ده فیلم برتر سینمای ایران را در منظوم بشناسید

به گزارش منظوم؛ مرجع سینما و تلویزیون ایران، سایت نمناک نوشت:

براساس امتیاز کاربران و نظر سنجی مردمی در سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون

اینجا نه جشنواره است، نه جایزه ای درکار است؛ منتقد حرفه ای و معروفی هم روی صندلی چرخان پشت لپ تاپ در حال بررسی فیلم ها نیست! اینجا، در منظوم، شما، بله خود شما! عاشقان سینما، فیلم بین های حرفه ای، فیلم ها را بالا برده اید! شما با دیدن دقیق و مشتاقانه و سخت گیرانۀ فیلم های ایرانی و امتیاز دادن به آنها در اپلیکیشن و سایت منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران، برترین فیلم های ایرانی مدنظر خود را به مخاطبان معرفی کرده اید. نگاهی به نتیجۀ این انتخاب، نشان می دهد آنجا که ترکیب مهارت و عشق و فن اتفاق بیفتد، نظر حرفه ای ترین منتقدان با مخاطبان مردمی فیلم ها یکی خواهد بود. درخشان ترین آثار سیـنمای ایران، با دقتی کم نظیر، در این فهرست، ردیف شده اند. لیست برترین فیلم های سینمایی ایرانی بر اساس ستاره و امتیاز فیلم که کاربران در منظوم ثبت کرده اند، تهیه شده است. بد نیست به 10 مورد اول این فهرست، نگاهی بیندازیم.

دهمین فیلم:«ایستاده در غبار»

دهمین فیلم برگزیدۀ شما، در غبار حرفه ای های سـینمای ایران، با افتخار ایستاد و ناگهان نگاه ها را به سوی خود جلب کرد!

اولین ساختۀ بلند سینمایی محمدحسین مهدویان در ژانر مستند و در قالبی نیمه داستانی، با کمترین میزان نقد، علاوه بردیگر جنبه های درخور تحسینش، از این لحاظ هم شاید جزو پدیده های سینمای ایران باشد. این فیلم با سوژۀ ملی خود، بیشترین حجم از سمپاتی و درک را دریافت کرد. زندگی و روایت های شخصی آشنایان احمد متوسلیان، اسطورۀ گم شده درغبار سالهای دور ایران، محور مستندی بسیار خوش ساخت و دقیق و هوشمندانه قرار گرفت. بازی های خاص و حساب شده و موفق هنرپیشه های فیلم در نقش های مستند، استفاده از صداهای واقعی، پرهیز نسبی از قضاوت گری در روایت و محبوبیت شخصیت ملی حاج احمد متوسلیان و وجه رازآمیز زندگی هنوز ناتمام اش، این فیلم را در معرض استقبال گسترده و توامان مردم و منتقدان قرار داد.

نهمین فیلم:«جدایی نادر از سیمین»

این فیلم، درکنار جلب نظر مثبت بسیاری از منتقدین، دچار حواشی غیرسینمایی بسیاری نیز شد که در فروش و شناخته شدنش موثر بود.

سبک خاص اصغر فرهادی، در پردازش آزادانه و دور از قضاوت روایت، که در فیلم های قبلی اش، کاملاً پخته و پرورده شده بود، در این فیلم به اوجی قابل اعتنا رسید. اما دلیل اقبال مخاطب به این فیلم فقط هنر فرهادی در روایت گری خاص خویش و تسلط تحسین برانگیزش در کارگردانی نبود. داستان این فیلم که به بیان اختلاف زوجی از طبقۀ متوسط اجتماعی، برای مهاجرت از ایران و سرگردانی فرزند و مواجهه با انتخابی اخلاقی...، انگار زبان حال بسیاری از ایرانیان در زمانی بود که جنجال های سیاسی پس از انتخابات سال 88، امان بسیاری را بریده بود. پیش ازآن، حمایت فرهادی از جریان سیاسی خاصی در انتخابات 88، بر هیجان مخاطب در زمان اکران این فیلم افزود. علاوه برآن، فیلم جنجالی «اخراجی ها3» از ساخته های کارگردانی منتسب به طیف سیاسی مقابل و در ژانری کاملاً متفاوت، هم زمان با «جدایی...» اکران شد که طرفداران این دو جناح سیاسی را به وزن کشی اجتماعی حامیان خود در تماشای فیلم ها کشاند. بازی های فوق العادۀ هنرپیشگان معروف فیلم، نظیر لیلا حاتمی، سید شهاب حسینی، مریلا زارعی و جوایز بین المللی بعدی، بسیاری از عوامل موفقیت و محبوبیت را در این فیلم، گردهم آورد.

