‏بیلی وایلدر‏ (1285 - 1381)
Billy Wilder

بیلی وایلدر کارگردان، فیلم نامه نویس، تهیه کننده و روزنامه نگار آمریکایی اتریشی تبار بود. وایلدر در مجموع ۶ بار برنده اسکار شده بود که شامل یک اسکار بهترین فیلم، دو اسکار بهترین کارگردانی و سه اسکار بهترین فیلم نامه اقتباسی و غیر اقتباسی است. وی همچنین دریافت کننده تندیس یک عمر دستاورد هنری است. بیش از ۵ دهه در عرصه سینما حضوری درخشان داشت و پیش از مرگ در ۲۷ مارس ۲۰۰۲ در ۹۵ سالگی، توانست ساخت ۶۰ فیلم را در کارنامه سینمایی اش به ثبت برساند.وایلدر یکی از درخشان ترین چهره های فیلم سازی هالیوود در عصر طلایی محسوب می شود که ۶ بار موفق به کسب اسکار و ۱۵ بار نامزد این جایزه بود و از این لحاظ یکی از رکورداران تاریخ سینماست. وی پس از اخراج از دانشگاه وین اتریش، به روزنامه نگاری پرداخت و پس از مهاجرت به برلین، در روزنامه های محلی، مطالب ورزشی و جنایی می نوشت. توانایی وایلدر در نویسندگی، او را به سمت نگارش فیلم نامه سوق داد.موفقیت عمده ی وایلدر پس از حضور او در هالیوود در سال ۱۹۳۳ آغاز شد و اولین اثر مهم او در سال ۱۹۳۹ با فیلم «نیمه شب» رقم خورد که برای اولین بار نامزد اسکار بهترین فیلم نامه شد.پس از آن، موفقیت های بعدی وی با فیلم نامه آثار پرفروشی چون «طلوع را متوقف کن» و «گلوله آتش» ادامه یافت و دو بار دیگر نامزد اسکار بهترین فیلم نامه شد، اما همچنان در کسب آن ناموفق بود.وایلدر پس از اولین تجربه کارگردانی اش با فیلم «بزرگ تر و کوچک تر»، شهرت جهانی خود را با ساخت فیلم «غرامت مضاعف» در سال ۱۹۴۴ رقم زد که نامزدی بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه اسکار را برای او به همراه آورد.دو سال بعد، وایلدر با فیلم «تعطیلات از دست رفته» توانست سرانجام جایزه اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه را به دست آورد.این کارگردان و فیلم نامه نویس سرشناس در سال ۱۹۵۱ با فیلم «سانست بلوار» بهترین فیلم نامه را گرفت، اما در کسب اسکار بهترین کارگردانی این فیلم ناکام ماند.«وایلدر» در ادامه با فیلم «تک خال در حفره» اگرچه به موفقیتی در گیشه سینماها نرسید، اما شهرت خود را افزایش داد و باردیگر نامزد اسکار بهترین فیلم نامه شد.وی در سال ۱۹۵۴ فیلم موفق «بازداشتگاه شماره ۱۷» را ساخت که اگرچه اسکار بهترین کارگردانی را برای او به همراه نیاورد، اما موجب شد تا ویلیام هولدن بهترین بازیگر مرد را بگیرد.یک سال بعد، وایلدر با فیلم «سابرینا» نامزد اسکار بهترین فیلم نامه و کارگردانی شد. اواسط دهه ۵۰ را می توان دوران توجه بیلی وایلدر به آثار کمدی توصیف کرد که از جمله آنها می توان به «خارش هفت ساله» (۱۹۵۵)، «بعضی ها داغشو دوست دارند» (۱۹۵۹) و « آپارتمان» (۱۹۶۰) اشاره کرد.وی با فیلم « آپارتمان» سه جایزه اسکار بهترین فیلم نامه، بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را گرفت و با فیلم «بعضی ها داغشو دوست دارند» نامزد اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامه شد.پس از این سال های موفق، حضور وایلدر در عرصه فیلم سازی دیگر مانند گذشته نبود، به طوری که فیلم های «یک، دو، سه» (۱۹۶۱)، «احمق مرا ببوس» (۱۹۶۴)، «شیرینی شانس» (۱۹۶۶)، «زندگی خصوصی شرلوک هولمز» (۱۹۷۰) تقریباً آخرین آثار کارنامه سینمایی او بودند.بیلی وایلدر در سال ۱۹۸۸ جایزه اسکار یادبود ایروینگ جی. تالبرگ را گرفت و ستاره وی در کوچه شهرت هالیوود نقش بست. وی در ۵ دهه فعالیت سینمایی ۱۵ بار نامزد جایزه اسکار شد که از این لحاظ یکی از رکورداران تاریخ سینماست.از دیگر افتخارات سینمایی «بیلی وایلدر» می توان به جایزه بافتا بهترین فیلم (۱۹۶۰)، جایزه خرس طلایی افتخاری برلین (۱۹۹۳)، جایزه بزرگ جشنواره کن (۱۹۴۶)، جایزه یک عمر دستاورد سینمایی از پارلمان اروپا (۱۹۹۲)، دو جایزه بهترین فیلم از گلدن گلوب (۱۹۴۶-۱۹۵۱) و شیر طلایی افتخاری ونیز (۱۹۷۲) اشاره کرد.با این که وایلدر همیشه دلیل اصلی روی آوردنش به کارگردانی را «مواظبت کردن از فیلم نامه هایش» که معمولاً به دست بقیه کارگردان ها خراب می شد عنوان کرده ، اما آثار او – از همان فیلم نخستین – چنان محکم و عالی اند که این ادعا را فقط باید به حساب تواضع فیلم ساز گذاشت.به شهادت آثارش او هرگز خود را محدود به مصور کردن فیلم نامه های درخشانش نکرده است. البته شکی نیست که این فیلم نامه های دقیق و پرجزئیات در زمان هایی که حوصله ای برای کارگردانی وسواسی نمانده بود به کمکش می آمدند (مانند آخرین فیلمش بادی بادی).