سالروز میلاد پیامبر، در 400 سینمای ترکیه اکران شود. گفته می‌شد در این کشور اقبال برای اکران عمومی بسیار است و  فیلم را به خیرالدین کارابان مفتی اعظم این کشور نشان داده شده و مورد پسند وی قرار گرفته است.

اما اکران فیلم «محمدرسول الله (ص)» در کشورمسلمان ترکیه هم منتفی شد. فیلمی که قرار بود حرف جهانی بزند و با غلبه‌ی نگاه تصویری در روایتش ، بنا را بر کسب سهمی از پرده‌های سینماهای کشورهای غربی گذاشته بود؛ حالا میان مسمانان هم به نمایش در نیامده است.

فرصت‌های اکران بین المللی برای این فیلم خیلی زود تمام شد. تب تندرسانه‌ای برای اکران بین المللی «محمدرسول الله (ص)» سرد شده است و تولید‌کنندگان این فیلم با نهایت بی برنامگی تنها به اعلام آمار لحظه لحظه فروش سینماهای داخلی بسنده کردند. برای فیلمی که تیم تولیدش از گریمور، فیلمبردار، طراح صحنه و لباس تا موزیسین و تدوینگرش با هزینه‌ی میلیاردی گرد هم جمع شدند این توقع را هم باید داشت که اکران بین المللی‌اش هم در همین ابعاد صورت بگیرد.

عوامل توزیع و اکران فیلم ظاهرا افراد بی‌تجربه‌ای هستند که «محمد رسول‌الله(ص)» را محلی برای تجربه‌ کردن یافته‌اند. تفاوت‌های اساسی این فیلم مجیدی با سایر آثارش که رنگ و بوی جشنواره‌ای داشته است، اساسا به فراموشی سپرده شده است، ظرفیت‌های بزرگ جمهوری اسلامی در منطقه و جهان با استفاده از نیروهای مردمی معتقد اساسا نادیده گرفته شده است.

 اگرچه فیلم در نهایت حرفه‌ای گری با استفاده از همه پتانسیل‌های داخلی و خارجی ساخته شد و بعد از طی کردن مرحله تولید، حالا در بخش مهم و حیاتی اکران، همچنان بی‌دقت و بدون استراتژی به پیش می‌رود. بهتر است سرمایه گذاران پروژه، مثل دیگر پروژه‌های فاخر سینمای ایران، عطای بازگشت سرمایه را به لقایش ببخشند و بالاتر از شکست در بازگشت‌سرمایه، به فکر خسران نرسیدن پیام فیلم به گوش جهانیان باشند. گویا این فیلم در شمایل توزیع  باید همان راهکاری را در پیش گیرد که در پخش سریال «یوسف پیامبر» یا «اصحاب کهف» انجام شد.تنها یک شانس برای نجات فیلم باقی مانده است.بنا به گفته مجید مجیدی تدوین اولیه فیلم، 5 ساعت و نیم شده است و می‌شود از آن یک سریال 8 قسمتی آماده کرد. شاید سریال «محمدرسول الله (ص)» جبرانی باشد برای خسارت نادیده شدن فیلم در بخش بین‌الملل، به شرطی که متولیان این اثر تنها  به مسیر اصطلاحا دیپلماتیک و رسمی برای رساندن فیلم به دست مخاطب خارجی، تکیه نکنند و به جای رایزنی‌های فرسایشی با پخش کنندگان، «محمدرسول الله (ص)» ایرانی را در معرض دیدگان مخاطب خارجی قرار دهند. جای خالی فرج الله سلحشور، تنها فیلمساز سینمای ایران که حرف انقلاب را به گوش جهانیان رساند، حالا این روزها بهتر احساس می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر از مجید مجیدی، «به صفحه اختصاصی مجید مجیدی در سایت منظوم» مراجعه کنید.