هشتمین فیلم:«فروشنده»

فرهادی کارگردانی است که تمام ساخته هایش نظر بسیاری را به خود جلب می کند. موافق و مخالف، او و کیفیت آثار و پیشرفت یا پسرفتش را زیرنظر می گیرند. گرچه تمامی ساخته هایش به یک اندازه ماندگار و موفق ظاهر نمی شوند، اما بدون شک، فیلم فروشنده از آنهاست که ماندگار خواهد شد. سوژۀ بسیار چالش برانگیز فیلم، بازی های خیره کننده، سبک قوام یافتۀ فرهادی در روایت گری و کارگردانی و جوایز معتبر بین المللی، از جمله دلایل موفقیت این فیلم است. ماجرای تجاوز به یک زن، خود به تنهایی سوژه ای جذاب است؛ چه رسد به آنکه روند داستان به گونه ای پیش رود که متجاوز، از شمایل همیشگی مجرم مخوف و غیر انسانی خارج شود و حتی نحوۀ برخورد با او هم از شکل قدیمی غیرت رایج فاصله بگیرد و ...

مانند بسیاری از آثار جنجالی فرهادی، بحث و اختلاف نظر بر سر نحوۀ معرفی جامعه و قرائت خاص او از اخلاق، او را در معرض نقدهای تند و اتهام سیاه نمایی از جامعۀ ایران، و در این مورد خاص، القای بی غیرتی مردان ایرانی قرار داد.

همزمانی اکران این فیلم با درخشش دو هنرپیشۀ اصلی فیلم، ترانه علیدوستی و شهاب حسینی در سریال محبوب شهرزاد نیز مخاطب را افزود.

هفتمین فیلم:«بادیگارد»

ابراهیم حاتمی‌کیا که شاید چندسالی از روزهای اوجش فاصله گرفته بود، با «بادیگارد» بازگشتی درخور اعتنا داشت. بادیگارد، از قوت و دقت فنی فیلم های پیشین حاتمی کیا برخوردار است. ازجمله نکات خاص مایۀ جلب نظر مخاطب، این است که در دوران روایت گری ساده و دورازقضاوت و مینی مالیستی اما پر از جزییات، حاتمی کیا با بی پردگی، عقاید روشن و قضاوت گرانۀ خویش را با مهارت بر پرده نقش می کند. او پیش وپس از این فیلم، با بیان جملات انتقادی تندوتیز نسبت به جریانات سیاسی و فرهنگی موجود، بر حواشی پیرامون خود و فیلمش افزود. این فیلم با بازی های خوب پرویز پرستویی و بابک حمیدیان در نقش های اصلی، جوایزی از جشنوارۀ آن سال، دریافت کرد.

ششمین فیلم:«دربارۀ الی»

فرهادی درحقیقت با این فیلم، سبک خاص خود را به مخاطب شناساند. بسیاری از منتقدان نیز معتقدند این فیلم همچنان بهترین فیلم فرهادی است که درنظر مخاطبان منظوم نیز بالاتر از فیلم های دیگرش قرار دارد. دیالوگ های این فیلم همچنان در افواه می چرخد و بازی های این فیلم جزو بیادماندنی ترین بازی های هنرپیشگان این فیلم است. از جمله، گلشیفته فراهانی یکی از آخرین بازی های بیادماندنی اش را قبل از خروج جنجالی اش از ایران در این فیلم ارائه کرد. ترانه علیدوستی، شهاب حسینی، پیمان معادی و صابر ابر نیز، که بعدها هرکدام به ستاره های سـینمای ایران بدل شدند و حتی درخشش جهانی یافتند، در این فیلم بازی های درخشانی از خود به یادگار گذاشتند.

این فیلم جوایز قابل توجهی نصیب فرهادی و تیم اش کرد.

پنجمین فیلم:«ماجرای نیمروز»

هر دو فیلم سینمایی این کارگردان تازه وارد و جوان درنظرمخاطبان سایت پرمخاطب منظوم، جزو ده فیلم برتر است. با این حال فیلم ماجرای نیمروز، به اندازۀ فیلم قبلی اش، بی حاشیه نبود! گویا آمیختگی با حواشی سیاسی، کمابیش به سنتی گریزناپذیر در سـینمای ایران بدل شده است. روایت خاص و دقیق محمدحسین مهدویان از فرقۀ منافقین و جریان متلاشی شدن آنها در سال 60 پس از ورود به فاز نظامی و ترورهای مهم ایران در آن سالها، بسیاری را این گونه برانگیخت که ادعا کنند فیلم دچار یکسونگری و ایدئولوژی زده است. ازسوی دیگر مدافعان بیان می داشتند که آن دوران سیاه وسخت جامعۀ ایران که بهترین هایش را در آن ترورها از دست می داد، نیاز به چنین پرداختی داشته است. این مباحث اما مانع از این نیست که هنر فوق العاده پخته و ماهرانۀ مهدویان علیرغم متعلق بودنش به نسل بسیار جوان کارگردانان ایرانی، به چشم بیاید. فیلمنامۀ قوی و بازی های عالی و فضاپردازی درست این فیلم از امتیازات آن است.

به عنوان آخرین جنجال پیرامونش، این فیلم در فهرست اولیۀ کاندیداهای ارسال به اسکار بود اما انتخاب نشد.

چهارمین فیلم:«بچه های آسمان»

در مقایسه با فیلم های دیگر این فهرست، این فیلم قدیمی است. نکتۀ جالب توجه آنکه این فیلم حال وهوای متفاوتی با دیگر فیلم های این فهرست دارد؛ نه در داستان خود چالش ویژه ای دارد، نه از عناصر جذابیت رایج نظیر داستانی عاشقانه یا جنجالی بهره برده، نه سوپراستاری در آن ایفای نقش می کند و نه حتی بعد از ساخت و اکرانش، برخلاف دیگر آثار سینمایی که به دلیل نشان دادن فقر در ایران متهم به سیاه نمایی می شدند، با وجود نمایش فقر عمیق، متهم به سیاه نمایی شد.

این فیلم در همان زمان نیز در داخل و خارج از کشور به خاطر لحن انسانی و احساس برانگیزش، تحسین شد و جوایز بسیاری نصیب خود کرد. مجید مجیدی با ساخت این فیلم به چنان موفقیتی دست یافت که بعدها تکرار نشد.

سومین فیلم:«آژانس شیشه ای»

این فیلم بی تردید از بهترین ساخته های ابراهیم حاتمی کیا و همچنین سـینمای ایران است و از روحیۀ خاص او در بیان بی پردۀ عقاید و نوع نگاهش حکایت می کند. برخلاف آنچه بعدها با سینمای فرهادی در دوری از قضاوت گری رایج شد، در دوران «آژانس شیشه ای» این فیلم از این منظر به اندازۀ «بادیگارد» در سالها بعد، نکوهش نشد. در آن زمان بحث جنگ، رانت های احتمالی و برخورد جامعه با رزمندگان زنده بازگشته از جنگ و جانبازان، موردبحث بسیاری بود و حاتمی کیا نشان داد که بسیاری از این نظرات را غیرمنصفانه می داند و قصد دارد نگاه جامعه را به این موضوع تعدیل کند. اتفاقی که حقیقتاً افتاد و این فیلم اثرگذار، با داستان مهیج خود و بازی های بیادماندنی پرویز پرستویی، حبیب رضایی، رضا کیانیان و بیتا بادران، توانست همدلی بسیاری را نسبت به طیف بی ادعای بازماندگان جنگ جلب کند و جریان ساز باشد و شاید دلیل قرار گرفتنش در این جایگاه از دید مخاطبان منظوم، همین باشد.

دومین فیلم:«مارمولک»

دلیل حضور این فیلم در این فهرست را هم باید شنا خلاف جهت جامعه و نوعی جریان سازی جدید دانست. نگاه خاص کمال تبریزی به قشر روحانیت و پرداختن به این سوژه از موضعی غیرقابل انتظار، موجی در جامعه به وجود آورد که هنوز پس از سالها، در ذهن مردم ماندگار و اثرگذار است. جسارت و شهامت تبریزی در تعریف داستانی که در آن جای دزد و روحانی عوض شده، باعث شد بسیاری از مردم و برخی منتقدان آن را توهین آمیز بدانند. اما با گذشت زمان، فیلم مارمولک جریان نگاه منفی به روحانیت را در جامعه کمرنگ کرد و باعث انگیزش همدلی نسبت به این قشر شد.

بازی عالی پرویز پرستویی و بار طنز قوی و جسورانۀ فیلم هم در جلب مخاطب بی اثر نبود.

و سرانجام، اولین فیلم:«ابد و یک روز»

جدیدترین ساختۀ سعید روستایی، استقبال چشمگیر مخاطب را شاید مدیون پردازش بسیار واقع گرایانه و دقیق فضای فیلم است. داستان، روایتی نسبتاً ساده از فقر و شکست و جرم و روابط معیوب و پیچیدۀ افراد یک خانواده است. ازدواج مصلحتی دختر خانواده برای نجات دیگر اعضا از فقر؛ که نهایتاً انجام نمی شود؛ اما خاص بودن این فیلم تا حد جایگاه نخست در فهرست سایت پرمخاطب منظوم، بی تردید مدیون فضاسازی رئالیستی و دقیق، داستان روان و درست و بازی های بسیار خیره کننده و خلق لحظات اثرگذار در فیلم است.

اتفاقی که برای این فیلم افتاد و تکیه کلام ها و لحظات خاص آن در قالب هشتگ و تصاویر طنز و جدی، به سرعت وارد ادبیات شفاهی و مجازی جامعه شد، برای کمتر فیلمی رخ داد. جوایز بسیاری برای بازی های عالی و فیلمنامه و کارگردانی نصیب این فیلم شد و مانند بسیاری از فیلم های مشابه، ازسوی برخی هم متهم به سیاه نمایی شد. برخی منتقدان هم معتقد بودند که این فیلم میزانی از توجه دریافت کرد که سزاوارش نبود. اما درهرصورت، این فیلم توانست با مخاطب، به طورگسترده و به خوبی ارتباط برقرار کند.

بررسی کلی لیست 10 فیلم برتر سـینمای ایران

با نگاهی دوباره به این فهرست، نکات جالب دیگری هم می توان یافت. به نظر می رسد مخاطبان با سبک خاص فیلمسازی برخی از کارگردانها چنان ارتباط برقرار کرده اند که مثلاً سه فیلم این فهرست متعلق به فرهادی است. بعد از او حاتمی کیا با دو فیلم و محمدحسین مهدویان با این ویژگی که تنها دو فیلم ساخته، با هر دو فیلمش در این فهرست حضور دارد.

از لحاظ سبک، فیلم های قضاوت گر و ایدئولوژیک مانند ساخته های حاتمی کیا و مهدویان، به همان میزان مخاطب را جلب کرده اند که فیلم روایت گری مانند «جدایی...» یا «ابد و..». گویا، مخاطب سـینمای ایران بلوغ کافی برای تشخیص فیلم های قوی و حرفه ای، فارغ ازمحتوا، به دست آورده است. نکته دیگر، این که از سوپراستارهایی که عامه پسند و گیشه ای هستند، در میان بازیگران این فهرست، تقریباً خبری نیست! این هم، نشانۀ دیگری از بلوغ سینمایی مخاطبان! پرویز پرستویی، شهاب حسینی، پیمان معادی با سه فیلم و ترانه علیدوستی و هادی حجازی فر با دو فیلم در این فهرست به چشم می خورند.

درعین حال، این فیلم ها، با کسب جوایز معتبر نشان دادند که فیلم های خوب، قادر هستند نظر مخاطب و منتقد را همزمان جلب کنند.

شما هم با منظوم و ستاره باران کردن فیلم مورد علاقۀ خود، به جرگۀ این صاحب نظران مشتاق بپیوندید و این فهرست را معتبرتر کنید!

نویسنده: سمیه‌السادات حسینی

آخرین اخبار، رویدادها و حواشی روز سینما، تلویزیون، بازیگران و هنرمندان ایران را در صفحه‌ی اخبار منظوم مرجع سینما و تلویزیون ایران می‌‌توانید دنبال کنید.